کودکان با انگیزه، اشتیاق، جستجوگر و کنجکاو به دنیا می‌آیند.
چکیده: والدین می توانند با انجام فعالیت های مختلف، انگیزه و اشتیاق یادگیری را درکودکانشان تقویت کنند. در بخش اول این مقاله با دو مورد از فعالیت هایی آشنا شدید که موجب افزایش انگیزه در کودکان می شد. در ادامه به سایر فعالیت هایی که والدین با به کارگیری آنها این مهارت را در فرزندان خود تقویت می کنند، آشنا می شویم.
تعداد کلمات 1163/ تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
تعداد کلمات 1163/ تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
آموزش انگیزه به کودکان
معلمها و والدین مانند مربیان زمین بازی هستند (تشویق و ترغیب می‌کنند و گاهی بچه‌ها را هُل می‌دهند). بچه‌ها باید خودشان مسیر خود را پیدا کنند؛ اما ما می‌توانیم برای ایجاد این شور و حرارت مسیر را به آنها نشان دهیم. در این قسمت ، مهارت هایی مطرح شده است که به بچه‌هایمان کمک می‌کند، این انگیزه را در خود ایجاد کنند و آن را طوری به کنترل درآورند که همیشه دوام داشته باشد.
نشستن و تماشا کردن، سنین چهار تا هفت سال
فکر کردن
ایجاد مخزن تجربیات
وقتی به کارکنان فرودگاه، ایستگاه قطار یا جاهای دیگر به کارگرانی که در حال ساختن بنایی هستند، نگاه می‌کنید، چیزهای زیادی یاد می‌گیرید. نگاه کنید؛ گوش کنید و دربارۀ آنچه می‌بینید صحبت کنید. چند نفر را در حال انجام کارشان می‌بینید؟ آیا کارگرانی را می‌بینید که از ابزار کار خود استفاده می‌کنند؟ چه نوع ابزاری؟ آیا افرادی در حال خواندن نقشه یا طرحی هستند؟ آنها به یکدیگر چه می‌گویند؟ آنها چطور لباس پوشیده‌اند؟ آیا فکر می‌کنید از عهدۀ کارها برمی‌آیند؟ چه کسی رئیس است؟ از کجا فهمیدید؟ وقتی بچه‌ها دیگران را در حال کار کردن می‌بینند با آن مشاغل و مشاغلی که در آینده ممکن است انتخاب کنند، آشنا می‌شوند. یکی از بهترین و پرهیجان‌ترین لحظه‌ها، لحظه‌ای است که پدر یا مادر با فرزندشان می‌نشینند و دربارۀ آنچه در گذر زمان می‌بینند، صحبت می‌کنند.
ایجاد مخزن تجربیات
وقتی به کارکنان فرودگاه، ایستگاه قطار یا جاهای دیگر به کارگرانی که در حال ساختن بنایی هستند، نگاه می‌کنید، چیزهای زیادی یاد می‌گیرید. نگاه کنید؛ گوش کنید و دربارۀ آنچه می‌بینید صحبت کنید. چند نفر را در حال انجام کارشان می‌بینید؟ آیا کارگرانی را می‌بینید که از ابزار کار خود استفاده می‌کنند؟ چه نوع ابزاری؟ آیا افرادی در حال خواندن نقشه یا طرحی هستند؟ آنها به یکدیگر چه می‌گویند؟ آنها چطور لباس پوشیده‌اند؟ آیا فکر می‌کنید از عهدۀ کارها برمی‌آیند؟ چه کسی رئیس است؟ از کجا فهمیدید؟ وقتی بچه‌ها دیگران را در حال کار کردن می‌بینند با آن مشاغل و مشاغلی که در آینده ممکن است انتخاب کنند، آشنا می‌شوند. یکی از بهترین و پرهیجان‌ترین لحظه‌ها، لحظه‌ای است که پدر یا مادر با فرزندشان می‌نشینند و دربارۀ آنچه در گذر زمان می‌بینند، صحبت می‌کنند.
قوانین داخلی، سنین هشت تا دوازده سال
بررسی مهارتها
مشاهدۀ تعلیمات مدنی در سطح جامعه
وکلا را تنها در تلویزیون نمی‌توان دید. در دادگستری می‌توان اجرای قوانین را مشاهده کرد. دادگاهها به روی همه باز هستند و اغلب حتی بچه‌ها نیز می‌توانند به آنجا بروند. ابتدا از قسمت اطلاعات دادگستری بپرسید که چه نوع دادرسیهایی در برنامه وجود دارند و در چه سطحی هستند. آیا دادرسی این محاکمات به صورت هیأت منصفه است یا خیر. قبل از رفتن به دادگستری دربارۀ آنچه خواهند دید، از قبیل دادگاه، قاضی، هیأت منصفه، وکلای دو طرف و شهود با فرزندتان صحبت کنید. دیدن یک دادگاه واقعی برای هر کسی یک درس عبرت است.
مشاهدۀ تعلیمات مدنی در سطح جامعه
وکلا را تنها در تلویزیون نمی‌توان دید. در دادگستری می‌توان اجرای قوانین را مشاهده کرد. دادگاهها به روی همه باز هستند و اغلب حتی بچه‌ها نیز می‌توانند به آنجا بروند. ابتدا از قسمت اطلاعات دادگستری بپرسید که چه نوع دادرسیهایی در برنامه وجود دارند و در چه سطحی هستند. آیا دادرسی این محاکمات به صورت هیأت منصفه است یا خیر. قبل از رفتن به دادگستری دربارۀ آنچه خواهند دید، از قبیل دادگاه، قاضی، هیأت منصفه، وکلای دو طرف و شهود با فرزندتان صحبت کنید. دیدن یک دادگاه واقعی برای هر کسی یک درس عبرت است.
به گردش رفتن، سنین هشت تا دوازده سال
بررسی مهارت ها
پیشگویی کردن و امتحان کردن
یاد گرفتن اینکه بدون اتومبیل به اطراف شهر برویم درس باارزشی است. نقشه‌های خطوط اتوبوسرانی و برنامۀ زمانی اتوبوسهایی را که به جای خاصی در اطراف شهر می‌روند، تهیه کنید. معمولاً می‌توانید برای این کار با شرکت حمل و نقل و اتوبوسرانی تماس بگیرید. بگذارید بچه‌ها وسیلۀ نقلیۀ مورد نظر را پیدا کنند و حساب کنند که این گردش چه مدت زمان طول می‌کشد و چقدر هزینه در بردارد. می‌توانید برای این کار، کتابخانه‌ای در مرکز شهر، یک سینما و یا یک پارک را انتخاب کنید. وقتی به صرفه‌ترین و سریع‌ترین راه را پیدا کردید، آن را امتحان کنید. بگذارید بچه‌ها در صورت امکان خودشان به تنهایی و یا همراه با خانواده به آنجا بروند. یکی از بهترین روشها برای آنکه بچه‌ها ارزش تعمیر کردن ماشینتان را بدانند این است که از وسایل نقلیۀ عمومی استفاده کنند.
پیشگویی کردن و امتحان کردن
یاد گرفتن اینکه بدون اتومبیل به اطراف شهر برویم درس باارزشی است. نقشه‌های خطوط اتوبوسرانی و برنامۀ زمانی اتوبوسهایی را که به جای خاصی در اطراف شهر می‌روند، تهیه کنید. معمولاً می‌توانید برای این کار با شرکت حمل و نقل و اتوبوسرانی تماس بگیرید. بگذارید بچه‌ها وسیلۀ نقلیۀ مورد نظر را پیدا کنند و حساب کنند که این گردش چه مدت زمان طول می‌کشد و چقدر هزینه در بردارد. می‌توانید برای این کار، کتابخانه‌ای در مرکز شهر، یک سینما و یا یک پارک را انتخاب کنید. وقتی به صرفه‌ترین و سریع‌ترین راه را پیدا کردید، آن را امتحان کنید. بگذارید بچه‌ها در صورت امکان خودشان به تنهایی و یا همراه با خانواده به آنجا بروند. یکی از بهترین روشها برای آنکه بچه‌ها ارزش تعمیر کردن ماشینتان را بدانند این است که از وسایل نقلیۀ عمومی استفاده کنند.
در شهر با خارجی ها ارتباط برقرار کنید، هر سنی
بررسی مهارت ها
درک تفاوت ها
به رستوران ها یا فروشگاه های خارجی بروید. لازم نیست غذایی خیلی عالی و یا وسیله‌ای گران‌قیمت بخرید. فقط به بچه‌ها فرصت بدهید تماشا کنند و با هم یک نوشیدنی بخورید یا یک کارت پستال بخرید. وقتی به شهرهای بزرگ در کشورهای دیگر می‌روید، حتماً با بچه‌هایتان در شهرک های خارجی مانند خیابان چینی ها، ایتالیایی ها یا عرب ها قدم بزنید.
حتی اگر در شهر شما شهرک خارجی ها نباشد، اغلب، سوپرمارکت ها و فروشگاه های خارجی یا مغازه‌های اغذیه و ترشی‌فروشی قدیمی وجود دارد. خریدن نان چاودار، هم چیزی به بچه‌ها یاد می‌دهد، هم می‌توانید برای ناهار از آن استفاده کنید. هر کدام از این فعالیت ها تجربه‌های جالبی به ما می‌دهد که هم حظّ بصری می‌بریم و هم لذت چشایی. حالا وقت آن است که بچه‌ها از حرف به عمل برسند.
درک تفاوت ها
به رستوران ها یا فروشگاه های خارجی بروید. لازم نیست غذایی خیلی عالی و یا وسیله‌ای گران‌قیمت بخرید. فقط به بچه‌ها فرصت بدهید تماشا کنند و با هم یک نوشیدنی بخورید یا یک کارت پستال بخرید. وقتی به شهرهای بزرگ در کشورهای دیگر می‌روید، حتماً با بچه‌هایتان در شهرک های خارجی مانند خیابان چینی ها، ایتالیایی ها یا عرب ها قدم بزنید.
حتی اگر در شهر شما شهرک خارجی ها نباشد، اغلب، سوپرمارکت ها و فروشگاه های خارجی یا مغازه‌های اغذیه و ترشی‌فروشی قدیمی وجود دارد. خریدن نان چاودار، هم چیزی به بچه‌ها یاد می‌دهد، هم می‌توانید برای ناهار از آن استفاده کنید. هر کدام از این فعالیت ها تجربه‌های جالبی به ما می‌دهد که هم حظّ بصری می‌بریم و هم لذت چشایی. حالا وقت آن است که بچه‌ها از حرف به عمل برسند.
غُر نزنید
چطور دیگران را به انجام کاری واداریم؟ والدین چطور می‌توانند این انگیزه را ایجاد کنند. معمول‌ترین کار این است که غُر بزنیم؛ اما حتما شما هم، مانند میلیون ها پدر و مادر دیگر فهمیده‌اید که غُر زدن، نتیجه‌ای عکس آنچه مورد نظر ماست، دارد. ممکن است این کار باعث شود بچه‌ها هیچ کاری را انجام ندهند. از طرف دیگر اگر غرغر کردن را کنار بگذاریم، باعث ایجاد انگیزه می‌شویم و این کار، هم برای کودک و هم والدین نتیجه‌بخش است. در اینجا روشی مطرح می‌کنیم که جلوی غر زدن را می‌گیرد؛ زیرا در این روش حرفی زده نمی‌شود. در این روش از یادداشت، کلمات و تصاویر برای یادآوری استفاده می‌شود.
روش نوشتن بدون غُر زدن، سنین هفت تا دوازده سال
ارتباط برقرار کردن
نوشتن هدفمند
برای تمرین این روش، بگویید که به مدت پنج دقیقه کسی صحبت نمی‌کند، در عوض برای همدیگر یادداشت خواهید فرستاد. این کار را سر میز صبحانه امتحان کنید. پیغامهای کوچکی برای هم بنویسید؛ مثلاً: «لطفاً نان را بده» یا «ممکن است پول ناهارم را به من بدهی؟» اگر از سکوت و آرامش این روش لذت بردید، می‌توانید در اوقات دیگرِ روز برای مدتی طولانی‌تر آن را امتحان کنید.
از فرزندتان بپرسید: «من بیشتر دربارۀ چه چیزی غر می‌زنم؟» پاسخ او ممکن است به این صورت باشد: «مرتب کردن اتاقم» یا «مطالعۀ کتابهایم». بچه‌ها نیز اغلب غر می‌زنند. به آنها بگویید که در چه مواردی غُر می‌زنند. این موارد بسته به سن آنها ممکن است خریدن بستنی یا استفاده از اتومبیل باشد.
حداقل یک مورد مشکل غر زدن را که برای شما و فرزندتان مهم است انتخاب کنید. به همدیگر قول دهید که به جای غر زدن یک هفتۀ تمام برای یکدیگر یادداشتهای یادآوری بفرستید. برای این یادآوریها جایی را تعیین کنید. یک تابلوی اعلانات در آشپزخانه یا اتاق نشیمن جای مناسبی است. البته به جای این کار می‌توانید، یادآوریها را در هر قسمتی از خانه بچسبانید. می‌توانید آنها را در حمام، در راه‌پله‌ها یا هر جای دیگری که در معرض دید باشند قرار دهید. یادداشتی که روی بالش هم می‌گذاریم، به نظر تأثیر خوبی دارد. بعد از یک هفته، ببینید اگر پیغامها پاسخ داده شده‌اند، می‌توانید همچنان به نوشتن ادامه دهید و صدایتان را بالا نبرید.
منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.
نوشتن هدفمند
برای تمرین این روش، بگویید که به مدت پنج دقیقه کسی صحبت نمی‌کند، در عوض برای همدیگر یادداشت خواهید فرستاد. این کار را سر میز صبحانه امتحان کنید. پیغامهای کوچکی برای هم بنویسید؛ مثلاً: «لطفاً نان را بده» یا «ممکن است پول ناهارم را به من بدهی؟» اگر از سکوت و آرامش این روش لذت بردید، می‌توانید در اوقات دیگرِ روز برای مدتی طولانی‌تر آن را امتحان کنید.
از فرزندتان بپرسید: «من بیشتر دربارۀ چه چیزی غر می‌زنم؟» پاسخ او ممکن است به این صورت باشد: «مرتب کردن اتاقم» یا «مطالعۀ کتابهایم». بچه‌ها نیز اغلب غر می‌زنند. به آنها بگویید که در چه مواردی غُر می‌زنند. این موارد بسته به سن آنها ممکن است خریدن بستنی یا استفاده از اتومبیل باشد.
حداقل یک مورد مشکل غر زدن را که برای شما و فرزندتان مهم است انتخاب کنید. به همدیگر قول دهید که به جای غر زدن یک هفتۀ تمام برای یکدیگر یادداشتهای یادآوری بفرستید. برای این یادآوریها جایی را تعیین کنید. یک تابلوی اعلانات در آشپزخانه یا اتاق نشیمن جای مناسبی است. البته به جای این کار می‌توانید، یادآوریها را در هر قسمتی از خانه بچسبانید. می‌توانید آنها را در حمام، در راه‌پله‌ها یا هر جای دیگری که در معرض دید باشند قرار دهید. یادداشتی که روی بالش هم می‌گذاریم، به نظر تأثیر خوبی دارد. بعد از یک هفته، ببینید اگر پیغامها پاسخ داده شده‌اند، می‌توانید همچنان به نوشتن ادامه دهید و صدایتان را بالا نبرید.
منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.
بیشتر بخوانید:
چطور کودکان انگیزه پیدا می‌کنند؟ (بخش اول)
اعتماد به نفس در کودکان؛ پلی به سوی شهامت انجام کار
اعتماد به نفس در کودکان و پدیده ای به نام تلویزیون
اعتماد به نفس در کودکان؛ چرا و چگونه (بخش اول)
اعتماد به نفس در کودکان؛ چرا و چگونه (بخش دوم)
