زبان بدن

زبان بدن یکی از شیوه های ارتباط غیرکلامی است. 
 

 زبان بدن عامل مهمی در تشکیل طرحواره های شخص است. زبان بدن نشانه های مهمی را درباره افکار، نگرش ها و احساسات فرد تأمین می کند. به فرض اینکه ما اطلاعات را درست درک کنیم.
برای مثال، نحوه ای که افراد خود را انتقال می دهند، نشانه هایی را در مورد اینکه چگونه احساس می کنند و چگونه احتمال دارد که رفتار کنند، در اختیار می گذارد. وقتی که افراد «کفری» هستند، بدنشان اغلب خشک و انعطاف ناپذیر است. افراد آرمیده اغلب «شل و وارفته» هستند.
ترکیبات مختلف تماس چشمی، وضع اندامی، و فاصله بین افراد، نشانه هایی را در مورد خلق و احساسات آنها نسبت به طرف مقابلشان در اختیار می گذارد.
 

وقتی که افراد روی خود را به طرف ما می کنند و به ما تمایل نشان می دهند، فرض می کنیم که آنها ما را دوست دارند و به ما علاقه مند هستند. اگر شاهد گفتگوی بین یک زن و شوهر باشیم ببینیم که زن به سمت شوهرش گرایش دارد اما شوهر در حالی که نشسته است با موی خود ور می رود، ممکن است به درستی استنباط کنیم که او به آنچه که همسرش می گوید، علاقه ای ندارد و به آن گوش نمی دهد.
 

افراد با لمس کردن نیز ارتباط برقرار می کنند. زنان هنگام تعامل کردن با دیگران بیشتر از مردان از لمس کردن استفاده می کنند. کلینک (۱۹۷۷) نشان داد که وقتی فرد پریشان با کسانی که درخواست کمک می کنند تماس جسمانی برقرار می کند، درخواست کمک مؤثرتر است. زنان هنگامی که بازوی فردی را که از او درخواست سکه برای تلفن کردن می کردند، لمس می نمودند، سکه های بیشتری دریافت می کردند. همچنین، زنان پیشخدمتی که بازوی مشتریان را لمس می کنند انعام های بیشتری می گیرند. لمس کردن اغلب موجب رفتار مثبت می شود.
 

زبان بدن مانند زبان گفتاری، از فرهنگی به فرهنگ دیگر تفاوت دارد. ژست های یکسان ممکن است در یک فرهنگ معنی بسیار متفاوت با فرهنگ دیگر داشته باشند. برای مثال، مردم در بلغارستان برای علامت دادن نه، سر خود را بالا و پایین تکان می دهند. افراد در چین، وقتی که از انگشتان خود برای نشان دادن عدد هشت استفاده می کنند، شست و انگشت مجاور را باز می کنند (لاروچ، ۲۰۰۳). در آمریکای شمالی، همین ژست به صورت اشاره به تفنگ برداشت می شود.
 
نگاه کردن به چشم کسی ممکن است در برخی فرهنگ های غیر غربی در مقایسه با فرهنگ های غربی، چندان خوشایند نباشد. تفاوت های فرهنگی بر اینکه افراد چقدر دور از یکدیگر بایستند نیز تأثیر دارد. افراد در برخی فرهنگ های آفریقایی، حتی به اندازه ۹۰ سانتی متر، دور از هم می ایستند. اما افراد در فرهنگ های خاورمیانه، حتی کمتر از ۵۰ سانتی متر دور از یکدیگر می ایستند. فاصله دقیقی که افراد از یکدیگر می ایستند به روابط اجتماعی آنها نیز بستگی دارد. هرچه رابطه نزدیکتر و صمیمیتر باشد، افراد نزدیکتر به یکدیگر می ایستند.
 
در این آزمایش ها، لمس کردن مزاحمتی را ایجاد نمی کرد. این نوع لمس کردن معمولا آرام و کوتاه بود و در محیط های آشنا و عمومی روی دادند. اما وقتی که لمس کردن بر صمیمیت بیشتر از آنچه که مطلوب است دلالت داشته باشد، می تواند منفی، یا نوعی مزاحمت جنسی انگاشته شود. در تحقیقی که در آسایشگاه سالمندان اجرا شد، معلوم شد که واکنش ها به لمس شدن، به عواملی چون جایگاه کارمند، نوع لمس کردن، و قسمتی از بدن که لمس می شد، بستگی داشت (هالینگر و باشمن، ۱۹۹۳).
 
لمس کردن در صورتی مثبت محسوب می شد که با موقعیت تناسب داشت و به نظر نمی رسید که از روی بنده نوازی باشد. لمس کردن در صورتی منفی انگاشته می شد که کنترل کننده، غیرضروری، یا بیش از حد صمیمانه بود. به عبارت دیگر، اگر لمس کردن را درست انجام ندهید، ممکن است افراد از لمس کردن شما ناراحت شوند.
 
ما می توانیم از تماس چشمی خیلی چیزها یاد بگیریم. وقتی که دیگران مستقیما به چشم ما نگاه می کنند، ممکن است فرض کنیم که آنها آدم های جسور یا رو راستی با ما هستند. خودداری از تماس چشمی ممکن است بر فریب یا افسردگی دلالت داشته باشد. خیره شدن، به صورت علامت دوست داشتن یا رفاقت برداشت می شود. در یک تحقیق، از مردان و زنان درخواست شد به مدت دو دقیقه به چشم یکدیگر خیره شوند (کلرمن و همکاران، ۱۹۸۹).
 
آنها بعد از انجام این کار گفتند که احساس های هوس آلود نسبت به یکدیگر داشتند. البته نگاه های خیره با زل زدن های «خشن» تفاوت دارند. زل زدن های خشن به صورت تحریکات یا علایم خشم تعبیر می شوند.
 

نویسنده: جفری نوید و اسپنسر راتوس

 
منبع: کتاب «بهداشت روانی»