حفظ آبرو در ترک نزاع و دعواست

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ فَلْیَدَعِ الْمِرَاءَ.

هر که به آبروی خود بخل ورزد باید دست از دعوا و نزاع بردارد.

نهج البلاغه: حکمت 354

حفظ آبرو در ترک نزاع و سکوت و حرف نزدن است چون معمولا در رد و بدل حرف و سخن ها تندی و خشونت به وجود می آید اگر یک طرف و یا هر دو طرف کوتاه نیایند جدال و نزاع بالا می گیرد و منجر به آبروریزی می شود.

کسی که آبروی خود را می خواهد باید دم نزند. امام علیه السلام نیز فرمودند:
داوُوا الغَضَبَ بِالصَّمتِ؛
غصب و عصبانیت را به توسط سکوت مداوا وعلاج کنید.(1)

مواقعی که شخصی مظلوم واقع شده باشد و برای گرفتن حق خود مجبور به حرف و حتی فریاد شود در این صورت خداوند نیز مجوز صادر فرموده است که سکوت نکن و صدایت را بلند کن.

لَا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَکَانَ اللَّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا؛
خداوند دوست ندارد که کسی با صدای بلند گویی کند مگر آنکه به او ظلم شده باشد و خدا شنوا و آگاه است.(2)

با این حال کلام امام علیه السلام اشاره دارد که از دعواها و نزاع های بی حاصل که جز بردن ابرو نتیجه ای ندارد اجتناب کنید. گاه لازم می شود که خشم را فرو برد چنانکه

همان بزرگوار می فرمودند:
تَجرُّعُ غَصَصِ الحِلمِ یُطفِیءُ نارَ الغَضَبِ؛
اندوه های بردباری را جرعه جرعه نوشیدن آتش خشم را خاموش می کند.(3)

شرح ابن میثم
و این مطلب بدان جهت است که ستیز باعث تحریک قوه خشم نسبت به طرف ستیز و انگیزه دشنام و بدگویى است.(4)

پی‌نوشت‌ها:
1- تفسیر نورالثقلین، ج 2، ص 115
2- سوره نساء، آیه 148
3- غرر الحکم، ح 251
4- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 709

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.