علل اجتماعی پیدایش خیانت زناشویی

چکیده: انسان از آن روی که باید در اجتماع زندگی کند، تاثیر و تاثراتی را از جامعه و برجامعه دارد. در هر بخشی از رفتارهایی که از انسان پدید می آید می توان رنگ وجودی جامعه را در آن رفتارها دید. در این نوشتار به بررسی علل اجتماعی پدیدآورنده خیانت زناشویی می پردازیم. 

تعداد کلمات 1351 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

در مباحث روان شناسی اینگونه بیان می شود که دو چیز در رشد انسان(اعم از رشد جسمی و روحی) نقش ویژه ای دارد که برخی از آن تابع توارث (طبیعت) هست و برخی از آن تابع محیط (تربیت)[1]. و این بحث از همان ابتدا مورد مناقشه قرار گرفت چرا که برخی بیشترین سهم را به توارث می دادند و برخی دیگر سهم بیشتر را به محیط.[2] در برخی از مکاتب نیز سهم قابل توجهی را به اراده انسان داده اند.
با این مقدمه کوتاه می توان اینگونه بیان داشت که محیط نقش بسیار مهم و قابل توجهی در شکل دهی به شخصیت انسان و رفتارهایی که از او سر می زند، دارد.
محیط هایی که انسان در آن زندگی می کند عبارتند از: خانواده، هم سالان و مدرسه و در بخشی دیگر نیز رسانه را می توان از ابزارهای مهم تاثیر گذار اجتماعی دانست. در نوشتارهای پیشین به بیان علل خانوادگی زنان در خیانت زناشویی پرداختیم و بیان داشتیم که رفتار و شخصیت شوهر و نیز خانواده ای که دختر در آن پرورش یافته است می تواند خود زمینه ساز این رفتارهای نادرست در زنان باشد. در این نوشتار به بیان تاثیرات محیط های دیگری که انسان در آن زندگی می کند و می تواند به گونه ای زمینه ساز خیانت زناشویی او شود، بپردازیم.
علل اجتماعی ای زمینه ساز عبارتند از: دوستی های قبل از ازدواج، فقر در تامین زندگی، جامعه آلوده و دوستان منحرف، رسانه ها و ابزارهای ارتباط جمعی.

یکی از زمینه هایی که می تواند به خیانت زناشویی در زنان و مردان نیز بیانجامد دوستی های قبل از ازدواج است. این علت ممکن است بر روی مردان تاثیر کمتری داشته باشد ولی این روابط خارج از چارچوب شرعی و قانونی در زنان می تواند آسیب های طولانی مدت را داشته باشد. دختری که قبل از ازدواج، قدم در این دست از ارتباطات می گذارد، این ظرفیت را نیز دارد که پس از ازدواج نیز این اقدام را انجام دهد. این خارج شدن از چارچوب زندگی وقتی قوت می یابد که مردی که با او ازدواج کرده است، مرد مورد علاقه او نباشد و یا تصوراتی که در مورد او داشته است به خاطر رفتارهای نادرستش تغییر کرده باشد.
اگر این شخص حاضر نباشد خود را ملزم به رعایت تعهدی که میان خود و همسرش دارد، نباشد به راحتی از تعهد ازدواج خارج شده و تن به هر کسی می دهد که بتواند خلاهای محبتی و عاطفی او را پر کند خصوص آنکه در این مورد پیشینه ای دارد و فانتزی های ذهنی که برای او یادآور دوران های عشق ورزی با جنس مخالف است.
چارچوب هایی که در دین قرار برای رسیدن انسان به سعادت نهاده شده، اگر به دقت مورد توجه قرار بگیرد، می توان پی به مصلحت هایی که در آن نهاده شده است، رسید. اگر ارتباط با نامحرم در دین به عنوان یک از محرمات قرار داده شده است این است که در زندگی زن و مرد یک گونه تنوع طلبی وارد نشود. این امر در زنان بیشتر باید مورد توجه قراربگیرد، چرا که ظرفیت وجودی زن اینگونه است که خود را وابسته روحی و محبتی یک نفر بیشتر نمی ببیند و اگر این تنوع وارد زندگی اش شود روح او بیشتر از یک مردی که وارد تنوع طلبی شده است، آسیب خواهد دید.
 

 یکی از مشکلاتی که برخی از افراد را وارد این روابط فرازناشویی می کند، فقر حاکم بر زندگی ایشان است. گاه شوهر به خاطر بیکاری و یا بی توجهی اقدام به تامین زندگی زن نمی کند. تامین نفقه[3] زن و فرزند از واجباتی است که خدا بر دوش شوهر نهاده است. آن دسته از افرادی که ایمان در این مسائل نمی تواند کمک کارشان باشد ممکن است یکی از راه هایی که جبران این مشکل اقتصادی بر روی خود بیابند ورود در رابطه با مرد دیگری باشد که بتواند او را در این راه تامین کند و این مورد می تواند تا جایی پیش برود که برخی از ایشان وارد تن فروشی شده تا بتوانند فقر حاصل از بیکاری شوهر و یا عدم تامین مالی او را جبران کنند.
 

جامعه آلوده به گناه[4] نیز خود می تواند زمینه ساز و شتاب دهنده این نوع از ارتباط باشد. جامعه ای که ضوابط شرعی در آن مورد توجه قرار نگیرد، پیوند ازدواج، یک تعهد مقدس و الزامی شمرده نشود و آنچه می شود همین است که در غرب به راحتی وارد یک رابطه ازدواج شده و بعد از گذشت یک مدت که گاه به یک سال هم نمی رسد از این رابطه ها خارج می شود. مقدس نبودن ازدواج در غرب امروزه اینگونه شده است که برای او رقیب هایی رو به راحتی آفریده اند. زندگی هم باشی[5] نمونه ایست که امروزه در غرب ترویج دارد و در کشور ما هم به طور ناآشکار می توان آن را دید.
انسانی که برای زندگی خود مبنایی الهی و اخلاقی را انتخاب نکرده باشد به راحتی در جامعه های آلوده، لباس عفت خویش را به آلودگی های گناه، آغشته می کند و به راحتی تن به هنجارهای غیرالهی و نادرست این جوامع می دهد؛ ولی اگر برای خود مبنایی الهی و اخلاقی را برگزید می تواند حتی بر جامعه آلوده نیز موثر باشد. در قرآن کریم، از قوم لوط به عنوان نمونه ای از این دست از جامعه های آلوده نام برده شده است[6] که خانواده ای پاک، حاضر به پذیرش دعوت های ایشان به گناه نشدند و در نهایت از آن قوم فاصله گرفتند و خدای متعال این قوم را مورد عذاب سخت خویش قرار داد.[7]
 

 شاید یکی از مراحلی که باید انسان دوباره به دوستان خویش نظر بیفکند، هنگام ازدواج است. برخی ازدوستی هایی که قبل از ازدواج بوده است شاید برای همان سنین نوجوانی و ابتدای جوانی مناسب بوده است ولی با وارد شدن به زندگی این دست از دوستی ها می تواند به زندگی آسیب وارد کند و زندگی زناشویی را دچار آسیب کند. دوستانی که تقیدی به شرع و اخلاق ندارند و گام در تعهد ازدواج نمی گذارند می توانند زمینه ساز سست شدن بنیان های خانواده شود و گاه همین دست از دوستان ممکن است زمینه ساز ارتباط شخص با نامحرمی شوند که بر روی روابط او با همسرش تاثیر بگذارد و در نهایت منجر به سردی ارتباط میان او و همسرش می شوند.  

 

---

 

1. قرآن کریم
2. امام خمینی، تحریرالوسیلة‌، مؤسسه مطبوعات دارالعلم‌، قم، بی‌تا.
3. وندر زندن، جیمز، روان شناسی رشد، مترجم: حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان، 1390، هشتم، ص 34.
4. مقدسی،مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، آگه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
5. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۵ش.