چکیده
یکی از شاخص ها و ویژگی های خانواده سالم کیفیت روابط میان افراد خانواده است. در این میان روابط فرزندان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه بخش اول و دوم این مطلب به دو اصل رفتاری برای بهبود روابط فرزندان پرداختیم. در این نوشتار نیز اصل سوم را بررسی می کنیم.

تعداد کلمات 1200 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

اصل سوم: تشویق به حل تعارض ها

1. وقتی رابطه فرزندانتان با هم خوب است، اظهار خوشحالی کنید. وقتی فرزندان خود را به خاطر اینکه به شکلی مستقل روابطشان را بهبود می بخشند، تشویق می کنید، این کارتان موجب می شود نسبت به یکدیگر مهربان تر شده و یکدیگر را بیشتر درک کنند. مثلاً اگر یکی از آن ها اسباب بازی اش را به دیگری داد، بگویید " وای چه قدر خوشحال شدم که ماشینتو به خواهرت دادی.":

همچنین شما می توانید از این موقعیت های مثبت استفاده کرده و از فرزندی که رفتار مثبت برادر و یا خواهرش را دریافت کرده بخواهید تا از او تشکر کند و بدین وسیله رفتار مثبت فرزندتان تقویت خواهد شد.
تشکر کردن برای همه افراد و در هر سنی خوشایند است و این تشکر موجب افزایش نرخ رفتارهای مثبت خواهد شد.

2. روابط خوب قبلی شان را به یادشان بیاورید. پس از اینکه بچه ها با هم درگیر شدند، به آن ها بگویید: "واقعا برایم عجیب است که می بینم با هم دعوا می کنید، همین یک ساعت پیش بود که با خوشحالی با هم بازی می کردید." یک موقعیت خاص را که فرزندانتان در آن موقعیت رابطه خوبی داشته اند را به خاطرشان بیاورید. مثلاً می توانید بگویید: "یک ساعت پیش تو پارک چه قدر با هم خوب بودید، چی شد یه هویی؟" با این حرف شما، آن ها نیز موقعیت پارک را به خاطر می آورند و آرام خواهند شد.

3. به فرزندان خود بیاموزید تا بر هیجانات خود نظارت کنند. از آنجا که خواهر و برادرها معمولاً دوست دارند یکدیگر را سیخونک کنند، لازم است به فرزندان خود بیاموزید که چگونه احساسات خود را شناسایی کرده و آن ها را منعکس کنند. در این صورت آن ها بهتر می آموزند که چگونه با خواهر و برادرها و همچنین دیگر افراد تعامل کرده و چگونه نسبت به رفتارهای دیگران اعتراض کنند:

وقتی فرزندتان نسبت به شما و یا خواهر برادرهایش ناراحت است، به او کمک کنید تا هیجان خود را شناسایی کند. مثلاً اگر خشمگین است و برای بازی بیرون نمی آید، مستقیماً از او بپرسید: "چه احساسی داری؟"
در این زمینه به او کمک کنید و پیشنهاداتی را مطرح کنید. مثلاً بپرسید: "فکر می کنم عصبانی هستی، خودت چی فکر می کنی؟ فکر می کنی غمگینی؟"
به فرزند خود بیاموزید که تمام هیجانات طبیعی بوده و اینکه مثلاً در برخی موقعیت ها انسان خشمگین شود، اصلاً چیز غیر عادی ای نیست.
تشخیص و اظهار هیجانات دیگران اولین گام در همدلی محسوب می شود. درگیر نمودن کودک با هیجاناتش و به اشتراک گذاشتن آن ها، در کاهش هیجانات منفی نسبت به خواهر و برادرهایش مفید خواهد بود.
فرزند خود را تشویق کنید که وقتی با خواهر و یا برادرش درگیر شد، همواره از این جمله استفاده کند: "دوست داری منم همین کار رو باهات بکنم؟" وقتی خواهر و یا برادرش ببینند رفتارشان موجب ناراحتی طرف مقابل شده، احتمالاً پس از این کمتر آن را انجام خواهند داد.

4. از فرزندانتان بخواهید تا درباره اینکه دوست دارند چگونه با آن ها رفتار شود، فکر کنند. این قانون طلایی را به همه فرزندان خود بیاموزید: آنگونه با دیگران رفتار کن که خودت دوست داری با تو رفتار شود. کنار فرزندانتان بنشینید و از آن ها بخواهید لیستی از ویژگی های یک دوست خوب را بنویسند. مثلاً ممکن است شما تعدادی ویژگی را بیان کنید و فرزند شما از میان آن ها آن ویژگی هایی را که تمایل دارد در دوستش مشاهده کند را بنویسد:

ممکن است لیستی که شما ارائه می دهید شامل ویژگی هایی چون مهربان، شوخ طبع، خسیس، بخشنده و خودخواه باشد. فرزندان شما باید درک کنند لازم است یک دوست خوب داری ویژگی هایی همچون مهرانی، بخشش و دیگر ویژگی های مثبت باشد.
سپس از کودک خود بخواهید آن قانون طلایی را به خاطر آورده و سعی کند ویژگی هایی را که خودش می پسندد در تعامل با دیگران آن ها را رعایت کند.

5. نقش بازی کنید. نقش بازی کردن خصوصاً برای بچه هایی کوچکی که در نحوه تعامل با دیگران نیاز به راهنمایی دارند، بسیار مفید است. در فرآیند ایفای نقش کودکان می آموزند که نتیجه آزار به دیگران چه خواهد بود. همچنین ایفای نقش به کودکان می آموزد که به جای عمیق کردن دشمنی ها با خواهر و برادرها چه کارهای دیگری می توان انجام داد:

از فرزندانتان بخواهید نقش بازی کنند، مثلاً به آن ها بگویید تصور کنند که شخصی به آن ها فحش داده و سپس از آن ها بخواهید نسبت به این موقعیت عکس العمل نشان دهند.
برایشان توضیح دهید که اولین گام در هر درگیری آرام نمودن خود و نفس عمیق کشیدن است. به آن ها بیاموزید که اگر بخواهند با خشم و پرخاشگری پاسخ دهند، اوضاع بدتر خواهد شد.
آن ها را تشویق کنید که برای حل مسأله از یک بزرگتر کمک بگیرند.
خصوصاً پس از یک درگیری، نقش بازی کردن بسیار مؤثر خواهد بود. پس از پایان درگیری می توانید از فرزندانتان بخواهید به ایفای نقش بپردازند و تا زمانی که اطمینان یابید آن ها رفتار صحیح را آموخته اند، به این فرآیند ادامه دهید.
از آن ها سؤالاتی ساده بپرسید، مانند: "اگر دفعه بعد خواهد یا برادرت اذیتت کرد و یا باهات بدرفتاری کرد، تو باید چی کار کنی؟"

6. به فرزندانتان اجازه دهید خودشان مشکلشان را حل کنند. شما به عنوان والدین به راحتی می توانید به سرعت دعوا را خاتمه داده و در خانه صلح برقرار کنید. اما اگر به فرزندانتان اجازه دهید خودشان روابطشان را مدیریت کنند و مسؤولیت رفتارشان را بر عهده بگیرند، آن ها نیز در این زمینه فعالانه تر عمل خواهند کرد:

این روش بیشتر برای بچه های بزرگتر (نوجوانان) که لازم است مهارت های حل تعارض را بیاموزند، مؤثر خواهد بود و احتمالاً به درد بچه های کوچک تر نمی خورد.
اجازه دهید در هنگام درگیری خودشان مشکلشان را حل کنند و شما خارج از درگیری قرار گرفته و رفتاری خنثی و بی طرف در پیش بگیرید. در این صورت بعداً نمی توانند شما را سرزنش کنند که طرف یکی از آن ها را گرفته اید.

7. صبور باشید. آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان زمان بر است. برخی کودکان تا سال ها این مهارت ها را نمی آموزند. ایمان داشته باشید که فرزندانتان روزی بزرگ شده و به ارزش ها و حقوق دیگران احترام خواهند گذاشت. هر چه می توانید انجام دهید تا روابط میان فرزندانتان بهبود یابد و در این مسیر نا امید نشوید:

اگر برای بهبود روابط میان فرزندانتان تمام تلاشتان را کرده اید اما به نتیجه مطلوب خود نرسیده اید، خودتان را سرزنش نکنید. حتی اگر فرزندانتان از یک مادر و پدر باشند، ممکن است تفاوت های شخصیتی بسیار زیادی داشته باشند.
در صورتیکه گمان می کنید تعارض میان فرزندانتان بیش از حد معمول است، حتماً به یک درمانگر خوب مراجعه کنید. خصوصاً در صورتیکه تعارضات و درگیری ها استمرار داشته باشد، ممکن است یکی از فرزندان دچار یک مشکل زمینه ای بوده که با حل آن روابط میانشان نیز بهبود خواهد یافت.

منبع: سایت «ویکی هاو»

مترجم: سیدمصطفی سیدآقامیری

بیشتر بخوانید
چگونه روابط میان فرزندانمان را بهبود بخشیم (بخش دوم)
چگونه روابط میان فرزندانمان را بهبود بخشیم (بخش اول)
حسادت کودک به نوزاد جدید
پاداش و تشویق مناسب برای کودکان
چرا کودکان حسادت می کنند؟
شیوه های برخورد با فرزندان