زوج درمانی شناختی-رفتاری
زوج درمانی شناختی- رفتاری (CBCT) مبتنی بر آن دسته از مداخلات مهارت -محور در زوج درمانی رفتاری است که ارتباطات کلامی و تبادل رفتاری زوج را از طریق جلب توجه همسران به تفسیرهایی که از رفتارهای یکدیگر دارند و نیز توقعات و معیارهایی که برای رابطه زناشویی خود به طور اعم دارند هدف قرار می دهد (اپستاین و باوکام، ۲۰۰۲). تدابیر ساختارمند هدایت شده که در چارچوب مداخلات شناختی- رفتاری ارائه شده اند، تمرکز و هدایت لازم برای زوج ها را که در آن مقطع زمانی بسیار مورد نیاز هستند. فراهم می آورند. با توجه به این نکته می توان این مطالب را بیان داشت.[کنترل پریشانی عاطفی مرحله مقدمه درمان]
پیش از آنکه زوج ها بتوانند معنا و مفهوم یک رابطه را برای رابطه زناشویی خود مورد واکاوی قرار دهند و یا اعتماد و صمیمیت از دست رفته را مجددا به دست آورند، باید ابتدا در کنترل پریشانی عاطفی و تبادل سخنان مخرب که در اغلب موارد اولین واکنش ها به افشا یا برملا شدن یک رابطه است کمک شود.همسران، در بیشتر موارد در مورد انتقال و ابراز احساسات به شیوه ای سازنده، رسیدن به تصمیماتی مورد توافق هر دو طرف در خصوص نحوه مرزبندی در قبال برقراری رابطه با فرد خارج از رابطه زناشویی، میزان اطلاعات به اشتراک گذاشته شده با فرزندان با اعضای یک خانواده گسترده و نحوه تعامل با یکدیگر نیازمند کمک هستند.
[گفتگوی همسران برای تعامل بهتر]
همچنین، در واکاوی عواملی که منجر به بروز رابطه می شود، در بیشتر موارد باید به همسران کمک نمود تا توانایی گفتگو کردن درباره تغییرات اساسی و نحوه تعامل با یکدیگر و مدیریت چالش های روزمره در برابر رابطه زناشویی را ارتقا دهند. زوج درمانی شناختی -رفتاری (CBCT) به طور اخص با این قبیل اهداف درمانی که ذکر آنها رفت همخوانی دارد. با این وجود، از آنجا که تمرکز کلی زوج درمانی شناختی- رفتاری (CBCT) بر حال و آینده رابطه زناشویی است، خلأهای زیادی در مواجهه با این قبیل زوج ها باقی می ماند.برای نمونه، بسیاری از زوج ها اظهار می نمایند که به سادگی نمی توانند این مسأله را پشت سر گذاشته و از رابطه همسرشان بگذرند؛ بنابراین، آنها باید به نحوی آسیب روانی پیش آمده را هضم نموده و به نوعی به گذشته معنا بدهند.
[زوج درمانی بینش گرا چیست؟]
زوج درمانی بینش گرا (IOCT) تدابیر درمانی خاصی را ارانه می نماید که به طور اخص و از نقطه نظر سوابق رشدی همسران برای کمک به درک و کسب شناخت از تعارضات موجود در رابطه زناشویی طراحی شده است.در زوج درمانی بینش گرا (IOCT)، روابط زناشویی پیشین، اجزاء عاطفی آنها و تدابیر به کار گرفته شده برای ارضاء هیجانات و مهار اضطراب، بازآفرینی می شوند که با تمرکز بر شناخت همسانی های هر یک از همسران در تعارضات بین فردی و سبک های مقابله ای آنها در طول روابط زناشویی صورت می گیرد (اسنایدر، ۱۹۹۹).
[زوج درمانی بینش گرا، درمانی برای خیانت زناشویی]
از این رو، تدابیر بینش گرا در زوج درمانی، بستری را فراهم می آورند که در آن همسران برای کسب شناخت بهتر از سوابق رشدی خود و یکدیگر، نقشی که گذشته هر یک از آنها در سرتاسر دوره ازدواج آنها ایفاء نموده و اینکه چگونه فعالیت های فردی و رابطه ای متأثر از گذشته آنها توانسته عاملی مؤثر در وقوع رابطه خارج از زناشویی همسر خیانت کار باشد یاری می شوند.آشکارشدن آسیب پذیری های هر یک از همسران می تواند در ایجاد همدلی و مهربانی در قبال یکدیگر کمک نماید. افزون بر آن، با تکامل این شناخت و بینش، آنها در یک چارچوب شناختی- رفتاری قرار می گیرند. در این چارچوب، هدف ایجاد مجموعه ای متوازن و مناسب از ویژگی هایی است که به برداشتی عمیق تر و منسجم تر از قضیه پیش آمده منتهی می شوند و در عین حال بر تغییرات لازم در رابطه زناشویی برای آینده متمرکز هستند.
بنابراین، در مداخله درمانی زوج - محور برای روابط عشقی خارج از زناشویی، تلفیق مداخله درمانی شناختی- رفتاری و مداخله درمانی بینش گرا پیشنهاد می شود تا نوعی راهکار درمانی به نت آید که دیدگاهی متعادل تر و متوازن تر نسبت به گذشته حال و آینده دارد و در آن عواطف و عوامل رشدی، مورد تأکید بیشتر قرار می گیرند.
[مداخله درمانی تلفیقی]
مداخله درمانی تلفیقی به زوج هایی که تلاش می کنند تا از یک رابطه نامشروع رهایی یابند کمک می کند تا این سه امر مهم در رابطه زناشویی آنها محقق شود:(۱) مقابله با آثار اولیه یک رابطه،
(۲) به دست آوردن شناخت مشترک از عوامل مؤثر در وقوع رابطه و نیز عوامل مؤثر در بهبودی
و (۳) اتخاذ و اجرای یک تصمیم آگاهانه در خصوص نحوه گذر و پیشرفت رابطه زناشویی - چه با هم و چه به صورت انفرادی.
نویسنده: پاول ر. پلوسو
منبع: کتاب «پیمان شکنی» (مداخلات درمانی برای بحران های زناشویی)
