نیست در شهر نگاری که دل ما ببرد

تفسیر عرفانی
1. در این شهر، معشوق زیبایی نیست که دل مرا ببرد و مرا عاشق خود کند؛ من در اینجا غریبم؛ اگر بخت به من روی آور، بار و بنه ی مرا از این شهر به جای دیگری خواهد برد.
2. کجاست معشوق زیبای خوش رفتاری که پیش بخشش و بزرگواری او، عاشق دلسوخته آرزو و درخواستی را طلب کند؟
3. ای باغبان! می بینم که از ترسیدن خزان غافل هستی و هیچ توجهی به غارتگری باد پاییزی نداری؛ افسوس و دریغ از آن روزی که باد خزان، گل زیبای تو را پرپر کند و ببرد.
4. راهزن روزگار بیدار است و در کمین نشسته؛ از او آسوده خاطر مشو که اگر امروز گل رعنای تو را نبرده است، فردا آن را خواهد برد.
5. خیال خود را به وصف العیش خوش کرده ام؛ در خیال، معشوق های زیبایی را مجسم می کنم و از روی هوس با آنها به عشقبازی مشغولم؛ به امید اینکه صاحب نظری حقیقت شناس پیدا شود و مرا در عالم واقع به دیدن آنها ببرد.
6. علم و فضیلتی را که دلم به مدت چهل سال اندوخت، می ترسم چشم مست و خمار یار به یکباره به تاراج ببرد. گرفتار چشم مست معشوق شدم که نه تنها دل که تمام علم و فضل و دانشم را به یغما برد.
7. بانگ گاوی چه انعکاسی می تواند داشته باشد! فریب مخور و تحت تأثیر آن قرار مگیر؛ زیرا سامری کسی نیست که از ید بیضای موسی پیشی بگیرد و برتری جوید. مدعیان، ارزش کلام مرا نمی فهمند و جلوه ی آنها در برابر من مانند صدای گوساله سامری است.
8. جام شیشه ای باده را هر چند که ظاهری شکننده دارد، از دست مده و همیشه شراب بنوش؛ زیرا سد محکمی برای دلتنگی و ملالت است و سیل غم و اندوه تو را می برد.
9. اگرچه راه عشق، پر خوف و خطر است و کمانداران دشمن یا زیبارویان کمان ابرو در کمین عاشقان هستند، ولی اگر عشق را قرین معرفت کنی و آگاهانه طی طریق کنی، بر موانع و مشکلات غلبه خواهی یافت.
10. ای حافظ! اگر ناز و کرشمه ی دلفریب معشوق، جان تو را بخواهد، خانه ی وجودت را از هر نوع علاقه ای به جان خالی کن و بگذار تا ببرد؛ جان شیرین در برابر معشوق، حکم بیگانه ای را دارد که باید از آن گذشت.