نویسنده: دکتر محمدرضا سرگلزایی
چه مدت لازم است بیمار تحت درمان دارویی قرار داشته باشد؟
گرچه علائم حادّ ترک ظرف چند هفته فروکش می کنند ولی علائم خفیف اما مزمن ترک ممکن است ماه ها به طول انجامند. بنابراین، هرچه زمان ارتباط با برنامه ی درمانی طولانی تر باشد، احتمال موفقیت درمان بیشتر است. مثلاً بعضی از بیماران تا چند ماه پس از ترک دچار تحریک پذیری و زودخشمی می شوند، بعضی دیگر تا ماه ها بی حال و کم انرژی و بی حوصله هستند، برخی به مدت چند ماه دچار انزال زودرس یا بدخوابی یا مشکلات گوارشی می شوند. طبیعی است که برطرف شدن این علائم نیاز به گذشت زمان دارد و ادامه ی ارتباط درمانی به نفع بیمار است.پیش از این، بیشتر مراکز درمانی تنها برنامه های «سم زدایی کوتاه مدت» ارائه می دادند اما به تدریج این مسئله مسلم شد که بخش قابل توجهی از بیماران نیاز دارند که ماه ها (و حتی گاهی سال ها) تحت درمان با داروهای شبه مخدر مثل متادون و بوپرنورفین قرار داشته باشند تا از نظر جسمی و روانی آمادگی ترک کامل اعتیاد را پیدا کنند. بنابراین، اکنون در بسیاری از مراکز درمانی برنامه های «درمانِ نگه دارنده» راه اندازی شده اند که بیمار می تواند وارد این برنامه های درمانی شود و برای مدت طولانی از داروهای جایگزین بهداشتی و قانونی استفاده کند و خود را از نظر جسمی و روانی تحت فشار قرار ندهد.
اساسِ «درمان نگه دارنده» بر مبنای این پیش فرض است که گروهی از بیماران چه به دلیل شرایط جسمانی- روانی و چه به دلایل دیگر هنوز آمادگی قطع مصرف مواد و خروج از وادی ارتباط با مواد را پیدا نکرده اند. سیستم درمانی به جای نادیده گرفتن این گروه از افراد، یک برنامه ی درمانی را برای این مخاطبان خود طراحی می کند که براساس آن بیمار می تواند تا هر زمان که مایل باشد به یک مرکز درمانی مراجعه کند و به جای مخدر غیربهداشتی و غیرقانونی، از داروی مخدّر بهداشتی و قانونی تحت نظر پزشک استفاده کند. گرچه در برنامه ی «درمانِ نگه دارنده» بیمار همچنان به یک ماده ی شیمیایی وابسته است اما سبک زندگی او تغییر چشمگیری پیدا می کند.
منبع مقاله :
سرگلزایی، محمدرضا؛ (1386)، اعتیاد، تهران: نشر قطره، چاپ اول
