تعویض مفصل لگن یا خشک کردن مفصل لگن
پرسش :
عمل خشک کردن برای مفصل ران چگونه عملی است و آیا بهتر از تعویض مفصل است و آیا در عمل خشک کردن کوتاهی پا و یا لنگش وجود دارد؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
هر دو عمل جراحی خشک کردن مفصل و تعویض مفصل Total hip arthroplasty وقتی انجام میشوند که مفصل بشدت تخریب شده باشد.
مهمترین مفصل لگن مفصل ران است. این مفصل به علل متفاوتی میتواند دچار تخریب شود که مهمترین آنها ساییدگی و آرتروز مفصلی است. مفصل ران میتواند به علت ابتلا به روماتیسم مفصلی و یا اسپوندیلیت انکیلوزان خراب شود. ممکن است به علت عفونت یا ابتلا به یک تومور استخوانی دچار تخریب شود و یا امکان دارد بدنبال ضربه و شکستگی دچار تخریب غیر قابل جبرانی شود.
در تمام این موارد مفصل ران ممکن است به حدی دچار تخریب شود که درد آن غیر قابل تحمل شده و با دارو کم نشود. در این صورت پزشک تصمیم به درمان جراحی مفصل ران میگیرد.
درمان درد مفصل بشدت تخریب شده ران به دو صورت امکانپذیر است.
در این روش غضروف باقیمانده سر استخوان ران یا استابولوم خارج شده و این دو استخوان به توسط پیچ و پلاک به هم متصل میشوند. بعد از گذشت چند ماه از عمل جراحی، دو استخوان کاملا به هم جوش میخورند. این نوع عمل جراحی درد مفصل ران بیمار را کاملا از بین میبرد.
ولی هر کدام از این دو نوع جراحی مزایا و معایبی دارند.
- مزیت جراحی آرترودز یا خشک کردن مفصل ران این است که یک بار برای همیشه انجام میشود و تا آخر عمر نیازی به جراحی دیگری نیست. مزیت دیگر اینست که بیمار میتواند به هر اندازه که بخواهد بر روی مفصل ران خشک شده خود فشار وارد کرده و کارهای سنگین انجام دهد. به همین خاطر این نوع جراحی بیشتر در افراد جوان بخصوص در کسانی که تمایل به انجام فعالیت های سنگین دارند انجام میشود. مشکل جراحی آرترودز یا خشک کردن مفصل ران اینست که بعد از جراحی حرکات مفصل کلا از بین میرود. این موجب میشود بیمار در موقع حرکت لنگش داشته باشد و در موقع نشستن روی صندلی قدری مشکل داشته باشد. عمل جراحی خشک کردن مفصل ران نمیتواند کوتاهی احتمالی اندام تحتانی را به حد طبیعی برگرداند و مختصری کوتاهی بعد از جراحی باقی میماند.
- مزیت جراحی تعویض مفصل ران در این است که حرکات مفصل ران حفظ میشود و بیمار بعد از عمل میتواند مفصل خود را خم و راست کند. این نوع جراحی همچنین کوتاهی اندام تحتانی را تا حدود زیادی تصحیح میکند. مشکل این نوع جراحی اینست که بیمار نمیتواند با مفصل مصنوعی ران کارهای خیلی سنگین انجام دهد و همچنین بیمار ممکن است بعد از یکی دو دهه نیاز به تعویض مجدد مفصل مصنوعی پیدا کند.
با در نظر گرفتن موارد گفته شده عمل جراحی خشک کردن مفصل ران بیشتر در افراد جوان که تصمیم به انجام فعالیت های بدنی سنگین دارند انجام میشود و در افراد مسن با فعالیت بدنی معمولی ترجیح داده میشود که از روش تعویض مفصل ران استفاده شود.
با پیشرفت تکنیک های جراحی تعویض مفصل تعداد اعمال آرترودز یا خشک کردن مفصل ران بتدریج در حال کاهش است. امروزه این عمل جراحی بسیار کمتر از قبل انجام میشود. به علت پیشرفت در مفاصل مصنوعی و تکنیک های جراحی امروزه حتی در افراد جوان هم عمل جراحی تعویض مفصل ران انجام میگیرد. البته این افراد همچنان باید از اعمال فشارهای زیاد به مفصل اجتناب کنند.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
هر دو عمل جراحی خشک کردن مفصل و تعویض مفصل Total hip arthroplasty وقتی انجام میشوند که مفصل بشدت تخریب شده باشد.
مهمترین مفصل لگن مفصل ران است. این مفصل به علل متفاوتی میتواند دچار تخریب شود که مهمترین آنها ساییدگی و آرتروز مفصلی است. مفصل ران میتواند به علت ابتلا به روماتیسم مفصلی و یا اسپوندیلیت انکیلوزان خراب شود. ممکن است به علت عفونت یا ابتلا به یک تومور استخوانی دچار تخریب شود و یا امکان دارد بدنبال ضربه و شکستگی دچار تخریب غیر قابل جبرانی شود.
در تمام این موارد مفصل ران ممکن است به حدی دچار تخریب شود که درد آن غیر قابل تحمل شده و با دارو کم نشود. در این صورت پزشک تصمیم به درمان جراحی مفصل ران میگیرد.
درمان درد مفصل بشدت تخریب شده ران به دو صورت امکانپذیر است.
خشک کردن یا آرترودز مفصل:
در این روش غضروف باقیمانده سر استخوان ران یا استابولوم خارج شده و این دو استخوان به توسط پیچ و پلاک به هم متصل میشوند. بعد از گذشت چند ماه از عمل جراحی، دو استخوان کاملا به هم جوش میخورند. این نوع عمل جراحی درد مفصل ران بیمار را کاملا از بین میبرد.تعویض مفصل ران:
در روش جراحی تعویض مفصل ران که به آن توتال هیپ آرتروپلاستی هم میگویند، غضروف باقیمانده استابولوم برداشته شده و سر استخوان ران خارج میشود. سپس بجای این دو، قسمت های فلزی گذاشته میشود. این نوع جراحی هم میتواند درد بیمار را کاملا از بین ببرد.ولی هر کدام از این دو نوع جراحی مزایا و معایبی دارند.
- مزیت جراحی آرترودز یا خشک کردن مفصل ران این است که یک بار برای همیشه انجام میشود و تا آخر عمر نیازی به جراحی دیگری نیست. مزیت دیگر اینست که بیمار میتواند به هر اندازه که بخواهد بر روی مفصل ران خشک شده خود فشار وارد کرده و کارهای سنگین انجام دهد. به همین خاطر این نوع جراحی بیشتر در افراد جوان بخصوص در کسانی که تمایل به انجام فعالیت های سنگین دارند انجام میشود. مشکل جراحی آرترودز یا خشک کردن مفصل ران اینست که بعد از جراحی حرکات مفصل کلا از بین میرود. این موجب میشود بیمار در موقع حرکت لنگش داشته باشد و در موقع نشستن روی صندلی قدری مشکل داشته باشد. عمل جراحی خشک کردن مفصل ران نمیتواند کوتاهی احتمالی اندام تحتانی را به حد طبیعی برگرداند و مختصری کوتاهی بعد از جراحی باقی میماند.
- مزیت جراحی تعویض مفصل ران در این است که حرکات مفصل ران حفظ میشود و بیمار بعد از عمل میتواند مفصل خود را خم و راست کند. این نوع جراحی همچنین کوتاهی اندام تحتانی را تا حدود زیادی تصحیح میکند. مشکل این نوع جراحی اینست که بیمار نمیتواند با مفصل مصنوعی ران کارهای خیلی سنگین انجام دهد و همچنین بیمار ممکن است بعد از یکی دو دهه نیاز به تعویض مجدد مفصل مصنوعی پیدا کند.
با در نظر گرفتن موارد گفته شده عمل جراحی خشک کردن مفصل ران بیشتر در افراد جوان که تصمیم به انجام فعالیت های بدنی سنگین دارند انجام میشود و در افراد مسن با فعالیت بدنی معمولی ترجیح داده میشود که از روش تعویض مفصل ران استفاده شود.
با پیشرفت تکنیک های جراحی تعویض مفصل تعداد اعمال آرترودز یا خشک کردن مفصل ران بتدریج در حال کاهش است. امروزه این عمل جراحی بسیار کمتر از قبل انجام میشود. به علت پیشرفت در مفاصل مصنوعی و تکنیک های جراحی امروزه حتی در افراد جوان هم عمل جراحی تعویض مفصل ران انجام میگیرد. البته این افراد همچنان باید از اعمال فشارهای زیاد به مفصل اجتناب کنند.
منبع: ایران ارتوپد
