جامعه شناسي خرد و کلان

مطالعه ي رفتار هر روزي در وضعيتهاي کنش متقابل رو در رو معمولاً جامعه شناسي خرد ناميده مي شود. جامعه شناسي کلان تحليل نظام هاي اجتماعي بزرگ، مانند يک شرکت تجاري، نظام سياسي يا نظم اقتصادي است. جامعه شناسي کلان همچنين تحليل فرايندهاي درازمدت دگرگوني- مانند توسعه ي صنعت گرايي- را در برمي گيرد. در نگاه اول ممکن است چنين به نظر آيد که گويا تحليلهاي خرد و کلان کاملاً از يکديگر متمايزند. اما در واقع اين دو، ارتباط نزديکي با هم دارند. (Knorr-Cetina & Cicourel, 1981, Giddens, 1984)
تحليل کلان چنانچه بخواهيم زمينه ي نهادي زندگي هر روزه را درک کنيم ضروري است. شيوه هاي زندگي روزانه ي مردم تا اندازه ي زيادي متأثر از چارچوب نهادي وسيعتري هستند که در درون آن قرار دارند.
همان گونه که وقتي دور فعاليتهاي روزانه ي فرهنگي مانند فرهنگ اِکونگ با زندگي در يک محيط شهري غربي مقايسه مي شود، اين موضوع را به روشني مي توان مشاهده کرد. در جوامع امروزي، همان گونه که خاطر نشان گرديده است، ما دايماً با غريبه ها در تماس هستيم. در واقع اصطلاح "غريبه" اهميتي را که زماني داشت از دست داده است. غريبه واقعاً "شخص غريبي" بود که از "خارج" مي آمد. افرادي که امروز در يک ناحيه ي شهري زندگي مي کنند دايماً با افراد ديگري برخورد مي کنند که آنها را شخصاً نمي شناسند. در اين شرايط، مرزهاي ميان کنش متقابل نامتمرکز و متمرکز خيلي بيشتر تداخل پيدا مي کنند. شهرنشين ناچار است دايماً با افراد ديگري که قبلاً نديده است کنش متقابل را آغاز کرده و قطع کند.
مطالعات خرد به نوبه ي خود براي روشن کردن الگوهاي نهادي کلي ضروري است. کنش متقابل رودررو به طور واضح بنيان اصلي همه ي شکلهاي سازمان اجتماعي است، صرف نظر از اينکه از نظر مقياس تا چه اندازه بزرگ باشند. فرض کنيم يک شرکت بزرگ سوداگري را مطالعه کنيم. بسياري از فعاليتهاي شرکت مي تواند بر حسب رفتار رو در رو مورد مطالعه واقع شود. براي مثال مي توانيم کنش متقابل مديران را در اتاق هيأت مديره، افرادي را که در ادارات مختلف کار مي کنند يا کارگران را در کارخانه تحليل کنيم. ما به اين وسيله تصويري از کل شرکت به دست نمي آوريم، زيرا بسياري از روابط موجود افراد را در ارتباط رو در رو قرار نمي دهند. از طريق مواد چاپي؛ نامه ها، تلفن و کامپيوتر بسياري از ارتباطات از حالت بي واسطگي کنش متقابل شخصي خارج مي شوند. با وجود اين مسلماً مي توانيم به طور قابل ملاحظه به درک چگونگي کارکرد سازمان کمک کنيم.
منبع مقاله:
گيدنز، آنتوني، (1376)، جامعه شناسي، ترجمه ي منوچهر صبوري، تهران: نشر ني، چاپ بيست و هفتم: 1391.