احکام روزه | سوال چهل و سه

پرسش :

با عنایت به این که عباداتى که در اسلام انجام آنها جنبه جهانى وبین المللى دارد، نظیر حجّ و روزه ماه رمضان، اجراى هم زمان آن مورد نظر شارع معظّم بوده؛ در خصوص حجّ وحدت مکان انجام اعمال، خود به خود سبب آغاز و انجام این فریضه در زمانى واحد شده است؛ امّا در مورد ماه مبارک رمضان، علیرغم وجود شبى واحد به نام «لیلة القدر» که الزام آور شروع و پایان این ماه عزیز در سطح جهان و در زمانى واحد است، امر این گونه نیست و به حسب اختلاف افقها که حدّاقل یک روز اختلاف را در رؤیت هلال در پى دارد، عمل مى شود. بدیهى است به خاطر اختلاف فوق، ملائکه و روح، دو بار نازل نخواهند شد و دو شب قدر یا دو روز عید وجود نخواهد داشت! موضوع دیگر، فضیلت هاى مترتّب بر روز قدر است. و این استنباط که روز قدر ظاهراً باید روزى باشد که همزمان با جریان شب قدر در دیگر نیمکره زمین است، و ساکنین آن بخش بالاجبار از درک فضایل شب قدر محرومند. و مراد از این روز، به قرینه آیه شریفه: «سلام هى حتّى مطلع الفجر» روز بعد از شب قدر نیست. نظر حضرتعالى در این زمینه چیست؟

پاسخ :
با توجّه به یک نکته جواب سؤال روشن مى شود، و آن این که: تاریکى شب که مانند روشنایى، زمین را دور مى زند تا به نقطه اوّل برسد، 24 ساعت طول مى کشد. شب قدر در مجموعه کره زمین در واقع همان 24 ساعت است که از یک نقطه شروع مى شود و به آن پایان مى یابد. روز قدر نیز در واقع 24 ساعت روشنایى است که به گرد کره زمین دور مى زند.

منبع: استفتائات جدید (ج 4)، آیت‌‌ الله العظمی مکارم، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، 1393.