چکیده: زندگی شکل گرفته ای از وظایف اعضای آن نسبت به هم می باشد. هرچقدر اعضای خانواده در انجام وظایف خود بیشتر همت ورزند، آن خانواده از استحکام بهتر و بیشتری برخوردار می شود. در این نوشتار به وظایف زن در مقابل شوهر پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
تعداد کلمات 1447 / تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
تعداد کلمات 1447 / تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
وظایف زن (شوهردارى)
1- آرامش بخشیدن
«و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها»[1] خداوند مى فرماید: از نشانه هاى پروردگار این است که همسرى از خودتان آفرید تا نزد او آرام گیرید.
نظام خانواده به تناسب روحیات و توان زن و مرد، برنامه ریزى مى شود، یکى از وظائف مهم بانوان، تعدیل عواطف و مهیا کردن فضاى آرام و با صفا در میان خانه است، بانوان به لحاظ لطافت و حساسیت روح، مسئول تنظیم آرامش و صفاى خانواده مى باشند.
اگر مردى بر اثر ضعف نفس و یا برخورد با مشکلات و سختى روح و یا به هر دلیل موجه یا ناموجه، عصبانى شد، بر یک بانوى فهمیدم لازم است، بیش از آنکه خود را رقیب حساب کند، همانند یک پرستار دلسوز، به فکر آرام کردن روح و روان شوهر و اهل خانه باشد تا پس از فروکش کردن گردو و غبار خشم و به کار افتادن عقل و فکر، آن موقع با هم صحبت کنند و این کار اگر چه از دو طرف لازم است ولى مسئولیت بیشتر به عهده زن است و به همین لحاظ است که در روایات متعدد به زنان توصیه شده است. تا تلاش کنند رضایت شوهر را بدست آورند و دیدیم که قرآن از زنها بعنوان آرامش دهنده یاد نموده است، در روایتى از حضرت على (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: وقتى به زهرا (سلام الله علیها) نگاه مى کردم، هر غم و غصه اى که داشتم برطرف مى شد.
همچون گل شکفته، شادى آفرین باشید
زنان باید شادى آفرین خانه باشند، سنگ صبور خانه زن است، همیشه مى باید نبض عواطف و جو اخلاقى خانه را معتدل نگاه دارد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در آن حدیث زنى را شایسته و پر سود دانست که گاه مرد به او نگاه کند و شادمان شود، پس گره از ابرو باز کنید و با استقبال گرم و صورت خندان، گلهاى محبت را در زندگى شکوفا کنید، چرا که حضرت على (علیه السلام) فرمود: زن گل است[2] پس باید همچون گل شکفته، در گلستان خانواده شادى آفرین باشید.
همه روزه اگر غم خورى غم مدار
چو شب غم گسارت بود در کنار
نظام خانواده به تناسب روحیات و توان زن و مرد، برنامه ریزى مى شود، یکى از وظائف مهم بانوان، تعدیل عواطف و مهیا کردن فضاى آرام و با صفا در میان خانه است، بانوان به لحاظ لطافت و حساسیت روح، مسئول تنظیم آرامش و صفاى خانواده مى باشند.
اگر مردى بر اثر ضعف نفس و یا برخورد با مشکلات و سختى روح و یا به هر دلیل موجه یا ناموجه، عصبانى شد، بر یک بانوى فهمیدم لازم است، بیش از آنکه خود را رقیب حساب کند، همانند یک پرستار دلسوز، به فکر آرام کردن روح و روان شوهر و اهل خانه باشد تا پس از فروکش کردن گردو و غبار خشم و به کار افتادن عقل و فکر، آن موقع با هم صحبت کنند و این کار اگر چه از دو طرف لازم است ولى مسئولیت بیشتر به عهده زن است و به همین لحاظ است که در روایات متعدد به زنان توصیه شده است. تا تلاش کنند رضایت شوهر را بدست آورند و دیدیم که قرآن از زنها بعنوان آرامش دهنده یاد نموده است، در روایتى از حضرت على (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: وقتى به زهرا (سلام الله علیها) نگاه مى کردم، هر غم و غصه اى که داشتم برطرف مى شد.
همچون گل شکفته، شادى آفرین باشید
زنان باید شادى آفرین خانه باشند، سنگ صبور خانه زن است، همیشه مى باید نبض عواطف و جو اخلاقى خانه را معتدل نگاه دارد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در آن حدیث زنى را شایسته و پر سود دانست که گاه مرد به او نگاه کند و شادمان شود، پس گره از ابرو باز کنید و با استقبال گرم و صورت خندان، گلهاى محبت را در زندگى شکوفا کنید، چرا که حضرت على (علیه السلام) فرمود: زن گل است[2] پس باید همچون گل شکفته، در گلستان خانواده شادى آفرین باشید.
همه روزه اگر غم خورى غم مدار
چو شب غم گسارت بود در کنار
2- به شوهر خود در امور دین و دنیا کمک کنید
«ثلاثه للمؤمن فیها راحة ... و امراة صالحة تعینه على امر دنیا و الاخرة»[3]
امام صادق (علیه السلام) فرمود: سه چیز براى مؤ من راحتى است، از جمله فرمود: زن شایسته اى که کمک کار او در دنیا و آخرت باشد.
یک بانوى فهمیده کسى است که علاوه بر انجام مسئولیت خانه و امور تربیتى فرزندان و وظائف دینى خود، به شوهر خویش در راه انجام کارهاى نیک پسندیده نیز کمک کند، زن مى تواند بهترین تشویق کننده مرد در انجام واجبات و ترک محرمات و بالاتر از آن، انجام مستحبات و ترک مکروهات باشد.
پذیرا شدن میهمان با روى باز از طرف زن و یا توصیه به صله رحم و یا انفاق به نیازمندان، دقت و مراقبت در انجام امور دینى مثل نماز و روزه و خمس و مانند اینها همراه با قناعت و ایجاد فرصت کار خیر، مى تواند کمک مهمى به شوهر باشد.
زن مى بایست از حساسیت موقعیت خود، در راه انجام امور اخروى و معنویات استفاده کند تا خود و شوهر و فرزندان خود را در کانونى سرشار از معنویات و منور به نور الهى قرار دهد، در روایت است که بعد از عروسى حضرت فاطمه و حضرت على(علیه السلام)، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) از حضرت على (علیه السلام) پرسیدند خانواده خود را چگونه یافتى؟ ایشان جواب داد: «نعم العون على طاعة الله» فاطمه را بهترین کمک در راه فرمانبردارى خدا یافتم.[4]
اینطور نباشد که بانوان در امور دنیا صرفه جو و کمک کار باشند، اما در امور آخرتى دریغ کنند و یا مانع شوهر باشند.
شوهر و فرزندان خود را به نماز به روزه و به انفاق، به قرائت قرآن، به مسجد و جماعت و جلسات و دوستى و صفا دعوت کنید.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: سه چیز براى مؤ من راحتى است، از جمله فرمود: زن شایسته اى که کمک کار او در دنیا و آخرت باشد.
یک بانوى فهمیده کسى است که علاوه بر انجام مسئولیت خانه و امور تربیتى فرزندان و وظائف دینى خود، به شوهر خویش در راه انجام کارهاى نیک پسندیده نیز کمک کند، زن مى تواند بهترین تشویق کننده مرد در انجام واجبات و ترک محرمات و بالاتر از آن، انجام مستحبات و ترک مکروهات باشد.
پذیرا شدن میهمان با روى باز از طرف زن و یا توصیه به صله رحم و یا انفاق به نیازمندان، دقت و مراقبت در انجام امور دینى مثل نماز و روزه و خمس و مانند اینها همراه با قناعت و ایجاد فرصت کار خیر، مى تواند کمک مهمى به شوهر باشد.
زن مى بایست از حساسیت موقعیت خود، در راه انجام امور اخروى و معنویات استفاده کند تا خود و شوهر و فرزندان خود را در کانونى سرشار از معنویات و منور به نور الهى قرار دهد، در روایت است که بعد از عروسى حضرت فاطمه و حضرت على(علیه السلام)، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) از حضرت على (علیه السلام) پرسیدند خانواده خود را چگونه یافتى؟ ایشان جواب داد: «نعم العون على طاعة الله» فاطمه را بهترین کمک در راه فرمانبردارى خدا یافتم.[4]
اینطور نباشد که بانوان در امور دنیا صرفه جو و کمک کار باشند، اما در امور آخرتى دریغ کنند و یا مانع شوهر باشند.
شوهر و فرزندان خود را به نماز به روزه و به انفاق، به قرائت قرآن، به مسجد و جماعت و جلسات و دوستى و صفا دعوت کنید.
3- امانتدارى
زن باید نسبت به اموال و اسرار شوهر امین باشد.
«و زوجه مؤمنة تسره اذا نظر الیها و تحفظه اذا غاب عنها فى نفسها و ماله.»[5]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از خداوند عزوجل نقل مى کند که فرمود: وقتى بخواهم خیر دنیا و آخرت را براى مسلمانى گرد آورم (چهار چیز به او مى دهم اول) دلى متواضع و با پروا (دوم) زبانى که با ذکر گوید، (سوم) بدنى که بر بلا صبر و استقامت کند (چهارم) زن با ایمانى که چون به او نگاه کند، خوشحال و شاد شود و در نبودن شوهر عفیف و در اموال شوهرش امین باشد.
یکى از صفات مهم که بانوان باید آن را به شدت رعایت کنند امانت دارى است، طبیعت و صمیمیت زندگى مشترک ایجاب مى کند که زن و مرد، نسبت به برخى اسرار یکدیگر آگاه شوند و مى بایست تا آخر عمر آن را در سینه نگاه دارند.
حفظ عفت براى زن در وقتى شوهر غایب است و دورى از نامحرم و با دیگران سخنان تحریک آمیز نگفتن، مقتضاى امانت و عفت است.
اسرار خانوادگى همانند کمبودهاى اقتصادى، یا روحى و اخلاقى و یا نواقص جسمى، همه و همه باید مثل یک امانت نگه دارى شود، زن یا مرد که نتوانند زبان خود را کنترل کنند و نسبت به آبروى خود و همسر خود و یا خانواده بى اعتنا باشند، زندگى موفقى نخواهد داشت.
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: «المجالس بالامانة».[6] مجلس ها امانت است، هر چه در خانه مى گذرد و یا گفته مى شود، مخصوصامسائل زناشویى قابل بازگو کردن نیست، هر چند طرف شما پدر یا مادر و مانند اینها باشد.
در این میان مواظب باشید، هنگام عصبانیت و خشم مبادا سخنى بر زبان آرید و یا رازى را پیش دیگران فاش کنید که دلالت بر پستى و سردى رابطه شما کند، که در این صورت صلح و صفا را بر روى خود بسته اید.
بعد دیگر امانت دارى که بیشتر به بانوان اختصاص دارد، حفظ اموال شوهر در خانه است، تمامى اموال مرد، در دست همسرش امانت است و مى باید به قانون امانت با آنها رفتار کند، بنابراین استفاده نابجا از وسایل زندگى، عدم مراقبت از ابزار و اثاث خانه و عدم دقت در استفاده از آنها و بى توجهى در پخت و پز، که موجب خسارت و صدمه بر اموال مى شود، خلاف امانتدارى است.
یک بانوى آگاه هیچوقت بى اجازه و بدون رضایت شوهر چیزى به کسى نمى دهد، بیش از حد معمول میهمان دعوت نمى کند، در مراقبت از لباس ها و ظروف دقت مى کند و خلاصه در زندگى اعتماد کامل شوهر را نسبت به خویش جلب مى کند.
آیا مثل این زن پیدا مى شود؟!
اصمعى مى گوید: در بیابان مى رفتم که به خیمه اى رسیدم، بانویى از خیمه بیرون آمد که در زیبایى چون آفتابى بود که از افق طلوع مى کند یا چون ماه که از پشت ابر تیره نمایان شود، پیش آمد و (به رسم میهمان نوازى) به من خوش آمد گفت: سپس اشاره کرد به مکانى که فرود آیم، از مرکب، پائین آمدم و ظرف آبى در خواست کردم، گفت: شوهرى دارم که بى اجازه او نمى توانم در آب و نان او دست بزنم و از او هم اجازه نگرفته ام که میهمان را ضیافت کنم، بله خودم اجازه دارم که چون تشنه و گرسنه شدم به مقدار احتیاج مصرف کنم اما اکنون تشنه نیستم، وگرنه سهم آب خود را به تو مى دادم ولى شربتى از شیر که غذاى من است به تو مى دهم و سپس ظرف شیرى را پیش من نهاد، اصمعى مى گوید من از عقل و زبان گویا و ملیح وى متحیر ماندم.
در این هنگام عربى سیاه چهره از گوشه بیابان پیدا شد با صورتى بسیار زشت، وقتى مرا دید مرحبا گفت، زن پیش دوید و عرق پیشانى وى را پاک کرد و چنان او را خدمت کرد که زنان برده به صاحبان خود نمى کنند، فردا که خواستم بروم به آن زن گفتم، عجب است که زیباروئى مثل تو به زشت روئى مثل شوهرت، چنین دلبسته است و با وجود این زشتى، به او این همه خدمت مى کنى؟
زن گفت: حدیثى شنیده ام که رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرموده است: ایمان دو نیمه دارد، نصف آن صبر است و نصف دیگرش شکر، چون خداوند به من زیبایى عطا کرده است، من سپاسگذارى مى کنم و در مقابل آن سختى که از نا زیبائى صورت شوهرم متحمل مى شوم، صبر مى کنم تا تمام ایمانم سالم ماند، اصمعى گوید از این سخن بسیار تعجب کردم و در عفت و پارسائى مثل تو ندیدم.[7]
«و زوجه مؤمنة تسره اذا نظر الیها و تحفظه اذا غاب عنها فى نفسها و ماله.»[5]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از خداوند عزوجل نقل مى کند که فرمود: وقتى بخواهم خیر دنیا و آخرت را براى مسلمانى گرد آورم (چهار چیز به او مى دهم اول) دلى متواضع و با پروا (دوم) زبانى که با ذکر گوید، (سوم) بدنى که بر بلا صبر و استقامت کند (چهارم) زن با ایمانى که چون به او نگاه کند، خوشحال و شاد شود و در نبودن شوهر عفیف و در اموال شوهرش امین باشد.
یکى از صفات مهم که بانوان باید آن را به شدت رعایت کنند امانت دارى است، طبیعت و صمیمیت زندگى مشترک ایجاب مى کند که زن و مرد، نسبت به برخى اسرار یکدیگر آگاه شوند و مى بایست تا آخر عمر آن را در سینه نگاه دارند.
حفظ عفت براى زن در وقتى شوهر غایب است و دورى از نامحرم و با دیگران سخنان تحریک آمیز نگفتن، مقتضاى امانت و عفت است.
اسرار خانوادگى همانند کمبودهاى اقتصادى، یا روحى و اخلاقى و یا نواقص جسمى، همه و همه باید مثل یک امانت نگه دارى شود، زن یا مرد که نتوانند زبان خود را کنترل کنند و نسبت به آبروى خود و همسر خود و یا خانواده بى اعتنا باشند، زندگى موفقى نخواهد داشت.
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: «المجالس بالامانة».[6] مجلس ها امانت است، هر چه در خانه مى گذرد و یا گفته مى شود، مخصوصامسائل زناشویى قابل بازگو کردن نیست، هر چند طرف شما پدر یا مادر و مانند اینها باشد.
در این میان مواظب باشید، هنگام عصبانیت و خشم مبادا سخنى بر زبان آرید و یا رازى را پیش دیگران فاش کنید که دلالت بر پستى و سردى رابطه شما کند، که در این صورت صلح و صفا را بر روى خود بسته اید.
بعد دیگر امانت دارى که بیشتر به بانوان اختصاص دارد، حفظ اموال شوهر در خانه است، تمامى اموال مرد، در دست همسرش امانت است و مى باید به قانون امانت با آنها رفتار کند، بنابراین استفاده نابجا از وسایل زندگى، عدم مراقبت از ابزار و اثاث خانه و عدم دقت در استفاده از آنها و بى توجهى در پخت و پز، که موجب خسارت و صدمه بر اموال مى شود، خلاف امانتدارى است.
یک بانوى آگاه هیچوقت بى اجازه و بدون رضایت شوهر چیزى به کسى نمى دهد، بیش از حد معمول میهمان دعوت نمى کند، در مراقبت از لباس ها و ظروف دقت مى کند و خلاصه در زندگى اعتماد کامل شوهر را نسبت به خویش جلب مى کند.
آیا مثل این زن پیدا مى شود؟!
اصمعى مى گوید: در بیابان مى رفتم که به خیمه اى رسیدم، بانویى از خیمه بیرون آمد که در زیبایى چون آفتابى بود که از افق طلوع مى کند یا چون ماه که از پشت ابر تیره نمایان شود، پیش آمد و (به رسم میهمان نوازى) به من خوش آمد گفت: سپس اشاره کرد به مکانى که فرود آیم، از مرکب، پائین آمدم و ظرف آبى در خواست کردم، گفت: شوهرى دارم که بى اجازه او نمى توانم در آب و نان او دست بزنم و از او هم اجازه نگرفته ام که میهمان را ضیافت کنم، بله خودم اجازه دارم که چون تشنه و گرسنه شدم به مقدار احتیاج مصرف کنم اما اکنون تشنه نیستم، وگرنه سهم آب خود را به تو مى دادم ولى شربتى از شیر که غذاى من است به تو مى دهم و سپس ظرف شیرى را پیش من نهاد، اصمعى مى گوید من از عقل و زبان گویا و ملیح وى متحیر ماندم.
در این هنگام عربى سیاه چهره از گوشه بیابان پیدا شد با صورتى بسیار زشت، وقتى مرا دید مرحبا گفت، زن پیش دوید و عرق پیشانى وى را پاک کرد و چنان او را خدمت کرد که زنان برده به صاحبان خود نمى کنند، فردا که خواستم بروم به آن زن گفتم، عجب است که زیباروئى مثل تو به زشت روئى مثل شوهرت، چنین دلبسته است و با وجود این زشتى، به او این همه خدمت مى کنى؟
زن گفت: حدیثى شنیده ام که رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرموده است: ایمان دو نیمه دارد، نصف آن صبر است و نصف دیگرش شکر، چون خداوند به من زیبایى عطا کرده است، من سپاسگذارى مى کنم و در مقابل آن سختى که از نا زیبائى صورت شوهرم متحمل مى شوم، صبر مى کنم تا تمام ایمانم سالم ماند، اصمعى گوید از این سخن بسیار تعجب کردم و در عفت و پارسائى مثل تو ندیدم.[7]
پاورقی:
[1] . روم/ 21.
[2] . من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 556.
[3] . کافى، ج 5، ص 328.
[4] . بحار، ج 43، ص 117.
[5] . کافى ، ج 5، ص 327.
[6] . کافى ، ج 4، ص 48.
ادامه دارد...
منبع: کتاب «اخلاق در خانواده و تربیت فرزند»
مؤلف: سید محمد نجفى یزدى
مؤلف: سید محمد نجفى یزدى
بیشتربخوانید:
وظایف زن در مقابل شوهر (بخش دوم)
وظایف اساسی زن در خانه چیست؟
وظایف زن نسبت به شوهر
مدیریت خانه به عهده زن است
وظیفه اصلی زن در خانواده و جامعه
.jpg)
