دعا برای مادیات در ماه مبارک رمضان

پرسش :

در ماه رمضان از خدا چه بخواهیم و آنچه شایسته است در ماه رمضان از خداوند طلب کنیم چیست؟

پاسخ :
امام سجاد(علیه السلام) در دعای وداع ماه مبارک رمضان می فرمایند: 
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَال‏؛ سلام ما بر تو ای ماهی که آرزوها در این ماه نزدیک شد) و ما فهمیدیم که چه بخواهیم و آرزوهای طولانی و دور و دراز را از ذهن خود دور کردیم، ماهی که در آن برآمدن آرزوهای مشروع نزدیک شد.»(1)

در دعای سحر ماه مبارک رمضان نیز از امام سجاد(سلام‏ الله‌ علیه) رسیده است، که:
«خدایا آنها که تو را نمی ‏شناسند و عبادت نمی کنند، روزی می‏ دهی»

مار و عقربها روزی‏ خور خدا هستند، پس حیف است که انسان تمام حاجتها را در محور مادّه و مادّیات خلاصه کند. خداوند همه کفّار و منافقین را در عالم، تأمین می کند، پس آیا صحیح است انسان تلاش و کوشش خود را بر این صرف کند که از خدا طبیعت و دنیا بطلبد؟ از این روست که امام می فرماید: «سلام بر ماهی که فهمیدیم در آن از خدا چه بخواهیم. آرزوهای طولانی نداشته باشیم» بلکه چیزی بخواهیم که برای ما بماند.

هنگامی که مسلمانان عازم مهاجرت به مدینه بودند، کفار مکه به آنان اجازه ندادند اموالشان را هم منتقل کنند یا بفروشند. می گفتند اگر می‏ خواهید به مدینه بروید باید دست خالی سفر کنید. آنگاه این آیه نازل شد: 
«وَ کَأَیِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ یَرْزُقُهَا وَ إِیَّاکُمْ؛ چه بسا جاندارانی که نمی ‏توانند متحمّل روزی خود شوند. خداست که آنها و شما را روزی می دهد.»(2)

مسلمین از مکه به مدینه هجرت کردند و گفتند: ما روزی خود را با خود حمل نمی‏ کنیم؛ بالاخره خدای مکه، خدای مدینه هم هست. آن کسی که ما را در مکه اداره می کرد، در مدینه هم اداره می کند. دست خالی به سوی مدینه حرکت کرده و «مهاجر» نامیده شدند؛ خدا هم آنان را تأمین کرد. این چنین نیست که اگر انسان روح بلند نداشته باشد به او خوش بگذرد و یا اگر روح بلند و عظیم داشت در جهان تلخ ‏کام باشد.

فرمود: ما در این ماه فهمیدیم از خدا چه بخواهیم؛ جلو آرزوهایمان را گرفتیم و به عبادت پرداختیم.

پی‌نوشت‌ها:
(1). صحیفه سجادیه، امام سجاد(علیه السلام)، دفتر نشر الهادى‏، قم،‏ 1376 شمسی، چاپ: اول‏، ص 198، (وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی وَدَاعِ شَهْرِ رَمَضَان‏).
(2). سوره عنکبوت، آیه 60.

منبع: حکمت عبادات، آیت الله عبدالله جوادی آملی، محقق: حسین شفیعی، مرکز نشر اسراء، قم، 1388 ش.