پرسش :

ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺸﺎورزی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ اﻋﻼم ﺷﺪ و اﻻن ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن اﻣﺮ اﺻﺮار ﺑﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت را دارﻧﺪ و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺮﻳﻚ از اﻫﺎﻟﻲ در ﺗﺤﻴﺮ زاﻳﺪ اﻟﻮﺻﻔﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ، از ﻃﺮﻓﻲ ﻧﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف در ﻣﺎل ﺳﻴﺪ اﻟﺸﻬﺪاء(ع) دارﻧﺪ و از آن ﻃﺮف ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ اﻟﺸﻬﺪاء(ع) رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎل دﻳﮕﺮان را ﻧﺪارﻧﺪ زﻳﺮا ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻄﺮح اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻻ در ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ آن زﻣﺎن ﺣﺮف اﺳﺖ و ﻣﻮرد اﺷﻜﺎل، و ﺑﺮ ﻓﺮض ﺻﺤﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ آﻧﻬﺎ، اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در زﻣﺎن واﻗﻔﻴﻦ ﻣﻘﺪار زﻣﻴﻦ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﺑﻮده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ اﻏﻠﺐ از 20 ﻫﻜﺘﺎر ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲﻛﺮده ﻟﻜﻦ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ زﺣﻤﺎت و ﺗﻼﺷﻬﺎی ﺧﻮد ﻛﺸﺎورزان ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار 200 ،150 و ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻟﺬا ﺗﻘﺎﺿﺎ دارﻳﻢ اوﻻ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺎزادی ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد ﻛﺸﺎورزان آﺑﺎد ﺷﺪه، ﺟﺰء ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﺗﺎ اﻫﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪ را از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﺠﺎت دﻫﻴﺪ.

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
اﺻﻞ وﻗﻒ واﻗﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺎﻟﻚ آن ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﺻﺤﺖ و ﻧﻔﻮذ اﺳﺖ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺧﻼف آن ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺮﻋﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد، وﻟﻲ اراﺿﻲ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و در زﻣﺎن اﻧﺸﺎء وﻗﻒ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻨﮕﻞ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﻪ و ﻧﻴﺰار ﻳﺎ ﻣﺮداب ﻳﺎ ﻣﺮﺗﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و از اراﺿﻲ ﻣﻮات اﺻﻠﻲ و ﺟﺰو اﻧﻔﺎل و اﻣﻮال ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺎص ﻣﻠﻚ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ وﻗﻔﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺗﺴﺮی و ﺷﻤﻮل ﻧﺪارد، ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اراﺿﻲ ﻣﻠﻚ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آن را ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﻤﻠﻚ ﺑﺮای ﺧﻮدﺷﺎن اﺣﻴﺎء ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ از اﺣﻴﺎء ﻛﻨﻨﺪه آن ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﻪ ارث ﻳﺎ ﺑﻴﻊ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ.
منبع : اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف ، مهر1390