ورم اندام تحتانی بعد از تعویض مفصل ران
پرسش :
ده روز بعد از عمل تعویض مفصل ران تمام پایی که عمل شده ورم کرده است. آیا عادی است یا مشکلی وجود دارد؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
عمل جراحی تعویض مفصل ران از جمله موفق ترین اعمال جراحی است. به آن توتال هیپ آرتوپلاستی Total hip arthroplasty هم میگویند و این به معنای بازسازی کل مفصل ران یا هیپ است. بعد از این جراحی، بیمار از درد طاقت فرسایی که مدت ها مانع فعالیت های روزمره زندگی او میشده رها میشود. با این حال مانند هر عمل جراحی دیگر، تعویض مفصل ران میتواند با عوارضی همراه باشد. یکی از این عوارض لخته شدن خون در سیاه رگ های عمقی ساق است.
لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق عارضه شایعی نیست ولی در صورت بروز میتواند با عوارض وخیمی همراه باشد. شایع ترین علامت این عارضه تورم ساق است. ورم ساق میتواند همراه با ورم ران باشد. ورم میتواند همراه با احساس درد در اندام تحتانی باشد. رنگ پوست اندام تحتانی ممکن است قرمز یا کبود شود.
بروز این عارضه به خودی خود برای بیمار ناراحت کننده است ولی ممکن است وضعیت از این هم بدتر شود. در صورت بروز لخته در وریدهای ساق ممکن است تکه هایی از این لخته کنده شده و همراه با جریان خون به قلب و سپس به ریه برود. در ریه این لخته میتواند رگ ها را مسدود کرده و موجب مرگ ناگهانی بیمار شود. به این وضعیت ترمبوآمبولی ریوی میگویند. ترومبوآمبولی ریوی از جمله عوارض شدید و وخیم تعویض مفصل ران است. احتمال بروز این عارضه بسیار کم است ولی در صورت بروز میتواند مشکلات جدی را برای بیمار بوجود آورد.
معمولا پزشک معالج برای پیشگیری از بروز این عارضه داروهای خاص رقیق کننده خون را به همه بیمارنی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار گرفته اند میدهد. با این حال و با وجود مصرف دارو باز احتمال وجود این عارضه هست.جرکت مدام مچ پا و زانو توسط بیمار و بعد از جراحی میتواند تا حد زیادی احتمال بروز این عارضه را کاهش دهد.
وجود تورم در محل عمل جراحی در روزهای بعد از عمل تا حدی طبیعی است ولی این ورم در تمام اندام تحتانی نیست. همچنین این ورم بعد از چند روز از بین میرود. ورمی که در تمام اندام تحتانی باشد و بعد از چند روز یا چند هفته از انجام جراحی تعویض مفصل ران ایجاد شود میتواند به علت ترمیوز یا لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق ایجاد شده باشد.
در صورتیکه بیمار یا همراه وی در چند ماه اول بعد از جراحی تعویض مفصل ران یا توتال هیپ، متوجه ورم در پا، ساق یا ران بیمار شود باید به فوریت و به صورت اورژانسی به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کند. در این موارد حتی یک ساعت تاخیر نیز جایز نیست. در صورتیکه پزشک تشخیص دهد ورم پا به علت ترمبوز یا لخته ایجاد شده است بیمار باید در بیمارستان بستری شده و درمان های مورد نیاز را دریافت کند.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
عمل جراحی تعویض مفصل ران از جمله موفق ترین اعمال جراحی است. به آن توتال هیپ آرتوپلاستی Total hip arthroplasty هم میگویند و این به معنای بازسازی کل مفصل ران یا هیپ است. بعد از این جراحی، بیمار از درد طاقت فرسایی که مدت ها مانع فعالیت های روزمره زندگی او میشده رها میشود. با این حال مانند هر عمل جراحی دیگر، تعویض مفصل ران میتواند با عوارضی همراه باشد. یکی از این عوارض لخته شدن خون در سیاه رگ های عمقی ساق است.
لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق عارضه شایعی نیست ولی در صورت بروز میتواند با عوارض وخیمی همراه باشد. شایع ترین علامت این عارضه تورم ساق است. ورم ساق میتواند همراه با ورم ران باشد. ورم میتواند همراه با احساس درد در اندام تحتانی باشد. رنگ پوست اندام تحتانی ممکن است قرمز یا کبود شود.
بروز این عارضه به خودی خود برای بیمار ناراحت کننده است ولی ممکن است وضعیت از این هم بدتر شود. در صورت بروز لخته در وریدهای ساق ممکن است تکه هایی از این لخته کنده شده و همراه با جریان خون به قلب و سپس به ریه برود. در ریه این لخته میتواند رگ ها را مسدود کرده و موجب مرگ ناگهانی بیمار شود. به این وضعیت ترمبوآمبولی ریوی میگویند. ترومبوآمبولی ریوی از جمله عوارض شدید و وخیم تعویض مفصل ران است. احتمال بروز این عارضه بسیار کم است ولی در صورت بروز میتواند مشکلات جدی را برای بیمار بوجود آورد.
معمولا پزشک معالج برای پیشگیری از بروز این عارضه داروهای خاص رقیق کننده خون را به همه بیمارنی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار گرفته اند میدهد. با این حال و با وجود مصرف دارو باز احتمال وجود این عارضه هست.جرکت مدام مچ پا و زانو توسط بیمار و بعد از جراحی میتواند تا حد زیادی احتمال بروز این عارضه را کاهش دهد.
وجود تورم در محل عمل جراحی در روزهای بعد از عمل تا حدی طبیعی است ولی این ورم در تمام اندام تحتانی نیست. همچنین این ورم بعد از چند روز از بین میرود. ورمی که در تمام اندام تحتانی باشد و بعد از چند روز یا چند هفته از انجام جراحی تعویض مفصل ران ایجاد شود میتواند به علت ترمیوز یا لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق ایجاد شده باشد.
در صورتیکه بیمار یا همراه وی در چند ماه اول بعد از جراحی تعویض مفصل ران یا توتال هیپ، متوجه ورم در پا، ساق یا ران بیمار شود باید به فوریت و به صورت اورژانسی به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کند. در این موارد حتی یک ساعت تاخیر نیز جایز نیست. در صورتیکه پزشک تشخیص دهد ورم پا به علت ترمبوز یا لخته ایجاد شده است بیمار باید در بیمارستان بستری شده و درمان های مورد نیاز را دریافت کند.
منبع: ایران ارتوپد
