شرط اول در عذرخواهی، فهم خطا بودن عمل تان است.
عذرخواهی
زوجین زیادی را دیده ام که مرتکب اشتباه اجتناب از عذرخواهی یا عذرخواهی بی تأثیر می شوند. این یک مشکل است زیرا بدون عذرخواهی، بحث ها می توانند زمان زیادی طول بکشند.
مؤثرترین عذرخواهی ها چهار گام دارند:
مؤثرترین عذرخواهی ها چهار گام دارند:
- بلند بگویید «متأسفم»
- مسئولیت کار اشتباهی که انجام داده اید را به عهده بگیرید،
- اصلاح یا راه حل موقعیت پیش رو را ارائه کنید
- ارتباط مجدد برقرار کنید (گاتمن، ۱۹۹۵).
گام اول
بلند عذرخواهی کردن خیلی مهم است. مراجعین می گویند در مواردی از آنها عذرخواهی شده اما به اندازه کافی بر اهمیت شنیده شدن کلمات تأکید نشده است. برای جیم و کارن، عذرخواهی کردن فشار زیادی دارد. کارن در جلسه گفت: «او هرگز عذرخواهی نکرده است». جیم از این گفته او خیلی سردر گم شده بود و پاسخ داد: «من همیشه سعی می کنم عذرخواهی کنم. برایت آشپزی می کنم. برایت گل می آورم. سعی می کنم مهربان تر باشم. اینها عذرخواهی نیست؟»
در این مورد جیم سعی می کرد تا با نشان دادن اینکه متأسف است از همسرش عذرخواهی کند، اما چون با صدای بلند نگفته بود، در نتیجه بی تأثیر بود. کارن معتقد بود که همسرش این کارها را می کند تا از مسئله اجتناب کند. طی زمان، کارن گفت که جیم اصلا نمی داند که کاری که می کند او را آزار می دهد. او اعمال عذرخواهانه وی را به عنوان راهی برای نزدیک شدن و معاشقه با او می داند نه راهی برای ابراز تأسف.
در این مورد جیم سعی می کرد تا با نشان دادن اینکه متأسف است از همسرش عذرخواهی کند، اما چون با صدای بلند نگفته بود، در نتیجه بی تأثیر بود. کارن معتقد بود که همسرش این کارها را می کند تا از مسئله اجتناب کند. طی زمان، کارن گفت که جیم اصلا نمی داند که کاری که می کند او را آزار می دهد. او اعمال عذرخواهانه وی را به عنوان راهی برای نزدیک شدن و معاشقه با او می داند نه راهی برای ابراز تأسف.
گام دوم
گام دوم برای معذرت خواهی مؤثر، مسئولیت پذیری است. برخی افراد ممکن است به جای عذرخواهی، بهانه بیاورند و دیگران را سرزنش کنند. وقتی فردی مسئولیت می پذیرد، کل تقصیر را به عهده می گیرد. برای مثال کارن می گوید: «متأسفم که سرت داد زدم اما تو می دانی که ناراحت کردن مادرم مرا عصبانی می کند». این مثالی از بهانه تراشی است. با اینکه او به خاطر کارش مثلا عذرخواهی کرد اما آن را تقصیر جیم دانست که مادرش را ناراحت کرده است. اگر کارن مسئولیت به عهده می گرفت، می گفت: «متأسفم که سرت داد زدم، من عصبانی بودم، اما عذری بر داد زدن من نیست. نمی خواهم تو را آزرده کنم». در این مثال، کارن مسئولیت کامل اعمالش را به عهده می گیرد.
گام سوم
گام سوم برای عذرخواهی مؤثر یافتن راهی برای اصلاح موقعیت است. راهی برای اصلاح موقعیت پیش رو بردارید که دوباره اتفاق نیفتد. اصلاحاتی را انتخاب کنید که بتواند در حال حاضر یا در آینده نزدیک انجام شود. در موقعیت کارن و جیم، کارن می تواند یک روش اصلاحی برای داد زدن ارائه کند. مثلا «در ادامه بحث صدایم را پایین نگه می دارم» یا اگر بحث تمام شده باشد می تواند بگوید «سعی می کنم در بحث های آینده صدایم را بالا نبرم».
گاهی مراجعین بهترین راه اصلاحی را بلد نیستند. در این موارد، می توانید مراجعین را راهنمایی کنید که از همسرشان پیشنهاد بگیرند. در مورد کارن و جیم، آنها می توانند تشویق شوند که بگویند: «چه کار می توانم بکنم که همه چیز درست شود؟ میخواهم تو را خوشحال کنم ولی نمی دانم چگونه» این سؤال این قصد را می رساند که آنها می خواهند کمک کنند، اما مطمئن نیستند گام بعدی چه باید باشد.
گاهی مراجعین بهترین راه اصلاحی را بلد نیستند. در این موارد، می توانید مراجعین را راهنمایی کنید که از همسرشان پیشنهاد بگیرند. در مورد کارن و جیم، آنها می توانند تشویق شوند که بگویند: «چه کار می توانم بکنم که همه چیز درست شود؟ میخواهم تو را خوشحال کنم ولی نمی دانم چگونه» این سؤال این قصد را می رساند که آنها می خواهند کمک کنند، اما مطمئن نیستند گام بعدی چه باید باشد.
گام چهارم
گام چهارم برای عذرخواهی مؤثر ارتباط مجدد است. درمانگران می توانند به زوجین کمک کنند تا دریابند که چه چیزی می تواند کمک کند که آنها بعد از جروبحث احساس نزدیکی به هم داشته باشند. برخی زوجین ترجیح می دهند یکدیگر را بغل کرده یا ببوسند. برخی دیگر سعی می کنند زمان تفریحی با هم بگذرانند. زوجینی هستند که چیزهایی می گویند که قدردان یکدیگر باشند تا جو را تغییر دهند. در مورد جیم و کارن، تلاش های جیم برای آشپزی یا خرید گل می توانست به عنوان تلاش هایی برای ارتباط مجدد دیده شود. تلاش های او بعد از سه گام اول عذرخواهی، مفیدتر خواهد بود. این کار می تواند به زوجین کمک کند تا سریع تر راهی برای ارتباط مجدد بیابند که به بهترین نحو اثر می کند. عذرخواهی خوب به زوجین کمک می کند تا صمیمیت خود را حفظ کرده و گاهی به آنها کمک می کند تا در انتهای بحث احساس نزدیکی به هم داشته باشند (مارکمن، استانلی، و بلومبرگ، ۲۰۱۰).
مشاجره
وقتی عادت بحث محترمانه را به زوجین می آموزید مهم است عاداتی که باعث آسیب در رابطه می شود را سنجیده و مطرح کنید. بخش زیر درباره رفتارهای مشکل آفرین متعدد زوجین حین بحث ها صحبت می کند و به چگونگی تشویق تغییر در این حوزه ها اختصاص دارد.
نویسنده: آنجلا اسکورتو
منبع: کتاب «مشاوره قبل از ازدواج» (راهنما برای درمانگران)