پرسش :
من ۶ ماهه دوقلو باردارم. لطفا نکات خاصی که باید در دوران بارداری مراقب آنها باشم را توضیح دهید.
پاسخ :
پاسخ از دکتر رضا نصر، متخصص زنان و زایمان و مدرس دانشگاه:
بارداریهای دوقلو اصولا بارداریهای پرخطرتری نسبت به بارداریهای یک قلو هستند و معمولا خطرها از ماه پنج و شش خود را نشان میدهند. یکی از خطراتی که مادران باردار دوقلو را تهدید میکند فشارخون بارداری یا مسمومیت حاملگی است. احتمال مسمومیت در بارداری دوقلو بسیار بیشتر از بارداری تک قلویی است. بنابر این مادرانی که دوقلو باردارند باید ویزیتهای مکرر و منظمی داشته باشند و فشارخون و ادرارشان از نظر وجود پروتئین مرتب اندازهگیری شود. وجود مشکل در هر کدام از این دو عامل ممکن است نشان‌دهنده شروع فشارخون بارداری باشد. از آنجا که بارداری دوقلویی عامل تشدیدکنندهای برای فشارخون بارداری است به همین دلیل هم پزشکان متخصص زنان از هفته ۱۲ بارداری تا تقریبا انتهای آن برای خانمهایی که دوقلو باردار هستند قرص آسپرین تجویز میکنند تا احتمال ابتلا به فشارخون بارداری را کاهش دهند. احتمال ابتلا به دیابت بارداری در خانمهایی که دوقلو باردار هستند نیز بیشتر است. این مسأله به‌خصوص در بین خانمهای ایرانی شیوع بیشتری دارد. بنابر این این گروه از خانمها باید حتما در هفته ۲۸ بارداری تست تحمل گلوکز انجام بدهند تا مشخص شود به دیابت بارداری مبتلا شدهاند یا نه. در صورتی که آزمایش‌ها وجود دیابت بارداری را تایید کنند، خانم باردار باید با صلاحدید پزشک و با رژیم غذایی یا مصرف داروی خوراکی یا انسولین آن را کنترل کند. مهم‌ترین خطر بارداریهای دوقلویی، زایمان زودرس است. تمام خانمهایی که دوقلو باردار هستند باید بدانند وجود هر تغییر منظم و مرتبی در شکم ممکن است نشان‌دهنده زایمان زودرس باشد. مثلا ممکن است شکم مرتب شل و سفت شود یا درد پشت، درد زیرشکم یا درد بالای شکم که به طور منظم تکرار میشوند مادر را آزار بدهند. معمولا خانمهای باردار دردهای زایمانی را به شکلهای مختلفی احساس میکنند که ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد اما آنچه در همه خانمهایی که زایمان زودرس را تجربه کردهاند یکسان بوده تناوب و منظم بودن دردها یا تغییرات ایجاد شده است که با گذشت زمان فاصله بین آنها هم به‌تدریج کاهش مییابد. آگاهی مادر از این تغییرات و احتمال اینکه زایمان زودرس به زودی اتفاق خواهد افتاد باعث میشود او هر چه سریع‌تر خود را به بیمارستان برساند. در بسیاری موارد می‌توان با تزریق آمپول بتامتازون معمولی احتمال نارسایی ریه یا خونریزی مغزی را کاهش داد. ضمن اینکه اگر مادر در بیمارستان زایمان کند می‌توان نوزاد ۷-۶ یا ۸ ماههاش را در دستگاه گذاشت و از مرگ او پیشگیری کرد. کم‌خونی نیز مشکل شایع دیگری است که بسیاری از زنان باردار به آن مبتلا میشوند. به طور طبیعی با بزرگ شدن جنین در طول دوره بارداری مادر باردار دچار کم‌خونی خواهد شد. ضمن اینکه مادر در پروسه زایمان طبیعی یا سزارین نیز مقداری خون از دست خواهد داد که این میزان در زایمان دوقلویی به صورت طبیعی یا سزارین بسیار بیشتر از زایمان تک قلویی است. اگر مادر با هموگلوبین خوب و طبیعی وارد فاز زایمان شود در بیشتر موارد پس از خونریزی نیازی به تزریق خون ندارد ولی اگر هموگلوبین مادر پایین باشد و با همین میزان کم هموگلوبین زایمان کند پس از یکی دو لیتر خونریزی، هموگلوبینش به حد خطرناکی پایین میآید و قطعا به تزریق خون نیاز پیدا خواهد کرد. به همین دلیل همه خانمهای باردار به خصوص خانمهایی که دوقلو باردار هستند باید برای پیشگیری از این مشکل در طول دوره بارداری قرص آهن مصرف کنند. عامل دیگری که نشان داده شده است احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری یا فشارخون را کاهش میدهد و حتی سودهای دیگری در طول بارداری دارد، خوردن قرص ویتامین D است. این مسأله به‌خصوص در مورد خانمهای ایرانی که سطح ویتامین D بدن‌شان پایین است اهمیت ویژهای دارد. چنانچه تا به حال از این مکمل استفاده نکرده‌اید، باید از این پس آن را در برنامه غذایی روزانهتان قرار دهید.
منبع: salamatism.com
پاسخ از دکتر رضا نصر، متخصص زنان و زایمان و مدرس دانشگاه:
بارداریهای دوقلو اصولا بارداریهای پرخطرتری نسبت به بارداریهای یک قلو هستند و معمولا خطرها از ماه پنج و شش خود را نشان میدهند. یکی از خطراتی که مادران باردار دوقلو را تهدید میکند فشارخون بارداری یا مسمومیت حاملگی است. احتمال مسمومیت در بارداری دوقلو بسیار بیشتر از بارداری تک قلویی است. بنابر این مادرانی که دوقلو باردارند باید ویزیتهای مکرر و منظمی داشته باشند و فشارخون و ادرارشان از نظر وجود پروتئین مرتب اندازهگیری شود. وجود مشکل در هر کدام از این دو عامل ممکن است نشان‌دهنده شروع فشارخون بارداری باشد. از آنجا که بارداری دوقلویی عامل تشدیدکنندهای برای فشارخون بارداری است به همین دلیل هم پزشکان متخصص زنان از هفته ۱۲ بارداری تا تقریبا انتهای آن برای خانمهایی که دوقلو باردار هستند قرص آسپرین تجویز میکنند تا احتمال ابتلا به فشارخون بارداری را کاهش دهند. احتمال ابتلا به دیابت بارداری در خانمهایی که دوقلو باردار هستند نیز بیشتر است. این مسأله به‌خصوص در بین خانمهای ایرانی شیوع بیشتری دارد. بنابر این این گروه از خانمها باید حتما در هفته ۲۸ بارداری تست تحمل گلوکز انجام بدهند تا مشخص شود به دیابت بارداری مبتلا شدهاند یا نه. در صورتی که آزمایش‌ها وجود دیابت بارداری را تایید کنند، خانم باردار باید با صلاحدید پزشک و با رژیم غذایی یا مصرف داروی خوراکی یا انسولین آن را کنترل کند. مهم‌ترین خطر بارداریهای دوقلویی، زایمان زودرس است. تمام خانمهایی که دوقلو باردار هستند باید بدانند وجود هر تغییر منظم و مرتبی در شکم ممکن است نشان‌دهنده زایمان زودرس باشد. مثلا ممکن است شکم مرتب شل و سفت شود یا درد پشت، درد زیرشکم یا درد بالای شکم که به طور منظم تکرار میشوند مادر را آزار بدهند. معمولا خانمهای باردار دردهای زایمانی را به شکلهای مختلفی احساس میکنند که ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد اما آنچه در همه خانمهایی که زایمان زودرس را تجربه کردهاند یکسان بوده تناوب و منظم بودن دردها یا تغییرات ایجاد شده است که با گذشت زمان فاصله بین آنها هم به‌تدریج کاهش مییابد. آگاهی مادر از این تغییرات و احتمال اینکه زایمان زودرس به زودی اتفاق خواهد افتاد باعث میشود او هر چه سریع‌تر خود را به بیمارستان برساند. در بسیاری موارد می‌توان با تزریق آمپول بتامتازون معمولی احتمال نارسایی ریه یا خونریزی مغزی را کاهش داد. ضمن اینکه اگر مادر در بیمارستان زایمان کند می‌توان نوزاد ۷-۶ یا ۸ ماههاش را در دستگاه گذاشت و از مرگ او پیشگیری کرد. کم‌خونی نیز مشکل شایع دیگری است که بسیاری از زنان باردار به آن مبتلا میشوند. به طور طبیعی با بزرگ شدن جنین در طول دوره بارداری مادر باردار دچار کم‌خونی خواهد شد. ضمن اینکه مادر در پروسه زایمان طبیعی یا سزارین نیز مقداری خون از دست خواهد داد که این میزان در زایمان دوقلویی به صورت طبیعی یا سزارین بسیار بیشتر از زایمان تک قلویی است. اگر مادر با هموگلوبین خوب و طبیعی وارد فاز زایمان شود در بیشتر موارد پس از خونریزی نیازی به تزریق خون ندارد ولی اگر هموگلوبین مادر پایین باشد و با همین میزان کم هموگلوبین زایمان کند پس از یکی دو لیتر خونریزی، هموگلوبینش به حد خطرناکی پایین میآید و قطعا به تزریق خون نیاز پیدا خواهد کرد. به همین دلیل همه خانمهای باردار به خصوص خانمهایی که دوقلو باردار هستند باید برای پیشگیری از این مشکل در طول دوره بارداری قرص آهن مصرف کنند. عامل دیگری که نشان داده شده است احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری یا فشارخون را کاهش میدهد و حتی سودهای دیگری در طول بارداری دارد، خوردن قرص ویتامین D است. این مسأله به‌خصوص در مورد خانمهای ایرانی که سطح ویتامین D بدن‌شان پایین است اهمیت ویژهای دارد. چنانچه تا به حال از این مکمل استفاده نکرده‌اید، باید از این پس آن را در برنامه غذایی روزانهتان قرار دهید.
منبع: salamatism.com
