تأثیر اینترنت بر فکر و زندگی ما

 

سعید چهارده ساله می گوید: «وقتی که در مدرسه هستم دائم در فکر بازی آن لاین هستم و نقشه ی بردن در بازی امشب را می کشم. راستش امتیاز گرفتن در بازی و بودن با همبازی هایم برایم از نمره های مدرسه و همکلاسی هایم مهم تر شده».
محسن بیست و یک ساله می گوید: «چیزی که عذابم می دهد احساس گناهی است که بعد از ورود به سایت های جنسی و خودتحریکی به من دست می دهد. این احساس تقصیر و گناه، شب و روز مرا گرفته و از آن خلاص نمی شوم.» او اضافه می کند: «نگرانی زیادی هم از لو رفتن موضوع دارم، ترس از این که آبروی من که ورزشکار و زبانزد فامیل هستم به کلی برود...»
زندگی معنوی هر انسانی، محدوده و جایی است بین قلب و سر او! و غالباً اولین محلی است که تأثیر مصرف زیاده از حد اینترنت را در آن احساس می کنیم. هنگامی که مصرف اینترنت به صورت عادت و وابستگی در می آید، سه چیز در زندگی معنوی و در فکر و دل شما وارد می شود: اضطراب، خیالبافی و کنترل آسیب احتمالی.

اضطراب:

سرخوشی و هیجانی که با فعالیت های اینترنتی ایجاد می شود اغلب تنش و استرس زیادی به همراه دارد. لطفاً لحظاتی را که در حال داون لود (ذخیره) کردن یا باز کردن پنجره ای در اینترنت به صبر و انتظار نشسته اید به خاطر بیاورید! چه احساسی داشته اید؟
انتظار کشیدن برای شکار یک تجربه ی مهیج اینترنتی، غالباً تنش زاست و آرامش فکر را سلب می کند. حتی این تنش و استرس، نمود جسمی هم دارد. لطفاً وضعیت بدنی خود را هم به یاد آورید. آیا وضعیت بدن و عضلات تان نشانی از آرمیدگی داشته؟ یا سر و بدن تان خمیده به جلو، عضلات منقبض و دست و پای تان بی صبرانه تکان می خورده؟ آیا در لحظه ی خروج از اینترنت احساس سنگینی سر، درد گردن و خستگی و ضعف داشته اید؟
گاهی برخی از افراد ساعات استفاده از اینترنت را ساعتی توأم با آرامش فکر و جسم و معادل استراحت و تفریح تصور می کنند. شاید آنقدر اوقات زندگی مان پر از تنش و استرس شده که فراموش کرده ایم که تنش و فشار عصبی ناشی از فعالیت اینترنتی چقدر با آرامش فکر و جسم فاصله دارد!

خیالبافی:

حتماً حکایت آن مفلس خیالباف را شنیده اید که برای سبوی روغن خود چه نقشه ها می کشید و عاقبت...
هرگاه فشارهای زندگی زیاد می شود آدم ها رو به دنیای درونی و خیالبافی و خیالپردازی می آورند، که البته شاید لذتی هم در آن باشد. اینترنت با فضای منحصر به فرد و تصاویر بدیع و خیال انگیز، جولانگاهی برای تاخت و تاز تخیل مشترکینش فراهم کرده است. اما اگر این رویکرد، افراطی و طولانی شود خاصیتی جز وقت کشی و سلب جرأت و شهامت بازگشت به دنیای واقعی و رویارویی با مشکلات نخواهد داشت.
«امیر در طول روز، ساعت ها به تصاویری که شبانه در سایت های غیر اخلاقی دیده فکر می کند و در عالم خیال...». مسئله جنبه ی دیگری هم دارد و آن تخیلات جنسی است. سؤال اصلی این است که آیا این تخیلات ضرر و خطر نیز دارند؟ این گونه خیالپردازی ها هم مثل سایر تخیلات تعلقی به دنیای فیزیکی و بیرونی ندارند و معمولاً در پستوی افکار ما باقی می مانند. تخیلات جنسی می تواند بخشی از حوزه ی فعالیت جنسی هر آدمی باشد و به یک فعالیت و رابطه ی جنسی سالم و طبیعی کمک کند. اما چند خسارت و خطر بالقوه در این باره محتمل است:
الف) دور افتادن از واقعیت رابطه ی جنسی به عنوان ارتباطی واقعی و بیرونی، ارتباطی که در شکل سالم خود به صمیمیت واقعی و رشد عاطفی و روانی فرد منجر می شود.
ب) اشتغال ذهنی مفرط و غرق شدن در وادی تخیلات جنسی، که طبعاً باعث اِشغال ظرفیت فکری فرد و اتلاف انرژی و زمان او در سنین فعالیت و موفقیت، یعنی سنین جوانی می شود.
ج) عمل به این تخیلات و فانتزی ها هم خطری بالقوه است. این تخیلات وقتی که جامعه ی واقعیت و عمل بپوشد، غالباً چهره ی انحراف جنسی و بیماری به خود می گیرد (حتی در حد نگاه مفرط) که نسبتی با رابطه ای سالم، آرامش بخش و طبیعی ندارد و علاوه بر عوارض فردی، شاید قربانی بیرونی هم بگیرد و به درگیری قانونی نیز منجر شود (انحراف جنسی نیاز به درمان جدی دارد).

کنترل آسیب احتمالی:

محسن در ادامه ی صحبت هایش در گروه می گوید:
«...همیشه دلشوره ی این را دارم که خانواده ام متوجه عادت من به سایت های جنسی و رفتارهایم شوند. برای این که کنترل اوضاع را داشته باشم، شب ها چند بار وضعیت درِ اتاق و خواب و بیداری آن ها را بررسی می کنم. و از فکر این که نکند چیزی را جا گذاشته باشم و مسئله لو برود گاهی چند بار از خواب می پرم. در طول روز هم نگرانی آن که خانواده ام درباره ی شب بیداری های من چه فکر و قضاوتی می کنند آزارم می دهد.»
می توانید حدس بزنید که محسن چقدر از آرامش و تمرکزی که برای مطالعه و حتی استراحت به آن نیاز دارد دور افتاده است.
ترس از فاش شدن فعالیت و ساعات مصرف، احساس خجالت و تقصیر و همین طور نگرانی از قضاوت اطرافیان، شخص راودار می کند تا با صرف وقت و انرژی زیاد به کنترل اوضاع و پیشگیری از آشکار شدن فعالیت اینترنتی اش بپردازد.(کنترل آسیب کنترلی)
آیا شده که خانواده از شما درباره ی این که در اینترنت چه می کنید پرسیده باشند و حقیقت را پنهان کرده باشید؟ چقدر انتظار رسیدن لحظه ی آن لاین شدن دوباره را می کشید؟ چقدر فکر و ذهن تان مشغول خیالپردازی درباره ی آنچه دیده اید، و یا فکر کردن به برنامه ی بعدی تان می شود؟
منبع مقاله :
حمیدیان، فرود، (1387)، اعتیاد به اینترنت و موبایل(بررسی عوارض وابستگی به اینترنت، موبایل و بازی های کامپیوتری)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم