عوامل وحدت آفرین در زندگی زناشویی (بخش اول)

امید به زندگی و تعهد به همسر، از جمله عوامل و حدت آفرین میان همسران است. 
 

همانطور که در بالا ذکر شد، بخشش با تمرکز بر چندین عامل وحدت آفرین و به هم وابسته امکان پذیر است: عواملی چون همدلی، امیدواری، فروتنی و تعهد. شکل گیری وحدت رابطه ای در آسان بخشی فرایند بخشش بسیار مؤثر است و زمینه ای را فراهم می آورد که در آن همسر بی وفا می تواند یک عذرخواهی صادقانه از سوی خود ابراز نماید.

البته این قبیل عوامل وحدت آفرین را می توان از طریق مداخلات درمانی گوناگون که در طول دوره درمان به زوج ارائه می شود تقویت نمود.
وجود همدلی در دیدگاه بسیاری از متخصصان یکی از شروط لازم برای وقوع بخشش است (کویل و إنرایت، ۱۹۹۸: دی بلاسیو، ۲۰۰۰؛ ورتینگتون، ۱۹۹۸).
 
افراد پس از افشای خیانت اغلب غرق در احساسات خود می شوند که اگر برای مدت درازی استمرار باید موجب قطبی شدن رابطه و در مقابل هم قرار گرفتن زوج می شود. باید همسران را ترغیب نمود تا نسبت به یکدیگر احساس همدلی کنند. اما درمانگران باید در نحوه انجام این کار بسیار عاقلانه و منطقی تصمیم بگیرند. مثلا ممکن است فرد خیانت دیده که از او خواسته شده است با همسر خود همدلی نماید در این خصوص مقاومت نماید، زیرا احساس می کند که از او خواسته شده است تا مسئولیت برابری در قبال خیانت صورت گرفته بپذیرد (کولمن، ۱۹۹۸).
 
هرچند ما از یک نقطه نظر نظام مند و فراگیر به مسئله خیانت و بهبودی می نگریم، اما معتقد نیستیم که هر شرایطی می تواند توجیه کننده نقض تعهد در یک رابطه زناشویی انحصاری باشد. از دیدگاه ما خیانت همواره نادرست است.

ایجاد همدلی برای هر دو زوج در رابطه زناشویی از اهمیت برخوردار است. در آغاز کار با همسر بی وفا، همدلی می تواند با تسهیل گوش فرادادن غیردفاعی و همدلانه تقویت شود.
 
کاهش حالت دفاعی در همسر خیانت کار در همان ابتدای کار در درمان امری حیاتی است زیرا موجب هموار شدن راه پذیرش تقصیر، مسئولیت در قبال خیانت صورت گرفته، مشارکت در درمان و افزایش همدلی با همسر خیانت دیده می شود. در بسیاری از موارد، همسران بی وفا خواهان عبور سریع از رابطه نامشروع و بازسازی پیوند ازدواج هستند، در نتیجه، ممکن است آنها هنگامی که همسر خیانت دیده دچار اندوه و خشم طولانی است و خواهان مسئولیت پذیری (همسر خیانت کار) است چندان صبور و بردبار نباشند.

همسران نابردبار در حمایت و همدلی مشکل دارند و مردد هستند که آیا همسرشان «اصلا بتواند این مسأله را پشت سر بگذارد»؟ در چنین مواردی، بهتر است درمانگر به خوبی نقشه راه موردنظر به سمت بازیابی و بهبود را مرور و مورد بررسی مجدد قرار داده و به این قبیل افراد یادآوری نماید که داشتن دوره های زمانی سرشار از تردید و رنج عاطفی برای همسر خیانت دیده، حتی پس از گذشت زمان زیادی از افشای خیانت، امری شایع است.

از سوی دیگر، همسران خیانت دیده اغلب در خصوص مسئله سرزنش بسیار حساس هستند و از پذیرش و همدلی سرباز می زنند. اگر احساس کنند که منظور درمانگر این است که آنها نیز باید برای تخلف صورت گرفته مورد سرزنش قرار گیرند همدلی نخواهند داشت. به همین دلیل، پیشنهاد ما داشتن احتیاط در هنگام درخواست همدلی کردن از همسر خیانت دیده از جانب همسر بی وفا است.
 
در عوض، می توانیم از آنها بخواهیم زمانی را که برای یکدیگر جذاب بودند مورد نظر قرار دهند. اکثر آنها این موضوع را درک می کنند که مجذوب کسی شدن امری شایع است، حتی با علم به اینکه خیانت امری غیرقابل قبول است. اتخاذ این شیوه می تواند منجر به شکل گیری دیدگاهی بازتر در خصوص تجربة همر متخلف شود.

 همدلی به تنهایی برای وقوع بخشش کافی نیست. فروتنی نیز دارای اهمیت یکسانی در فرایند بهبودی است (ورتینگتون، ۱۹۹۸)، و می تواند موجب شود تا همسران بی وفا مسئولیت اعمال خود و آسیبی که به همسر و رابطه خود وارد آورده اند را بپذیرند. عدم تمایل به پذیرش مسئولیت، نشان دهنده مانعی بزرگ بر سر راه بهبودی و وقوع بخشش است.
می توان نگرش فروتنی را از طریق تشویق فرد به اعتراف کردن هر چند جزئی، در قبال بخش هایی از خیانت رخ داده تقویت نمود.
 
از طریق همین اعترافات کوچک، همسران بی وفا مسئولیت خود در قبال اعمالشان را پذیرفته و به آن اقرار می نمایند که این امر راه را برای شکل گیری و انجام یک عذرخواهی راستین هموار می سازد. باید به این مثال خوب دقت کنید تا سخن را بهتر درک کنید. برای مثال، درمانگر می تواند همسر بی وفا را تحریک نماید تا به پاسخ دادن و یا آغاز تماس های تلفنی، گذاشتن قرارهای ملاقات در وقت ناهار و با انجام مکالمات عاطفی و صمیمانه پیش از برقراری رابطه جنسی، اقرار نماید.
 

نویسنده: پاول ر. پلوسو

 
منبع: کتاب «پیمان شکنی» (مداخلات درمانی برای بحران های زناشویی)