درد شکم در کودکان و درمان آن

باید بگویم بسیاری از کودکان یا همه کودکان گاه گاهی دچار درد شکم می شود، برخی به صورت دوره‌ای گرفتار درد شکم هستند و این دردها عموماً جزئی هستند و بعد از دقایقی بدون درمان خاصی خوب می شوند.
اما برخی موارد هم اختلالی خطرناک است مثل دردهای پهلو، زیر شکم و غیره که باید جدی گرفته شود و برای درمان آن سریعاً اقدام گردد.
در خیلی از موارد رژیم های غذایی جدید و یا غذاهای نامناسب و نا آشنا برای بدن کودک، شروع دردهای شکمی را در پی دارد، که به مرور زمان رفع شده و جای نگرانی ندارد.
در کودکان زیر دو سال گاهی به دلیل نفخ شیری که می خورند باعث پیچش شکم و درد آن می شود، اما بالای یک سال به دلایل مختلفی ممکن است به این درد دچار شده و والدین آن به دنبال درمانش هستند که در این مطلب به معرفی انواع دردهای شکم و درمان آنها می پردازیم.
 

اگر درد شکم به همراه برآمدگی دردناک در کشاله ران و کیسه بیضه ها باشد علت احتمالی فتق کشاله یابی پیچش بیضه است ‌.
اگر درد به طور مداوم وجود دارد و تا ۶ ساعت طول بکشد علت احتمالی آپاندیس است.

اگر کودک به همراه درد شکم استفراغ هم می کند؛ چند حالت به وجود می آید. اولین حالت درد مداوم به همراه استفراغ تا سه ساعت باشد، علت احتمالی آپاندیس است و در حالت بعدی اگر درد و استفراغ زرد مایل به سبز باشد، علت احتمال انسداد روده است. در حالت آخر اینکه اگر درد به همراه استفراغ معمولی و گاهی رفت و برگشت دارد باشد، علت احتمالی گاستروانتریت است.
اگر درد با فشار ملایم شکم بیشتر می شود علت احتمالی آپاندیس است که به علت همین آپاندیس علائم به طور جداگانه به بیمار دست میدهد.
اگر درد با دفع مدفوع یادش آرام می شود و درد به همراه اسهال و یا استفراغ و یا همان اسهال به تنهایی باشد، علت احتمالی گاستروانتریت است.

اگر درد به همراه گلودرد، سرفه، گرفتگی بینی و آبریزش بینی باشد، علت احتمالی بیماری عفونی بخش فوقانی دستگاه تنفسی همچون سرماخوردگی است.
اگر درد به همراه تب هنگام دفع ادرار و خیس کردن رختخواب باشد، علت احتمالی عفونت مجاری ادراری است.
اگر کودک بدون اینکه ناخوش به نظر برسد دچار شکم درد است، علت احتمالی اضطراب است گاهی اضطراب باعث به وجود آمدن دردهایی در شکم است.

اگر درد بدون علامت خاصی باشد در بیشتر مواقع توجیه خاصی ندارد و با خوردن آب دمای آب شیرین برطرف میشود.
اگر درد به همراه باد کردگی شکم باشد او و کودک باد معده و یا آروغ می زند، علت احتمالی نفخ معده است.
در صورت داشتن علائم خطرناک مانند درد شکم متوالی به مدت ۶ ساعت، درد یا تورم در کشاله ران و بیضه، استفراغ به رنگ مایل به زرد، به پزشک مراجعه شود.
 

_ جهت درمان زخم های معده و روده سه قاشق برگ خشک شده گزنه را در یک لیتر آب نیم ساعت به آرامی بجوشانید ، سپس صاف و با یک قاشق عسل شیرین کنید و بسته به سن کودک هر ۴ تا ۸ ساعت بین دو قاشق غذاخوری تا یک فنجان به کودک بخورانید.
_ جهت انواع مختلف دردهای معده دو قاشق پودر ریشه شیرین بیان را در یک لیوان آب جوش ریخته و پنج دقیقه به آرامی بجوشانید، سپس صاف و با یک قاشق عسل شیرین کنید و جرعه جرعه بسته به سن کودک یک قاشق _ چای خوری تا یک فنجان بین ۶ تا ۸ ساعت به کودک بخورانید.
_ اولین و آخرین غذای کودک اصل باشد و شب قبل از خواب یک قاشق عسل به کودک بخوریم و دیگر حتی آب هم نخورد.

_ یکی از بهترین درمان های مشکلات معده و روده و تنفسی دارو های معجزه گر است:
یک قاشق غذاخوری بارهنگ و دو لیوان عرق نعنا را روی حرارت ملایم قرار دهید تا نصف کردند، سپس صاف کنید و با یک قاشق عسل شیرین و هردوتا ۴ ساعت بین یک قاشق چای خوری تا نصف فنجان به کودک بدهید.
این دارو برای کولیک روده نوزادان بسیار عالی عمل می کند، چند قطره از مخلوط بالا را با پنج قطره آب جوشیده ولرم مخلوط کنید و هر دو تا چهار ساعت، از گوشه لب به کودک بدهیم. [1]
_ قبل و بعد از غذای قاشق مرباخوری تا یک قاشق غذاخوری به کودک عسل بدهید. الإمام علیّ (علیه السلام) : إنَّ رَجُلاً شَکا إلى رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله و سلّم وَجَعاً یَجِدُهُ فی جَوفِهِ فَقالَ : خُذ شَربَةَ عَسَلٍ وأَلقِ فیها ثَلاثَ حَبّاتِ شونیزٍ أو خَمساً أو سَبعاً ، وَاشرَبهُ تَبَرأ بِإِذنِ اللّهِ . مردى نزد پیامبر خدا از دردى که در درون خویش داشت ، اظهار ناراحتى کرد . پیامبر صلى الله علیه و آله و سلّم فرمود : «شربتى از عسل بردار و سه یا پنج یا هفت دانه شونیز در آن بینداز و بنوش تا به اذن خداوند عز و جل بهبود یابى» [2]
_ انجیر خشک نیز تقویت کننده معده و روده و استخوان است.
_ پسته مقوی معده و زخم معده و دافعه سموم و درمان یرقان و غیر از روز ۵ تا ۱۴ عدد پسته نرم بکوبید تا پودر شود، سپس با عسل مخلوط کنید و به کودک بدهید.
_ برگ های تازه توت فرنگی های باغچه ای که با فاضلاب آبیاری نشده باشد، نیز جهت مشکلات معده عالی است.

_ پوست ریشه شیرین بیان را کندت و ۱۲ گرم از مغزش را کوبیده، جوشانده و بین دو وعده غذایی بنوشید.
_ یک چنگ از گیاه گل بومادران را برای یک لیوان آب جوش دم کرده و این یک قاشق قبل از ناهار و شام به کودک خود دهید. [3]
_ یک قاشق چای خوری از پودر مخلوط تخم گشنیز و رازیانه در یک استکان آب جوش مخلوط کرده سه استکان در روز قبل از غذا میل شود البته در کودکان با سن کمتر به مقدار کمتر مصرف شود.
رسول اکرم (اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم) فرمودند : إنَّ اللّهَ عز و جل أوحى إلى موسَى بنَ عِمرانَ أنِ ابدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِی المِلحِ دَواءً مِن سَبعین داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ .خداوند عز و جل به موسى بن عمران ، وحى فرستاد که : «غذا را با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده ؛ چرا که در نمک ، درمان هفتاد درد است که کمترین آنها ، دیوانگى ، جذام ، پیسى ، گلودرد ، دنداندرد و شکم درد باشد». [4]
 

غذاهای سرشار از فیبر مانند جوی دوسر دو عدد هویج لوبیا سویا موادی هستند که در کاهش علت‌های ایجاد دردهای معده بسیار موثر و مفید هستند.
انگور، عرق خرفه، عسل، آب پرتقال، موز، خیار، به، آب انگور، برای رفع دردهای شکم مفیدند.

پی نوشت
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم: شهید کاظمی ، 1396، صفحه 130.
[2] مغربى، ابو حنیفه، نعمان بن محمد تمیمى‌، دعائم الإسلام‌، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، 1385، جلد 2 ، صفحه 135
[3] خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396 ، صفحه 7.
[4] فضل‌بن‌حسن طبرسی، ترجمه، سیدحبیب‌الله موسوی، مکارم الاخلاق، تهران‌: حبیب، 1389، جلد 2 ، صفحه 425 .