جوایز نقدى حکومتها براى مبتکرین
پرسش :
نظر جنابعالى چیست درباره جوایز نقدى عینى که برخى از حکومت ها یا مقامات رسمى یا مؤسسات فرهنگى براى مبتکرین از علما، متفکران و نویسندگان اعطا مى کنند؟ با توجه به این که اکثر این مقامات این جوایز را به شرطى مى دهند که اندیشه و رویکرد این مبتکران با سیاست ها و رویکرد آنان، مطابقت و توافق داشته باشد. اما کسانى که در خدمت ملت و مسایل سرنوشت ساز آن بوده و به جهاد و مقاومت در برابر دشمنان خدا و پیامبر دعوت مى کنند، از فهرست مبتکران حذف می شوند؛ زیرا داراى افکارى مغایر با سیاست دولت هستند و چه بسا که این گروه از مبتکران و نوآوران به عنوان طرفداران افراط‌گرایى یا حتى منسوب به تروریسم یاد می شوند. نظر جناب شما درباره این عمل حکومتها چیست؟ و تکلیف شرعى این گروه از نویسندگان و نوآورانى که در مقابل اغراهاى دنیوى سر خم نمى کنند و از اصول خود تنازل نمى نمایند چیست؟
پاسخ :
اعطاى جایزه براى اندیشمندان و نوآوران، مشروط بر این که افکار و نوآورى هاى آنان باید در خدمت منافع حکومت ها و سیاست هاى آن ها باشد، یک عمل غیرعقلانى و غیرمنطقى است و براى مصالح امت و کشور هیچ سودى ندارد. منشأ چنین وضعیتى این است که نگاه این نوع حکومت ها، تنگ نظرانه است و آنان تنها منافع شخصى خود را در نظر می گیرند و گرنه با توجه به جایگاه آنها، مسئولیت آن ها اعطاى پاداش و جایزه براى هر متفکر و نوآور است، اعم از این که افکار و ابداعات او با سیاست حکومت موافق باشد یا نه؛ زیرا کار این مبتکران در عرصه دانش، نوآورى و پیشرفت به نفع امت است.
خلاصه این که بر همه حکومت هاى اسلامى است که در مورد تشویق اندیشمندان و مبتکران و تهیه وسایل مادى و معنوى براى ابتکارات و نوآورى‌هاى آنان در عرصه هاى گوناگون علمى، به جدیت عمل کنند؛ زیرا حکومت ها با این عمل خود نه تنها براى امت بلکه براى خود نیز خدمت بزرگى را انجام مى دهند. همچنین بر اندیشمندان و مبتکران امت است که در برابر حکومت هاى جائر از اصول اساسى خود تنازل نکنند و به این اصول و ارزش ها، ایمان راسخ داشته باشند و همه‌ى تلاش و کوشش خود را با هر وسیله ممکن براى نوآورى و خلق اندیشه در قلمروهاى مختلف علمى و تخنیکى به عنوان خدمت به امت به کار ببندند. همچنین با این نوع حکومت ها درآمیزند، ولى با حکمت و موعظه حسنه و بیان اشتباهات آن ها با زبان خوش و سخن منطقى و قابل قبول و بیان این که هر نوع اندیشه و نوآورى صرفاً به این دلیل که موافق با منافع محدود و تنگ آنها نیست، هرچند در خدمت مردم و جامعه هم باشد، تروریستى و افراط‌گرایى شمرده نمى شود.
منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.
اعطاى جایزه براى اندیشمندان و نوآوران، مشروط بر این که افکار و نوآورى هاى آنان باید در خدمت منافع حکومت ها و سیاست هاى آن ها باشد، یک عمل غیرعقلانى و غیرمنطقى است و براى مصالح امت و کشور هیچ سودى ندارد. منشأ چنین وضعیتى این است که نگاه این نوع حکومت ها، تنگ نظرانه است و آنان تنها منافع شخصى خود را در نظر می گیرند و گرنه با توجه به جایگاه آنها، مسئولیت آن ها اعطاى پاداش و جایزه براى هر متفکر و نوآور است، اعم از این که افکار و ابداعات او با سیاست حکومت موافق باشد یا نه؛ زیرا کار این مبتکران در عرصه دانش، نوآورى و پیشرفت به نفع امت است.
خلاصه این که بر همه حکومت هاى اسلامى است که در مورد تشویق اندیشمندان و مبتکران و تهیه وسایل مادى و معنوى براى ابتکارات و نوآورى‌هاى آنان در عرصه هاى گوناگون علمى، به جدیت عمل کنند؛ زیرا حکومت ها با این عمل خود نه تنها براى امت بلکه براى خود نیز خدمت بزرگى را انجام مى دهند. همچنین بر اندیشمندان و مبتکران امت است که در برابر حکومت هاى جائر از اصول اساسى خود تنازل نکنند و به این اصول و ارزش ها، ایمان راسخ داشته باشند و همه‌ى تلاش و کوشش خود را با هر وسیله ممکن براى نوآورى و خلق اندیشه در قلمروهاى مختلف علمى و تخنیکى به عنوان خدمت به امت به کار ببندند. همچنین با این نوع حکومت ها درآمیزند، ولى با حکمت و موعظه حسنه و بیان اشتباهات آن ها با زبان خوش و سخن منطقى و قابل قبول و بیان این که هر نوع اندیشه و نوآورى صرفاً به این دلیل که موافق با منافع محدود و تنگ آنها نیست، هرچند در خدمت مردم و جامعه هم باشد، تروریستى و افراط‌گرایى شمرده نمى شود.
منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.
