نقش بازی فکری در تقویت ذهن و روابط اجتماعی (بخش دوم)

تقویت قدرت تصمیم گیری، افزایش میزان صبر و حوصله و توانایی سازماندهی و منظم کردن افکار از جمله رهاوردهای بازی‌های فکری است.
 

بازی‌ فکری رومیزی هم همان بازی‌های معروفی هستند که به‌صورت یک صفحه بازی رو میزی طراحی‌شده، دو یا چند نفر را به خود مشغول می‌کند. شطرنج که معرف حضور همگان است و از نمونه‌های دیگر می‌توان به تخته نرد و مِنچ و… اشاره کرد. این بازی‌ها هم مزایایی دارند که هم در شما حس و حال خوبی ایجاد می‌کنند و هم برای مغزتان مفید هستند:
 

وقتی با اعضای خانواده، مشغول بازی‌های فکری مانند تخته می‌شوید، لحظات‌تان پر از خنده و نشاط می‌شود. خندیدن در مغز ، هورمون اندورفین(endorphin) ترشح می‌کند یعنی هورمونی که نشاط و شادمانی در شما به وجود می‌آورد. خندیدن و در کنار هم بودن هم اعتماد، همراهی و هم‌دردی میان افراد خانواده و دوستان را بیشتر می‌کند.
 

بازی‌های فکری با تخته منجر به تقویت مهارت‌های شناختی می‌شوند. همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، حل مسأله یکی از مهارت‌های شناختی است. بازی با کارت به تقویت بخش‌هایی از مغز مانند: هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی کمک شایانی می‌کند. این بخش‌های مغز مسئول مدیریت افکار پیچیده و شکل دادن به حافظه هستند به همین خاطر با بازی‌های فکری مانند تخته‌نرد می‌توان به تقویت مغز کمک کرد.
 

بازی‌های فکری به حفظ توانمندی شناختی در افراد مسن هم کمک زیادی می‌کنند یکی دیگر از مزایای بازی‌ فکری با تخته، کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر است. به دلیل اینکه با بازی‌های تخته‌ای مانند شطرنج، مدام نیاز به فکر کردن و درگیرسازی مغز با فرایند بازی وجود دارد. مغز فعال و قوی، کمتر در معرض از دست دادن توانایی‌هایش قرار می‌گیرد.
 

بازی کردن یک فعالیت مفرح است و حین انجام آن، بدن آرامش بیشتری پیدا می‌کند. برای مثال ترشح اندورفین که ناشی از آرامش و نشاط بازی است، ماهیچه‌ها را در حالت آرام‌تری نگه می‌دارد و به بهبود گردش خون در بدن هم کمک می‌کند. بهبود وضعیت گردش خون در بدن باعث متعادل نگه داشتن فشار خون می‌شود.
 

بعضی از پژوهش‌ها در حوزه بازی نشان می‌دهد که افراد زیادی برای کاهش استرس ها و فشارهای مختلف به بازی کردن روی می‌آورند. در تحقیقی مشخص شد که ۶۴ درصد از شرکت‌کنندگان در پژوهش از بازی فکری برای کاهش تنش‌های روزانه خود بهره می‌برند.
 

بعضی از انواع بازی فکری هم با حل کردن معماها و پاسخ دادن به تست هوش همراه هستند. در بازی‌های معمایی و توأم با تست هوش، مغز و ذهن بیشتر استفاده می‌شود. در این نوع بازی‌ها برای پیروزی نیاز به فکر کردن وجود دارد. دیگر خبری از شانس و اقبال نیست. بلکه فرد باید تمام تلاش خود را به کار بگیرد تا به پاسخ صحیح دست پیدا کند.
 

بازی‌های معمایی و تست هوش‌ها معمولا به صورت گروهی انجام می‌شوند. همین موضوع می‌تواند به تقویت مهارت‌های افراد در بهبود بخشیدن به ارتباطات اجتماعی‌شان کمک کند. زمانی که شما با هم‌گروهی‌های خود در تعامل و ارتباط قرار می‌گیرید، در واقع، در حال تمرین کردن هم‌فکری، ارتباط مؤثر برقرار کردن با دیگران و سازگاری با جمع هم هستید.
 

بازی فکری در قالب معما و تست هوش، دستاوردهای فراوانی برای‌تان به همراه خواهد داشت. تقویت قدرت تصمیم گیری، افزایش میزان صبر و حوصله و توانایی سازماندهی و منظم کردن افکار از جمله رهاوردهای بازی‌های فکری به این سبک است. بازی‌های معمایی به شما یاد می‌دهند که چطور یک مسأله را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا قابلیت بررسی ابعاد مختلف آن میسر شود. تقویت تفکر انتقادی هم از مزیت‌های درخشان بازی‌های معمایی است. از این نترسید که شاید از عهده این بازی‌ها برنیایید. خجالت را کنار بگذارید و روی توانایی‌های سلول‌های خاکستری‌تان بیشتر حساب کنید.
 

تحقیقات نشان داده است که حل کردن معماها و بازی‌های فکری که با هوش سر و کار دارند باعث افزایش بهره یا ضریب هوشی (IQ) می‌شود. علت این است که معماها، شما را به سمت تفکر و استدلال هدایت می‌کنند. برای حل مسائلی که در این نوع از بازی‌ها مطرح می‌شود، نیاز به استفاده از معلومات عمومی در کنار بهره‌مندی از حافظه، منطق و توانایی حل مسأله وجود دارد. در نتیجه مغز ورزیده‌تر و کارکشته‌تر می‌شود.
 

وقتی به حل معما و تست هوش می‌پردازید باید از منطق خود استفاده کرده و موضوع را برای خود استدلال کنید. در نتیجه تمرکزتان افزایش پیدا می‌کند و لازم است با روش‌های تحلیلی و منطقی مختلف به نتیجه برسید. در این صورت، ذهنی فعال‌تر خواهید داشت که یاد می‌گیرد برای حل مسائل خود از تفکر استراتژیک استفاده کند.
 

احتمال اینکه فکر کنید، بازی‌های ساختنی مختص کودکان است بسیار زیاد است. اما دوست عزیز! چنین چیزی به هیچ‌وجه صحیح نیست. همانطور که در موارد قبلی خواندید، بازی کردن آن هم از نوع فکری، برای همه افراد در طیف‌های سنی مختلف مفید است. بازی‌های ساختنی هم همین‌طور هستند. مثلا ساخت پازل‌ها، مدل‌ها و… می‌تواند مزایای مختلفی از جمله موارد زیر را برای بزرگ و کوچک به همراه داشته باشد:
 

بازی‌های ساختنی، توجه به جزئیات و دقت را در شما افزایش می‌دهند. وقتی قرار است یک پازل ۲هزار قطعه را بسازید باید به قطعات مختلف نگاهی دقیق داشته باشید و مثلا به شکل قطعه‌ها، رنگ‌شان، ابعادشان و… دقیق توجه کنید. تشخیص تفاوت‌ها میان قطعات مختلف باعث می‌شود که به فرد دقیق‌تری بدل شوید و این دقت در زندگی روزانه، ارتباطات و کارتان هم بسیار مفید خواهد بود. کودکان هم با انجام این بازی‌ها، بادقت‌تر با مسائل مختلف رو به رو خواهند شد.
 

بازی‌های ساختنی هم برای کاهش استرس‌ها بسیار مفید هستند. در هنگام بازی کردن، مغز از حالت فشار و تنش به حالتی مشابه رویا دیدن فرو می‌رود. این تغییر حالت مغزی از هوشیاری فعال به هوشیاری ناخودآگاه، استرس را کاهش می‌دهد، خلق‌وخو را بهبود می‌بخشد و اعتماد به نفس را هم بیشتر می‌کند.
 

بازی‌های ساختنی به ترشح هورمون دوپامین در مغز کمک می‌کنند. دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی است که در بهبود اخلاق و حال و هوای‌تان نقش دارد. دوپامین علاوه بر ایجاد خوش بینی در شما، تمرکز، انگیزه و حافظه را هم زیاد می‌کند. هر وقت که یک بازی ساختنی را با موفقیت به پایان می‌رسانید، در مغز دوپامین ترشح می‌شود. ترشح دوپامین، راهی است که مغز برای سپاس‌گزاری از شما بابت دستاوردهای مختلف در اختیارتان می‌گذارد.
 

برای موفقیت در بازی‌های ساختنی باید در قطعات مختلف بازی، پازل یا…، دقیق شوید. این دقت نظر، استدلال بصری یا دیداری را افزایش می‌دهد. هر چقدر که توانایی استدلال دیداری‌تان بیشتر باشد در انجام برخی از امورات روزانه موفق‌تر عمل خواهید کرد. مثلا در پارک کردن خودرو و رانندگی، در خواندن نقشه و مسیریابی و…، بهتر عمل خواهید کرد.
 

بازی‌های فکری با یک تیر، چندین و چند نشان را هدف می‌گیرند. با وجود آنها هم مهمانی‌ها و دورهمی‌های‌تان خوش‌تر و شادتر خواهد گذشت، هم از مغزتان استفاده بهتری می‌کنید و هم از فشار و استرس‌های رنگارنگ نجات پیدا خواهید کرد. پس اهمیت بازی کردن را دست‌کم نگیرید. بازی‌های فکری متنوعی در بازار وجود دارند که دست‌تان را در انتخاب کاملا باز می‌گذارند. انتخاب با شما است. بهتر است سریع‌تر دست به کار شوید برای روزهایی که فشار کار و زندگی، فکرتان را خسته و روح‌تان را مشوش می‌کند، یک عدد بازی فکری تهیه کنید و در منزل به انجام آن بپردازید، با خانواده و فرزندان‌تان بازی کنید و مهمانی‌های دوستانه و خانوادگی‌تان را گرم و دوست‌داشتنی برگزار کنید.

​​​​​​​منبع : سایت چطور