احکام پزشکی | دارو و تحقیقات جدید: سوال یک

پرسش :

در اثر کشفیات و یا نتایج تحقیقات جدید، در مورد جنبه هاى مختلف علوم پزشکى، روشهاى تشخیصى یا درمانى جدید، داروهاى متفاوت و جدید یا مواد غذایى مؤثر جدید، براى انواع بیماریها پیشنهاد مى شود و برعکس، برخى روشها یا داروها یا مواد قبلى کاملا غیر مؤثر، مضر و بى فایده معرفى مى شوند. آیا پزشک در قبال عوارض یا هزینه هاى بیهوده ناشى از روشهایى که در گذشته مطرح بوده اند (اما کسى نمى دانسته که آنها مضر یا بى فایده اند، ولى همین روشها امروزه بى فایده یا مضر شناخته شده اند) مسؤول مى باشد؟

پاسخ :
مسؤولیت تکلیفى و شرعى ندارد و ضمان هم، در صورتى که از گفته کاشفین جدید، یقین به مضرّ بودن داروهاى گذشته پیدا نشود، ندارد. اما اگر فرضاً دارو موجب ضرر مالى و یا جانى بیمار شده و بیمار فوت کرده، در صورتى که بدانند علّت آن همان داروها بوده و پزشک هم شرط عدم ضمان نکرده، ظاهراً مسؤول و مدیون مى باشد.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.