ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
یک غار در نزدیکی مرکز زلزلهی عظیمی که منجر به تسونامی شد، پیدا شد که مربوط به 7500 سال پیش است، یک پیشینهی طبیعی که میگوید فاجعهی بعدی ممکن است قرنها طول بکشد تا اتفاق بیافتد و یا شاید فقط چند دههی دیگر اتفاق بیافتد.
غار سنگ آهکی واقع در دویست یاردی (متر) ساحل در نزدیکی باندا آکه است، که در آن امواج حدود 3 فوت (حدود یک متر) بالاتر از زانو به ساحل میآید و از باد و طوفان در امان است. تنها امواج عظیم قادرند که این نواحی ساحلی را هم چون سیلی، درنوردند و به داخل آن نفوذ کنند.
محققان در سال 2011 ماسههای کف اقیانوس باقی مانده، که به داخل غار جارو شده بودند را بعد از گذشت هزارن سال کشف کردند، در حالی که بهصورت منظمی در زیر فضولات خفاشها قرار داشت، همانند یک کیک زمینشناسی. آنالیزهای رادیو کربنی این مواد، نشان داد که این مواد حاوی پوستهی صدفهای خوراکی و بقایای ارگانیسمهای ذرهبینی هستند که بر پایهی شواهد به دست آمده از این آنالیزها، 11 سونامی قبل از سونامی سال 2004 به وقوع پیوسته بوده است.
سرپرست گروه محققان، چارلز روبین از مؤسسهی رصدخانهی زمین، واقع در سنگاپور میگوید " فاجعه به هیچ وجه در فاصلههای زمانی یکسان، اتفاق نیافتاده است" . آخرین تسونامی 2800 سال پیش اتفاق افتاده است ولی 4 تسونامی دیگر در 500 سال اخیر اتفاق افتاده است.
و این امکان وجود دارد که تسونامیهای دیگری نیز اتفاق افتاده باشد. برای نمونه دو زلزلهی ماموتی در این ناحیه در حدود سالهای 1393 و 1450 بوقوع پیوسته است. روبین معتقد است که یک تسونامی عظیم، به وسیله ایجاد خوردگی و فرسایش، میتواند آثار تسونامیهای کوچکتر قبل از خودش را از بین ببرد.
دانشمندان هنوز بر روی اندازهگیری اندازهی موجهایی که وارد غار شدهاند، در حال کار کردن هستند.
روبین میگوید "پیغام نهاییای که فاجعهی 2004 دارد، شاید این است که اتفاق 2004 به این معنی نیست که یک چنین فاجعهای تا 500 سال آینده رخ نخواهد داد" و هم چنین افزود که این غار به صورت تصادفی کشف شد و یافتن آن بر پایهی برنامهریزی قبلی نبوده است. "ما مشاهده کردیم که این وقایع به صورت خوشهواری به یک دیگر متصل هستند. هیچ هشداری قبل از وقوع زلزله وجود نخواهد داشت، ولی چیزی که کاملاً قابل مشاهده است این است که فواصل زمانی واقعاً متفاوت است."
زلزلهای که منجر به تسونامی 2004 شد، دانشمندان را شگفت زده کرد زیرا گسلی که زلزلهای با این فشار بسیار عظیم را آزاد کرد، برای صدها سال بود که مسکوت بود. و از آن جایی که زلزله به این بزرگی، 500 سال بود که اتفاق نیافتاده بود، هیچ شاهد زندهای از آن تسونامی وجود نداشت که از طریق گوش به گوش مردم را در بارهی خطر این فاجعه یاری دهد.
کاترین مونیک، داشمند علوم زمینشناسی در کالج ولسلی در ماساچوست در ایمیلی میگوید "یافتهها بسیار قابل توجهاند". او روی باقیماندههای شنهای تسونامی کشف شده در باتلاقها در آن محوطه کار میکرده ولی در تحقیقات مربوط به غار که در کنفرانس اتحایهی زمینشناسان آمریکا در سن فرانسیسکو ارائه شده، دخالتی نداشته است. این تحقیقات میگوید "صفحات شن داخل غار، یک بازهی زمانی بسیار گسترده را پوشش میدهد و به ما اطلاعات بسیار مهمی در رابطه با تعدد زلزلهها میدهد."
با توجه به پیشینهی طولانی که در غار ثبت شده است، روبین میگوید ما سرنخهای دقیقی راجع به تعدد زلزلهها یا این که این اتفاقات چه زمانی یا در چه بازهی کوچک زمانی ممکن است روی دهد بدست نیاوردهایم.
زمین شناس کری سیه، سرپرست گروه سنگاپوری و هم چنین بخشی از تحقیقات غار، پیش بینی میکند که یک اَبَر زلزلهی دیگر در چند دههی آینده ممکن است این ناحیه را درهم بنوردد. زلزلهها تمایل دارند در چرخههایی اتفاق بیافتند زیرا که زلزلهی 2004 فشار بیش از حدی به گسل وارد کرد. با این حال تاریخ بسیار بیثبات است، یک پیش بینی دقیق، عملاً غیر ممکن است.
نازلی اسماعیل، سرپرست دپارتمان فیزیک و زمینشناسی سیاه کوالا در بانا آکه که در این پروژه کار میکرده میگوید "با دانستن انواع تسونامیهایی که در گذشته اتفاق افتاده، شاید بتوان برای کاهش سونامی بعدی برنامهریزی کرد."
اندونزی مجمع الجزایری واقع در "حلقهی آتش" است، که در حوضهی اقیانوس آرام توسط خطوط گسل و آتشفشانها به شکل نعل اسبی محاصره شده است. این جا بستر بزرگترین و مرگ آورترین فعالتهای مربوط به زمین لرزه به حساب میآید.
توضیح تصویر: درِ ورودی غار، یک راهنمای بر جای مانده که دانشمندان معتقدند، بازگو کنندهی تاریخ عصر باستان است. این تسونامی، تسونامی در شهر لیهونگ از ایالت آکه در کشور اندونزی بوده است. دهانهی این غار در سال 2004 در پی زمین لرزه که منجر به تسونامی شد، کشف شد. در این غار ردپاهایی از موجهای غولآسا، متعلق به 7500 سال پیش وجود دارد، این واقعهی نادر تاریخی بیانگر آن است که نسلهای آیندهای که در امتداد این ساحل زندگی میکنند، باید آماده و مهیا باشند زیرا فاجعه میتواند بلافاصله پس از انفجارهای کوتاه یا پس از آرامشی طولانی، اتفاق بیافتد.
یافتهها، طولانیترین و با جزئیاتترین اطلاعات در مورد تسونامیهایی که در دورترین نقطهی غربی جزیرهی سوماترا در ایالت آپک روی داده است را در اختیار ما قرار میدهد. این جا جایی است که امواجی با ارتفاع 100 فوت (30 متر)، در نتیجهی زمین لرزهای با قدرت 1ر9 در مقیاس ریشدر در تاریخ 4 ماه دسامبر سال 2004، 000ر230 نفر از چندین کشور را کشت، که بیشتر از نصف آنها اندونزیایی بودند.غار سنگ آهکی واقع در دویست یاردی (متر) ساحل در نزدیکی باندا آکه است، که در آن امواج حدود 3 فوت (حدود یک متر) بالاتر از زانو به ساحل میآید و از باد و طوفان در امان است. تنها امواج عظیم قادرند که این نواحی ساحلی را هم چون سیلی، درنوردند و به داخل آن نفوذ کنند.
محققان در سال 2011 ماسههای کف اقیانوس باقی مانده، که به داخل غار جارو شده بودند را بعد از گذشت هزارن سال کشف کردند، در حالی که بهصورت منظمی در زیر فضولات خفاشها قرار داشت، همانند یک کیک زمینشناسی. آنالیزهای رادیو کربنی این مواد، نشان داد که این مواد حاوی پوستهی صدفهای خوراکی و بقایای ارگانیسمهای ذرهبینی هستند که بر پایهی شواهد به دست آمده از این آنالیزها، 11 سونامی قبل از سونامی سال 2004 به وقوع پیوسته بوده است.
سرپرست گروه محققان، چارلز روبین از مؤسسهی رصدخانهی زمین، واقع در سنگاپور میگوید " فاجعه به هیچ وجه در فاصلههای زمانی یکسان، اتفاق نیافتاده است" . آخرین تسونامی 2800 سال پیش اتفاق افتاده است ولی 4 تسونامی دیگر در 500 سال اخیر اتفاق افتاده است.
و این امکان وجود دارد که تسونامیهای دیگری نیز اتفاق افتاده باشد. برای نمونه دو زلزلهی ماموتی در این ناحیه در حدود سالهای 1393 و 1450 بوقوع پیوسته است. روبین معتقد است که یک تسونامی عظیم، به وسیله ایجاد خوردگی و فرسایش، میتواند آثار تسونامیهای کوچکتر قبل از خودش را از بین ببرد.
دانشمندان هنوز بر روی اندازهگیری اندازهی موجهایی که وارد غار شدهاند، در حال کار کردن هستند.
روبین میگوید "پیغام نهاییای که فاجعهی 2004 دارد، شاید این است که اتفاق 2004 به این معنی نیست که یک چنین فاجعهای تا 500 سال آینده رخ نخواهد داد" و هم چنین افزود که این غار به صورت تصادفی کشف شد و یافتن آن بر پایهی برنامهریزی قبلی نبوده است. "ما مشاهده کردیم که این وقایع به صورت خوشهواری به یک دیگر متصل هستند. هیچ هشداری قبل از وقوع زلزله وجود نخواهد داشت، ولی چیزی که کاملاً قابل مشاهده است این است که فواصل زمانی واقعاً متفاوت است."
زلزلهای که منجر به تسونامی 2004 شد، دانشمندان را شگفت زده کرد زیرا گسلی که زلزلهای با این فشار بسیار عظیم را آزاد کرد، برای صدها سال بود که مسکوت بود. و از آن جایی که زلزله به این بزرگی، 500 سال بود که اتفاق نیافتاده بود، هیچ شاهد زندهای از آن تسونامی وجود نداشت که از طریق گوش به گوش مردم را در بارهی خطر این فاجعه یاری دهد.
توضیح تصویر: راهنما از یک شمع جهت روشن کردن داخل غار کمک میگیرد، غاری که دانشمندان معتقدند بازگو کنندهی تاریخچهی تسونامیهای باستانی در لیهونگ از استان آکهی اندونزی است. دهانهی این غار در سال 2004 در پی زمین لرزه که منجر به تسونامی شد، کشف شد. در این غار ردپاهایی از موجهای غولآسا، متلق به 7500 سال پیش وجود دارد، این واقعهی نادر تاریخی بیانگر آن است که نسلهای آیندهای که در امتداد این ساحل زندگی میکنند، باید آماده و مهیا باشند زیرا فاجعه میتواند بلافاصله پس از انفجارهای کوتاه یا پس از آرامشی طولانی، اتفاق بیافتد.
از سال 2004 آزمایشات زیادی جهت دانستن گذشتهی این منطقه با استفاده از آزمایش بازماندههای شن، بالا کشیدن مرجانها و اطلاعات GPS انجام پذیرفته است.کاترین مونیک، داشمند علوم زمینشناسی در کالج ولسلی در ماساچوست در ایمیلی میگوید "یافتهها بسیار قابل توجهاند". او روی باقیماندههای شنهای تسونامی کشف شده در باتلاقها در آن محوطه کار میکرده ولی در تحقیقات مربوط به غار که در کنفرانس اتحایهی زمینشناسان آمریکا در سن فرانسیسکو ارائه شده، دخالتی نداشته است. این تحقیقات میگوید "صفحات شن داخل غار، یک بازهی زمانی بسیار گسترده را پوشش میدهد و به ما اطلاعات بسیار مهمی در رابطه با تعدد زلزلهها میدهد."
با توجه به پیشینهی طولانی که در غار ثبت شده است، روبین میگوید ما سرنخهای دقیقی راجع به تعدد زلزلهها یا این که این اتفاقات چه زمانی یا در چه بازهی کوچک زمانی ممکن است روی دهد بدست نیاوردهایم.
زمین شناس کری سیه، سرپرست گروه سنگاپوری و هم چنین بخشی از تحقیقات غار، پیش بینی میکند که یک اَبَر زلزلهی دیگر در چند دههی آینده ممکن است این ناحیه را درهم بنوردد. زلزلهها تمایل دارند در چرخههایی اتفاق بیافتند زیرا که زلزلهی 2004 فشار بیش از حدی به گسل وارد کرد. با این حال تاریخ بسیار بیثبات است، یک پیش بینی دقیق، عملاً غیر ممکن است.
اندونزی مجمع الجزایری واقع در "حلقهی آتش" است، که در حوضهی اقیانوس آرام توسط خطوط گسل و آتشفشانها به شکل نعل اسبی محاصره شده است. این جا بستر بزرگترین و مرگ آورترین فعالتهای مربوط به زمین لرزه به حساب میآید.
/م