پرسش :
آيا دليل عقلي محض بر اثبات ولايت فقيه، از «مستقلات عقليه» است؟
پاسخ :
دليل عقلي محض بر ولايت فقيه، از «مستقلات عقليه» است، امّا نه آن مستقلات عقليه مانند حسن عدل و قبح ظلم. توضيح مطلب آن است كه ولايت فقيه گاهي اين گونه اثبات مي‌شود كه عقل بعد از دستيابي به حكم شرعيِ نقلي، لازمه آن حكم شرعي را مي‌يابد و به وسيله آن، ولايت فقيه را اثبات مي‌كند كه اين، همان دليل تلفيقي از عقل و نقل است. در اين مورد، حكم عقل، حكمي مستقل نيست. امّا در دليل عقلي محض بر ولايت فقيه كه در فضاي برهان عقلي بر نبوت و امامت است و اثبات مي‌كند كه در عصر غيبت، نائبان خاصي از سوي خداوند منصوب شده‌اند، در اين مورد، چون عقل به صورت مستقل و بدون نياز به احكام نقلي، حكم مي‌كند، مي‌شود از مستقلات عقلي؛ البته براي كسي كه اين حكم عقلي را تمام بداند. مثلا ً گاهي ممكن است كسي اجتماع امر و نهي را از مستقلات عقليه بداند؛ يعني در فضاي شريعت كه امري هست و نهي‌اي هست، در اين فضا، وقتي كه عقل به صورت مستقل و بدون نياز به دليل نقلي حكم مي‌كند به اجتماع آن دو يا عدم اجتماع آنها، چنين حكمي، از مستقلات عقليه است؛ يعني از مستقلات عقليه است در اين فضاي مفروض؛ وگرنه استقلال محض با فرض نيازمندي آن به وجود امر و نهي نقلي، فرض صحيح ندارد.
مأخذ: ( آیةالله جوادی آملی ، ولايت فقيه، ص 359)
دليل عقلي محض بر ولايت فقيه، از «مستقلات عقليه» است، امّا نه آن مستقلات عقليه مانند حسن عدل و قبح ظلم. توضيح مطلب آن است كه ولايت فقيه گاهي اين گونه اثبات مي‌شود كه عقل بعد از دستيابي به حكم شرعيِ نقلي، لازمه آن حكم شرعي را مي‌يابد و به وسيله آن، ولايت فقيه را اثبات مي‌كند كه اين، همان دليل تلفيقي از عقل و نقل است. در اين مورد، حكم عقل، حكمي مستقل نيست. امّا در دليل عقلي محض بر ولايت فقيه كه در فضاي برهان عقلي بر نبوت و امامت است و اثبات مي‌كند كه در عصر غيبت، نائبان خاصي از سوي خداوند منصوب شده‌اند، در اين مورد، چون عقل به صورت مستقل و بدون نياز به احكام نقلي، حكم مي‌كند، مي‌شود از مستقلات عقلي؛ البته براي كسي كه اين حكم عقلي را تمام بداند. مثلا ً گاهي ممكن است كسي اجتماع امر و نهي را از مستقلات عقليه بداند؛ يعني در فضاي شريعت كه امري هست و نهي‌اي هست، در اين فضا، وقتي كه عقل به صورت مستقل و بدون نياز به دليل نقلي حكم مي‌كند به اجتماع آن دو يا عدم اجتماع آنها، چنين حكمي، از مستقلات عقليه است؛ يعني از مستقلات عقليه است در اين فضاي مفروض؛ وگرنه استقلال محض با فرض نيازمندي آن به وجود امر و نهي نقلي، فرض صحيح ندارد.
مأخذ: ( آیةالله جوادی آملی ، ولايت فقيه، ص 359)
