5 گام مهم در مدیریت زمان

کشتن وقت، وقت کشی نیست، خودکشی است .
 

چکیده : حضرت امیر)ع(إِنَّمَا أَنْتَ عَدَدُ أَیَّامٍ فَکُلُّ یَوْمٍ یَمْ ضِی عَلَیْکَ یَمْضِی بِبَعْضِکَ ؛ وجود تو، چند روز بیش نیست، پس هر روزی که بر تو می گذرد، پاره ای از تو را می برد.روز و شب در تو تأثیرگذارند، پس تو هم در آنها کاری کن ، پس تو هم از آنها بهره بگیر.

تعداد کلمات 1360 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

 

اگر برای کاری به اندازه کافی ارزش قائل نشوید، هرگز انگیزه لازم برای فراگیری آن را پیدا نمی کنید و زمان نیز از این قاعده مستثنا نیست. ارزش مدیریت زمان، تنها در کنترل زمان در هر لحظه و تحصیل زمان بیشتر نیست، بلکه در شناخت راه هایی است که با توجه و عمل بدان میتوان شرایط زندگی را بهبود بخشیده و زندگی مطلوب تر و مفیدتری را برای خود رقم زد.
 

به سؤالاتی که در ادامه می آیند، با توجه نمره دهید:
• هرگز=0
• بعضی اوقات=1
• نیمی از اوقات=2
• بیشتر اوقات=3
• همیشه=4

1. آیا به طور منظم کارهای روزانه خود را برنامه ریزی می کنید؟
2. آیا قرارها و اقداماتی که باید در هر روز انجام دهید، یادداشت می کنید؟
3. آیا در انجام کارها روزانه خود اولویت بندی را رعایت می کنید؟
4. آیا در هر زمان توجه خود را به یک کار معطوف می کنید؟
5. آیا کارها بزرگ را به قسمت های کوچکتر تقسیم کرده و انجام می دهید؟
6. آیا می توانید مشخص کنید که کدام یک از 20 % از کارهایتان 80 % بهره کاری به همراه دارد؟
7. آیا مهمترین کارهایتان را در بهترین اوقات روز انجام می دهید؟
8. آیا وقتی را در روز برای خود مشخص می کنید که مزاحمتی برایتان فراهم نشود و فارغ البال به کار خود بپردازید؟
9. آیا از تسویف و پشت گوش انداختن امور دوری می کنید؟
10 . آیا برای انجام هر کاری زمان پایان آن را مشخص می کنید؟
11 . آیا در روز وقتی را برای بررسی مشکلات خود و یافتن راه حل های مناسب قرار می دهید؟
12 . آیا کارها را تا رسیدن به نتیجه پیگیری می کنید؟
13 . آیا تا به زمان پایان کاری نزدیک نشوید، اقدامی جدی برای انجام کار صورت می دهید؟
14. آیا دورنمای مناسبی از اهداف آینده خود در هر زمینه ای دارید؟
15 . آیا برای تعیین اهداف و چگونگی انجام امور، وقت کافی برای فکرکردن اختصاص می دهید؟
16 . آیا از دخالت در اموری که به شما مربوط نیست، پرهیز می کنید؟
17 . آیا از ایجاد مشغولیت ذهنی زیاد و بی مورد برای خود جلوگیری می کنید؟
18 . آیا کلیه کارهایی که انجام می دهید، به نظر خودتان لازم و ضروری است؟
19 . آیا می توانید به خوبی مطالب خود را به دیگران تفهیم کنید؟
20 . آیا در مدیریت جلسات (اداری، مهمانی، ...) موفق هستید؟
21 . آیا از نگرانیهای بی مورد اجتناب می کنید؟
22 . آیا از تأسف بی مورد خوردن بر گذشته پرهیز می کنید؟
23 . آیا از خیالپردازی برای آینده پرهیز می کنید؟
24 . آیا در حال زندگی کرده و بیشتر به مسائل حال توجه دارید؟
25 . آیا تصویر ذهنی مثبتی از خود دارید؟
26 . آیا مکالمات تلفنی تان کوتاه است؟
27 . آیا از تکنولوژی روز برای بهره وری از وقت استفاده می کنید؟
28 . آیا دزدان زمان را می شناسید؟
29 . آیا با هدیه کنندگان زمان آشنا هستید؟
30 . آیا واقعا مصمم به بهبود مدیریت وقت خود هستید؟
 

پیامبر خدا )ص( به ابوذر فرمودند: کن علی عمرک اشح منک علی درهمک و دینارک ؛
بر صرف عمرت بخیل تر باش تا صرف درهم و دینار.
 

هدیه کنندگان وقت را می توان در سه زمینه شناسایی کرد:
الف: در ارتباط با خود
ب:در ارتباط با دیگران
ج: در ارتباط با کارها
 

-1 حذف تمامی سارقان زمان از زندگی
2-آشتی با خدا مهمترین هدیه کننده زمان
-3 مدیریت باورها:شناسایی باورهای سازنده و نیرو بخش و تقویت آنها در خود و نیزشناسایی باورهای مخرب و بازدارنده و حذف، تعدیل و جایگزینی آنها می باشد.
-4 هر کسی را بهر کاری ساخته اند. زمانی که شما کاری را انجام می دهید که در حیطه مهارتهای فردی تان نمی گنجد، مجبور هستید زمان بیشتری را نسبت به کسی که در آن کار از توانایی و مهارتهای بالایی برخوردار است، صرف کنید.
5-زندگی در زمان حال
6-استراحت و مسافرت
7- تجارب گذشته
8-دفترچه ای برای نوشتن یا کتابچه ای برای خواندن
9- صرف پول برای خرید وقت )هزینه کنید، برنامه ریزی کنید و وقت بخرید( سعی کنید پول خرج کنید و زمان بخرید. کمی فکر کنید؛ هر دقیقه ای که از عمر شما می گذرد، دیگر برنمی گردد و شما یک قدم به خط پایان عمر خود نزدیکتر می شوید. مگر عمر شما چند دقیقه است؟حالاآیا می توانید برای یک دقیقه عمرتان قیمتی تعیین کنید؟
-10 استفاده ازاوقات سوخته
بیشتر مردم در اوقاتی پیشرفت می کنند که دیگران همان اوقات را به هدر می دهند.

از راه های استفاده از اوقات سوخته می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- به کارگیری هدیه کنندگان
- استفاده از وسیله ای جهت شنیدن و دیدن فایلهای صوتی و تصویری مفید، خصوصا در سفرهای
برون شهری.
11 -استفاده بهینه از اوقات فراغت
بیشتر فلاسفه، روانشناسان و جامعه شناسان معتقدند شخصیت فرد آنچنان که در خلال اوقات فراغت شکل می گیرد و رشد می کند، در حین کار تحت تأثیر قرار نمیگیرد؛ زیرا کار و شغل، شرایطی یکسان و پیش بینی شده برای فرد ایجاد می کند که طی دقایق زمانبندی شده و تکراری، به قدرت خلاق آدمی مجال بروز نمی دهد.
12-سحرخیزی
13-رسیدگی به امورشخصی
-زمانی را برای امور شخصی خود اختصاص دهید. اوقاتی که تقریبا هیچ وقفه ای در آن روی نمی دهد، برای عبادت، تفکر و تعمّق برای کسب آرامش و تمدد اعصاب مناسب است.
-فهرستی از کارهایی که باید برای حفظ سلامتی، شادابی، طراوت معنوی و جذابیت ظاهری انجام داد
تهیه کنید و در برنامه ریزی آنها را مورد توجه قرار دهید.
-آرامش بهترین هدیه کننده زمان است.
14 -حسابکشی از خود
یک قرار ملاقات با خودتان داشته باشید و در آن اوقات با سکوت به بررسی خود و فعالیتهای خود بپردازید
و منصفانه خویشتن را نقد بزنید.
 

-1 مشورت
دقایقی مشورت میتواند شما را به نتایج حاصل از یک عمر فعالیت متصل کرده، سالها زمان را برایتان ذخیره کند.
امام علی )ع( من شاور الرجال شارکها فی عقولها ؛ کسی که با مردان )خردمندان( مشورت کند، در عقل آنان شریک میشود.
-2 نفوذناپذیری ازقضاوت دیگران
خودتان را با داشته ها و اهدافتان ارزیابی کنید؛ نه حرف دیگران. به داشته هایتان اطمینان داشته باشید و هرگز در پی اثبات آنها به دیگران نباشید؛ خواهید دید چقدر زمان ذخیره می شود.
-3 مطالعه سرگذشتها
با مطالعه سرگذشت افراد می توانید بهترین و کوتاهترین راهها را پیدا کنید. شکستها ی گذشتگان نشان دهنده راههایی است که نباید دوباره وقت صرف آزمودن آنها کنید و پیروزی های گذشتگان سکوهای پرشی است که به شما کمک می کند تا بیشتر اوج بگیرید.
-4 برنامه ریزی خانوادگی
 

1. برنامه ریزی
2. حذف کارها و امور اضافی از زندگی
مَنِ اشْتَغَلَ بالْفُضُولِ فَاتَهُ مِنْ مُهِ مَةِ الْمَأ ؛هر که به امور اضافی مشغول باشد، امور مهم را از دست
میدهد.
3. هر کاری سر جای خود
مدیریت زمان مستمر و کارا زمانی به وقوع می پیوندد که شما تمامی نقشهای زندگی را به خوبی ایفا کنید.
4. استفاده بجا از ابزار
5. کار را عالی انجام دهید.
6. علاقه به کارداشتن
7. تمرکز بر انجام یک کار(فقط یکی)
 

آخرین گام در این امرف برنامه ریزی است.
برنامه ریزی یعنی:
- فرایند آنچه که در آینده می خواهیم انجام دهیم )نقشه انجام امور(
- فرایند تعیین اهداف، تهیه محتوا، در نظر گرفتن راهکارهای انجام کار و ارزیابی از آنها
- مهارت نظم بخشی به زمان بر مبنای هدف های کوتاه مدت و بلندمدت.

تهیه و تنظیم : سیده نرجس رضایی
 

منابع : 
مدیریت زمان از منظر اسلام" ولی الله نقی پورفر
مدیریت زمان در اسلام" راضیه ملک
مدیریت زمان )فنون شناسایی آفات زمان و راهکارهای مقابله با آنها)" غلامرضا خاکی