والدین، کودکان و مدیریت پول

 مدیریت پول را با روش های ساده و معقولانه می ­توان به کودکان آموزش داد.
 

چکیده: از جمله مهم­ترین مواقعی که کودکان باید از تدبیر و تعقل خود استفاده کنند، نحوه مدیریت پول به بهترین صورت ممکن است. در این مقاله با فعالی ت­هایی آشنا می­شوید که به سادگی نحوه مدیریت پول را به کودکان آموزش می ­دهد.

تعداد کلمات 1276 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

پول همه چیز نیست؛ اما یکی از مسائل روزمرۀ خانواده‌هاست و باید در مورد آن عاقلانه رفتار کنیم. تمرین دادن به بچه‌ها در مورد پول مهم است؛ چرا که باعث می‌شود توانایی و شایستگی­ هایی به دست آورند که در کارهایشان در مدرسه و در خارج از آن نیز به کار می‌آید.
بچه‌ها کارهای خنده‌داری می‌کنند؛ حتی با پول توجیبی‌شان. ممکن است این کارها اشکالی نداشته باشد، اما نگرشِ صحیح این گونه است که هدر دادن پول کار درستی نیست. به داستان زیر توجه کنید.
اخیراً از دختر کوچکمان پرسیدم که آیا وقتی کوچک بود به یاد می‌آورد که ولخرجی کرده باشد و او گفت: «قطعاً این کار را کرده است، و ما نیز قطعاً عصبانی شده‌ایم.»
او به یاد می‌آورد که وقتی شش ساله بود تمام پول هفتگی‌اش را برای خرید یک آدامس داد و هیچ پولی برایش باقی نماند. شاید بدتر از آن، این بود که وقتی تمام کاغذها و بسته‌بندی آنها را باز کرد و در بشقابی روی میز غذاخوری ریخت، تعدادی آدامس سفت برایش در بشقاب باقی ماند. من و شوهرم، هیچ کدام آن روز را به یاد نمی‌آوریم؛ اما دخترم می‌گوید که وقتی ما از محل کارمان به خانه برگشتیم و آدامس های خشک را دیدیم، هر دو عصبانی شدیم و این جملات معروف را گفتیم: «تو عقل نداری؟» و «چرا این کار را کردی؟»
نتیجۀ این کار آن بود که ما پولِ توجیبی او را نصف کردیم؛ چرا که معلوم بود او واقعاً به پول بیشتری نیاز ندارد و پول باقی مانده را هدر می‌دهد.
وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم، می‌بینیم احتمالاً عکس‌العمل ما خیلی شدید بوده است. رفتار دخترمان کمی زودتر از سنش بوده، اما به هر حال کار احمقانه‌ای بوده است. احتمالاً در همان زمان به این نتیجه رسیده‌ایم که او باید از ارزش پول آگاه شود. فعالیت­ های این مقاله نیز نتیجۀ این تصمیم است. دخترمان که اکنون 30 سال دارد، می‌گوید که او از ارزش پول مطلع شده است. او می‌گوید که هرگز تا زمانی که نخواهد آدامسی را بجود، بستۀ آن را باز نمی‌کند.
مدیریت پول یک کار جدی است؛ اما می‌توان آن را با روش های ساده و معقولانه آموزش داد.
 

خواندن/ ریاضیات
بررسی آگهی روزنامه‌ها
شمردن پول
در این فعالیت، هم فرزندان تان آگهی­ های روزنامه‌ها را می‌خوانند، هم متوجه می‌شوند با مقدار مشخصی از پول چه چیزهایی می‌‌توان خرید، و هم اینکه روش های مختلف را که باعث می‌شود پول خردهای مختلف (100 تومانی، 200 تومانی، 500 تومانی و...) جمع شوند و به یک اسکناس بزرگ تبدیل شوند، یاد می‌گیرند. برای این کار نیاز به آگهی­ های خواروبار، قیچی، چسب، کاغذ و انواع پول خرد دارید. مثلاً پنج عدد سکۀ صد تومانی، پنج عدد سکۀ دویست تومانی و چند سکۀ پانصد تومانی، هر چه بیشتر بهتر.
همراه با فرزندانتان به آگهی­ های روزنامه‌ها نگاه کنید تا چیزهایی را پیدا کنید که می‌توان با 100 تومان خرید. تصویر این اشیا را ببرید و هر کدام را روی یک قطعه کاغذ مجزا بچسبانید.
برای اینکه به بچه‌ها خُرد کردن پول را یاد بدهید، از این روش استفاده کنید: پول­ های مختلف مانند سکه‌های صد تومانی، دویست تومانی و پانصد تومانی را در قسمت­ های مختلف یک قالب یخ یا جعبۀ تخم‌مرغ خالی بگذارید. یک سکۀ 500 تومانی به فرزندتان بدهید و از او بخواهید همان میزان پول خرد، با سکه‌های مختلف به شما بدهد. این کار را با مقادیر مختلف پول انجام دهید. به عنوان جایزه، بگذارید فرزندتان چیز کوچکی با این پول خردها بخرد.
برای تنوع، با پول توجیبی، ترکیب اعداد را به آنها یاد بدهید.یک هفته پنج هزار تومان پول توجیبیِ آنها را به صورت پنج اسکناس 1000 تومانی بدهید و هفتۀ بعد ده اسکناس 500 تومانی و غیره.
 

فکر کردن/ ریاضیات
استفاده از صورت‌حسابهای خانه برای درک قیمت ها
این فعالیت، درک روشن‌تری از هزینه‌های زندگی و تغییرات آن در طی سالها، به بچه‌ها می‌دهد. این کار همچنین آنها را با دوران کودکی شما آشنا می‌کند. برای این کار به فاکتور خرید خواروبار، صورت‌حسابهای جاری و کاغذ و مداد نیاز دارید.
با همدیگر چند صورت‌حساب خانگی را پیدا کنید. خدمات ارائه شده و هزینه‌های آنها را در فهرستی بنویسید. نام صورت‌حساب را در سمت راست کاغذ و هزینۀ آن را در سمت چپ بنویسید.
کاغذ را طوری تا کنید تا قسمت هزینه‌ها مشخص نباشد و بدین ترتیب این فعالیت را تبدیل به یک بازی کنید.
از فرزندتان بخواهید هزینه‌ای را که باید برای هر صورت‌حساب بپردازید، پیش‌بینی کند. حدس او را در کنار نام خدمات بنویسید. بعد کاغذ را باز کنید و هزینه‌های واقعی را نشان دهید. شاید تعجب کنید که فرزندتان اطلاع چندانی از هزینه‌های اجاره خانه، خواروبار و استفاده از تلفن ندارد. اگر مالیاتی پرداخت می‌کنید، دربارۀ مالیات و استفاده از آن، به کودکتان توضیح دهید.
دربارۀ اینکه از زمان کودکیِ شما، تا چه حد قیمت ها بالا رفته‌اند، برای فرزندتان صحبت کنید. آنچه را به یاد می‌آورید تعریف کنید: مثلاً «من زمانی را که آدامس بسته‌ای 100 تومان بود، به یاد می‌آورم» یا «وقتی من بچه بودم، بلیت سینما کمتر از هزار تومان بود.»
دربارۀ پولی که در هنگام کودکی پس‌انداز کرده بودید، صحبت کنید و بگویید که با آن چه کردید. اگر پول توجیبی داشتید، بگویید که چقدر بود.
وقتی با فرزندتان به خرید می‌روید، به او بگویید که چند سال پیش چطور می‌توانستید با این مقدار پول چیزهای بیشتری بخرید. البته خاطرنشان کنید که امروزه حقوق افراد نیز بیشتر است. مطرح کردن این خاطرات، روش خوبی است تا فرزندتان شما و گذشته‌تان را بهتر بشناسد.
 

ریاضی
استفاده از آگهی­ ها برای تنظیم بودجه
نوجوانان خیلی لباس می‌خرند، یا حداقل دوست دارند که لباسهای زیادی بخرند. آنها ممکن است حتی بدانند که هنگام خریدِ لباسها، چطور در پولشان صرفه‌جویی کنند. این فعالیت در این مورد مفید است. برای این کار احتیاج به کاتالوگ فروشگاه ها، آگهی روزنامه، مداد و کاغذ دارید.
فکر کنید که هر یک از شما 50 هزار تومان پول دارید تا با آن لباس بخرید. فکر کنید که واقعاً هیچ لباسی ندارید تا بپوشید. لیستی از تمام لباس هایی که برای یک فصل از سال احتیاج دارید، از سر تا پایتان در نظر بگیرید. از روزنامه‌ها و کاتالوگ ها استفاده کنید. قیمت ها را مقایسه کنید. آیا می‌توانید به خوبی از عهدۀ این کار برآیید؟
به بچه‌ها بگویید که خریدن لباس و چیزهای دیگر بعد از هر فصل چه فوایدی دارد. هر کدام دربارۀ یک چیز که لازم دارید فکر کنید. چه زمانی بهترین زمان برای خرید آن است؟ قیمت آن چقدر است؟ طرحی برای پس‌انداز (در خانه یا بانک) ایجاد کنید. بدین ترتیب در مواقع لازم، پول خواهید داشت.
هر کدام از شما بودجه‌ای برای لباس در نظر بگیرید. آن مبلغ شامل پول توجیبی ماهانه یا درآمد شما می‌شود. فکر کنید که چه زمانی می‌توانید آنچه را می‌خواهید بخرید. اطمینان حاصل کنید که حتماً مقداری پول باقی بماند که باید پس‌انداز کنید.
 
منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­ های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.