چه کنیم تا کودکمان خلاق شود؟ (بخش اول)

اسباب بازی هایی را برای کودک انتخاب کنید که چند منظوره بوده و بتوان استفاده های مختلفی از آن ها نمود.
 

تمام انسان ها خلاق به دنیا می آیند. خلاقیت یعنی استفاده از تخیل، بهره وری و قدرت حل مسأله برای رسیدن به هدفی خاص. بسیاری از افراد خلاقیت را یک ویژگی ذاتی نمی دانند، بلکه آن را مهارتی می دانند که باید آموخته شود و می تواند رشد یابد. البته همانطور که گفته شد خلاقیت یک ویژگی و استعداد ذاتی است اما در هر حال رشد و تقویت آن ممکن خواهد بود. در ادامه به روش هایی برای تقویت خلاقیت کودک اشاره می کنیم.
 

سعی کنید ذهن بازی داشته باشید و برای حل کردن هر مشکل و مسأله ای روش های مختلفی را امتحان کنید. به فرزندان خود نشان دهید که فردی انعطاف پذیرید و دوست دارید راه حل های جدید را امتحان کنید. وقتی در زندگی با مشکلی روبرو می شوید، بر خودتان مسلط باشید و به فرزندان خود نشان دهید که می توانید برای حل مسأله به روش های مختلف و متنوعی متوسل شوید.
 
اگر فرزندتان از شما سؤالی پرسید، در پاسخ دادن نیز خلاقانه عمل کنید. حتی می توانید قبل از پاسخ دادن به کودک با کمک خودش بارش فکری نموده و راه حل ها و پاسخ های مختلف را بررسی کنید. مثلاً ممکن است کودک بپرسد: "باران از کجا می آید؟" شما می توانید به نحوی برخورد کنید که خودتان هم نمی دانید و بپرسید "از آسمان می آید؟ .... چه چیز دیگری از آسمان می آید؟ اصلاً ممکن است باران از آسمان ببارد؟
 
یا اینکه تصور کنید فرزندتان از شما در مورد کشیدن قلب بپرسد، در این صورت می توانید روش های مختلف کشیدن یک قلب را با کمک خودش مرور کرده و به صورت عملی با یکدیگر تمرین کنید. مثلاً چند نقطه بکشید و آن ها را به هم وصل کنید تا شبیه قلب شود یا اینکه گلی بکشید و وسط آن قلبی نقاشی کنید و ...
 

اجازه دهید فرزندتان گاهی اوقات بدون دخالت و یا راهنمایی شما در زمانی از پیش تعیین نشده به بازی کردن بپردازد. اسباب بازی هایی را برای کودک انتخاب کنید که چند منظوره بوده و بتوان استفاده های مختلفی از آن ها نمود.
 
فرزند خود را به فعالیت هایی همچون نقاشی، طراحی و خانه سازی تشویق و ترغیب کنید.

از خرید اسباب بازی های ساده مانند ماشین کوکی و غیره خودداری کنید.

در بازی کودک دخالت نکنید مگر اینکه با چالشی جدی و آزار دهنده مواجه شود.

اگر کودک در هنگام بازی زود خسته می شود می توانید به کمک او رفته و با چیدن چند اسباب بازی در کنار هم شروع به داستان پردازی کنید. مثلا می توانید چند عروسک را کنار هم بگذارید و بگویید که می خواهند به سفر بروند. عروسک سبز قصد دارد اصفهان برود و سپس از او بپرسید به نظرت بقیۀ عروسک ها می خواهند به کجا سفر کنند و او نیز شهرها و یا حتی اماکن تفریحی را نام می برد و عروسک های خود را به صورت خیالی به مکان های مد نظرش می فرستد. با این تدارک ساده کودک شما مشتاقانه به بازی بازگشته و مشغول خواهد شد.
 

لازم است محیطی برای فعالیت ها و خصوصاً شلوغ کاری های کودک فراهم شود. همچنین اگر قرار است بچه نقاشی بکشد و یا بازی کند لازم است بخشی از یک اتاق و یا یک اتاق به صورت کامل در اختیارش قرار گیرد تا بدون اینکه کل خانه نامرتب شده و اعصاب شما به هم بریزد، بچه بتواند آزادانه به فعالیت هایش بپردازد.
 
به کودک بیاموزید که می تواند از هر چه که در خانه هست برای بازی کردن استفاده کند. مثلاً می توانید نحوۀ ساخت قایق با کاغذ و یا ساخت یک کاردستی با دور ریختنی ها را به او بیاموزید و از او بخواهید برای ساخت دیگر کاردستی ها خلاقانه اقدام نماید.
 

همراه کودک خود نشسته و برای حل یک مسأله، ابداع یک بازی یا فعالیت جدید و یا ساخت یک کاردستی، به بارش فکری بپردازید. سعی کنید تنها بشنوید و از قضاوت های نا امید کننده اجتناب کنید، بلکه او را تشویق کنید هر چه به ذهنش می آید را برای شما بیان کند. از میان نظرات و ایده ها بهترین ایده را انتخاب نکنید. به جای این بیشتر بر فرآیند رسیدن به یک ایده پرداخته و هرگز به پیامدها و یا ارزیابی آن نپردازید.
 
هر وقت برای انجام کاری وسیلۀ لازم را ندارید (مثلاً برای بالا رفتن به نردبان نیاز دارید)، از کودک بپرسید به نظرش برای بالا رفتن به جای نردبان از چه وسائلی می توان استفاده کرد.
 
داستانی کوتاه برای کودک بخوانید و وقتی داستان به نقطۀ اوج رسید، توقف کنید و از کودک بخواهید بقیۀ داستان را حدس زده و برای مشکل پیش آمده برای شخصیت های داستان به ارائۀ راه حل بپردازد.
 

کودکانی که از اشتباه کردن و شکست خوردن هراس دارند هرگز نمی توانند به افرادی خلاق تبدیل شوند و در واقع این ترس مانعی می شود برای فرآیند خلاقیت. ممکن است کودک بترسد کار و یا حتی حرفش مورد قضاوت و انتقاد دیگران واقع شود. احتمالاً این ترس ناشی از تجربیات گذشته و عکس العمل نا مناسب پدر و مادر و یا دیگران باشد. می توانید تجربیات شکست خود را با کودک به اشتراک بگذارید و به آن ها بفهمانید شکست لازمۀ حرکت کردن است و نباید از آن ترسید.
 
مثلاً می توانید در کنار کودک خود به رنگ آمیزی بپردازید و به صورت مدل را به جای رنگ پوست به رنگ آبی نقاشی کنید و یا وقتی نقاشی می کشید، اشتباه بکشید و سپس به اشتباه خود بخندید تا او نیز متوجه شود اشتباه کردن اتفاقی معمولی است و نیاز نیست از آن بترسد.
 

اگر مشاهده کردید فرزندتان اشتباه کرد و از اشتباه خود به هم ریخت و پریشان شد، سعی کنید با کمک خودش جایگزینی خلاقانه برای مشکلش یافته و اشتباهش را جبران کنید. مثلاً فرض کنید فرزندتان در هنگام رنگ کردن یک الگو در کتاب رنگ آمیزی اش مداد را محکم کشید و کاغذ پاره شد و پس از آن احساس ناراحتی کرد و یا حتی گریه کرد. در اینجا لازم است به کمکش رفته و مثلاً با یک برچسب زیبا پارگی کتاب را بچسبانید. و یا می توانید به نحوی اطراف پارگی را رنگ آمیزی کنید که اصلاً معلوم نباشد. با ارائۀ چنین راهکارهایی او می آموزد با شکست همه چیز تمام نشده و با روش هایی خلاقانه می تواند اوضاع را درست کند.
 
ادامه دارد...
 
منبع: سایت ویکی هاو