پرسش :

امام صادق ـ عليه السلام ـ فرموده اند: کبوتر راعبي در خانه هايتان نگهداري کنيد، زيرا اين حيوان قاتلين امام حسين ـ عليه السلام ـ را لعنت مي کند. منظور امام چيست؟

پاسخ :
مرحوم ملا محسن فيض کاشاني درباره کبوتر راعبي چنين مي گويد:
«الحمام الراعبي کانه الذي في رجليه ريش».[1] يعني کبوتر راعبي گويا کبوتري است که در پاهاي او پر است در اصطلاح (پاپر) است.
با اين توصيفات کبوتر راعبي نوعي کبوتر خانگي است که پاهاي او را پر پوشانده است نه کبوتر وحش يا چاهي و يا فاخته اي باشد.
در رابطه با نام کبوتري که سفارش به نگهداري آن شده است، از امام صادق ـ عليه السلام ـ روايت شده است که فرمودند: «إتخذوا الحمام الراعبيه في بيوتکم فانها تلعن قتلة الحسين ـ عليه السلام ـ و لعن الله قاتله»[2] ؛ «کبوتر هاي راعبي که اوصاف آن در بالا گفته شده است را در خانه هايتان نگهداري کنيد زيرا که او قاتلين امام حسين بن علي بن ابي طالب را لعنت مي کند و خداوند قاتلين او را لعنت مي کند».
داود بن فرقد گويد: در محضر امام صادق ـ عليه السلام ـ نشسته بودم در خانه آن حضرت کبوتري از نوع راعبي ديدم که قرقر مي کرد ، حضرت نگاهي به من کرد و فرمود : اي داود ! مي داني اين کبوتر چه مي گويد .

عرض کردم نه به خدا سوگند
فرمود: قاتلان حسين بن علي ـ عليه السلام ـ را نفرين مي کند ؛ آن را در خانه نگه داريد.[3]
کلمه راعبي به معني ترساندن، ترسيده است (مانند سيل راعب که به سيلي گفته مي شود به علت کثرت و شدت باعث ترس مي شود).

امّا نامگذاري به اين اسم
عده اي مي گويند که راعبي منصوب به يک منطقه يا سرزمين است که از آن گرفته شده و بعضي ديگر مي گويند کبوتري که ترعيب صوت دارد را گويند به صورت سخن گوي و موزون صدا از خود توليد مي کند.
لازم به ذکر است هر چند در احادیث ما به لعنت کردن کبوتر و در قرآن نیز به تسبیح تمام موجودات اشاره شده ولی برخی ها این احادیث را با عقول ناقص بشری بررسی می کنند و ایراد وارد می کنند در حالی که می توان گفت که لعنت گفتن برخی از کبوتر ها دارای امکان عقلی است و محال نیست.

پی نوشتها:
[1]. الوافي، ج2، ص856.
[2]. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار ، ج44، ص305.
[3]. کتاب معارف و معاريف دايرة المعارف، سيد مصطفي حسيني دشتي.
منبع: اندیشه قم