مشکل هم نشینى با قدرتمندان

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

صَاحِبُ السُّلْطَانِ کَرَاکِبِ الْأَسَدِ یُغْبَطُ«» بِمَوْقِعِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَوْضِعِهِ.

همنشین سلطان مانند شیر سوار است. همه به مقام و رتبه اش حسرت می خورند ولی خود به مقام و مرتبه خطرناک خود آگاه تر است.

نهج البلاغه: حکمت 255

به طور کلی ظل السلطان بودن خطرناک است. چون هر اتفاقی برای سلطان بیفتد همان طور که سلطان از بین می رود سایه اش نیز نابود می گردد.

بنابراین کسی حسرت مقام ظل السلطانی را نخورد و فکر آن کنند که چند روزی در ناز و نعمت بودن در کنار سلطان چه عواقب سوء بنیان براندازی دنبال دارد زیرا که هر آنچه خطا و لغزش از سلطان سر زند مصاحبش نیز در عقاب آن ها شریک است و گاه باید همراه هم صحبت خود تا قعر جهنم برود.

رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شدیدا سفارش می کند که از علمایی که با پادشاهان ستمگر در ارتباط و رفت و آمد هستند برحذر باشید.

الفُقهاءُ اُمَناءُ الرُّسُلِ مالمَ یَدخُلوا فِی الدُّنیا و یَتَّبِعُوا السُّلطانَ فَاذِا فَعَلُوا ذلِکَ فَاحذَروهُم؛
فقیهان امنای پیامبرانند تا زمانی که دنیایی نشوند و از سلطان پیروی نکنند پس هرگاه چنین کردند از آنان پرهیز کنید.(1)

العُلَماءُ اُمَناءُ الرُّسُلِ مالَم یُخالِطوا السُّلطانَ و یُدخِلوا الدُّنیا فاِذا خالَطُوا السُّلطانَ و داخَلو الدُّنیا فَقَد خانُوا الرُّسُلَ فاحذَروهُم؛
علما امنای پیامبرانند تا زمانی که با طلان درنیامیزند و دنیایی نشوند پس هر گاه با سلطان در آمیختند و دنیایی شدند به پیامبران خیانت کرده اند و شما از آنها حذر کنید.(2)

امام صادق علیه السلام نیز فرمودند:
مَلعُونٌ مَلعُونٌ عالِمٌ یَومُّ سُلطاناً جائِراً مُعیناً لَهُ عَلی جَورِهِ؛
ملعون است ملعون است آن عالمی که پیشوای سلطان ستمگری باشد و در ستم کاریهایش او را یاری دهد.(3)

شرح ابن میثم
یعنى: با این که دیگران آرزوى موقعیّت او را دارند، امّا او خود مى داند که در نهایت خطر نفسانى و فریب و مکر آن است، و همین است وجه تشبیه به کسى که سوار بر شیر مى باشد.(4)

پی‌نوشت‌ها:
1- کنزالعمال، ح 28953
2- کنزالعمال، ح 28952
3- بحارالانوار، ج 75، ص 381
4- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 641

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.