کينه توزي و لج بازي در زندگي زناشويي

عوامل تزلزل خانواده (9)

در زبان عربي سه کلمه وجود دارد که به معناي کينه توزي آمده است: « معناي کينه توزي چيست؟ در مواردي بين ما و فردي ديگري برخورد به وجود مي آيد پس از آن ذهن و فکر ما نسبت به آن فرد تيره و تاريک شده، در دل نسبت به او بد بين و بد خواه مي شويم يعني دنبال فرصت مناسبي هستيم تا از او انتقام بگيريم. الف) کلمه « حقد » در کتاب المنجد آمده، يعني دشمني و عداوت کسي را در دل داشتن تا روزي که تلافي کند.
ب) کلمه « غلّ » آن هم به معني کينه توزي آمده است.
ج) کلمه « ضغن » معناي کينه توزي دارد.
امام صادق عليه السلام فرمودند:
« از جدل و خصومت بپرهيزيد، زيرا دشمني و عداوت در درجه ي اول قلب آدمي را مشغول مي دارد، موجب نفاق و دو رويي مي گردد و کينه و دشمني را مشتعل مي سازد. (1)
از همين روايت به خوبي آشکار مي گردد که در محيط خانوادگي به هيچ وجه نبايد کينه توزي وجود داشته باشد، زيرا بر اثر آن دشمني و عداوت در دل زن و مرد انباشته مي گردد، و صفا و صميميت خانوادگي را نا مهفوم مي سازد ». (2)
فرد لجباز در چشم ديگران يک فرد منفور است. با توجه به اين که فرد لجباز حوصله ي ديگران را سر مي برد و با هر موضوعي شروع به بحث مي کند و حاضر نيست هيچ حرفي جز حرف خودش را بشنود و بفهمد که نتيجه ي آن کينه و نفرت است بنابراين بايد زوج هاي جوان و همسران دقت داشته باشند که مبادا اين خصلت زشت در آنها باشد که واقعاً گرمي را از خانه دور مي کند، شايد يک همسر با ادب که نسبت به همسر خود کمي رودربايستي دارد نتواند خيلي سريع و صريح به همسرش بگويد که تو لجبازي، اما انسان بايد در رفتار خود دقت کند. آري هديه ي لجبازي کينه است و يک همسر عاقل بايد از اين نوع عمل رذيله دوري کند.
پيامبر صل الله عليه و اله و سلم مي فرمايند:
« از لجاجت بپرهيزيد، زيرا که آغاز آن ناداني و فرجامش پشيماني است ». (3)
در روان شناسي لجاجت آمده است که يکي از عوامل ايجاد لجاجت سرزنش کردن است و اين خود بحثي بسيار مفصل دارد؛ اما همسران بايد در صورت بروز اشتباه در مسائل زندگي از سرزنش کردن دوري نمايند تا مبادا در دام لجاجت گرفتار شوند. علي عليه السلام مي فرمايند: « زياده روي در سرزنش کردن، آتش لجاجت را شعله ور مي سازد ». (4)
اولين گام براي تحصيل روحيه ي رفاقت در زندگي مشترک، پذيرش همسر است. آنهايي که همسرشان را آن گونه که هست مي پذيرند و نه آنچنان که مي خواهند باشد، به اين مرحله ي ارزشمند نايل مي شوند که دوستي و رفاقت در روابط متقابلشان موج مي زند.
لجاجت و رقابت ناسالم چهره ي ديگري از روابط زن و شوهر را به تصوير مي کشد. زنان و مرداني که به همسر خود همچون رقيبي آشتي ناپذير مي نگرند، تجسم ( واگرايي ) و تزلزل در زندگي مشترک هستند. اين امر به ويژه در زوج هايي که همسن بوده و يا اختلاف سني کمي با يکديگر دارند. مشهود است. (5)
ريشه ي لجبازي در 4 چيز است 1. عقدهاي حقارت 2. تکبر 3. ناداني 4. تربيت ناصحيح
رسول خدا صل الله عليه و اله و سلم مي فرمايند:
« نسبت به يکديگر گذشت کنيد. تا کينه هايتان برطرف شود ». (6)
اشتباهات لغزش هايي که گاهي در محيط خانواده از ناحيه ي زن و يا شوهر صورت مي گيرد، مايه ي ايجاد کدورت و تيرگي روابط آن ها مي شود. چنانچه اين تيرگي با عفو و گذشت جبران نشود، زمينه ي ايجاد اختلافات و درگيري هاي خانوادگي و فرو پاشي کانون گرم خانواده را به همراه دارد. لذا يکي از عوامل تزلزل خانواده لجبازي و کينه ورزي زن و مرد نسبت به يکديگر است. که اگر آن ها بخواهند روي سعادت را ببيند. بايد از اين دو صفت دست بردارند.

پي نوشت ها :

1. سفينة البحار، ج 2، ص 532.
2. مجيد رشيد پور، خانواده و فرزندان، کتاب دوم، ص 114.
3. تحف العقول، ص 14.
4. بحارالانوار، ج 78 ، ص 10.
5. دکتر محمد رضا شرقي، خانواده متعادل.
6. بحارالانوار، ج 79 ، ص11.

منبع مقاله :
رفيعي محمدي، علي محمد؛ (1389)، نسيم عشق: عوامل تحکيم و تزلزل خانواده، قم: انتشارات رسول اعظم ( صل الله عليه و آله و سلم )، چاپ هفتم