نگاه اسلام به عید نوروز

عید نوروز چیز خوبی است؛ وسیله‌ای که با آن دل‏ها شاد می‏ شود، انسان‏ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‏ کنند، صله رحم و صله احباب می‏ کنند.
 

بهار یک خیزش طبیعت است که به همراه خود، درس های برای انسان ها دارد. یکی از آن درس ها این است که زنده شدن پس از مرگ را یادآور می‌شود همانگونه که خشکی زمستان تبدیل به سرسبزی و نشاط می‌شود، انسان مرده هم دوباره از خاک بر می‌خیزد. بهار فصل سرسبزی و نشاط است و باید این فرصت را به خودمان بدهیم تا از این زمان استفاده کنیم تا دل های زنگار گرفته خودمان را تکانی دهیم همانگونه که خانه تکانی می کنیم و لوازم غیر ضروری را خارج می‌سازیم باید قلب و ذهن خودمان را در این فصل رویش، از افکار پوسیده و کینه و کدورت خالی سازیم. 

عید نوروز یک فرصت دوباره است برای ساختن روح خودمان و اگر این فرصت را استفاده نکنیم باید بدانیم که زمان به سرعت می‌گذرد و عمر ما به پایان خودش می‌رسد. مرحوم علامه مجلسی(ره) در کتاب بحارالانوار می‌نویسد: شروع فروردین که با عید نوروز آغاز می‌شود، باعث رشد بدن‌های حیوانات و زمینه زایش و رویش درختان و گیاهان است.[1] 
 

عید نوروز یک عید دینی نیست بلکه یک عید ملی و ایرانی است اما بسیاری از نکات دینی را در درون خود دارد و انجام دادن آنها در عید نوروز باعث شده تا دارای اهمیت بالای باشد. شایسته است در این روز با لباس های تازه و نو در درگاه خداوند قرار بگیریم و آغاز سال را با یاد و نام خداوند شروع کنیم.  مفضّل، فرزند عمر از امام صادق (علیه‌السلام) نقل می‌کند که خداوند بر حزقیل، وحی فرستاد که: «این روز، روزى گرامى و بلندمرتبه نزد من است. با خود عهد کرده‏ام هر مؤمنى در این روز از من حاجتى بخواهد آن را برآورده سازم و آن روز، نوروز است»[2] 
 

برای عید نوروز یکسری اعمال خرافاتی وجود دارد که انجام دادن آنها هیچ سودی ندارد بلکه باعث آسیب رساندن به شخص و طبیعت می‌شود. (چهارشنبه سوری، سیزده بدر) شایسته است که برخی از خرافات و نقاط منفی و تاریک را از چهره این عید بزداییم و بگذاریم همرنگ طبیعت با صفا باشد و بر جهات مثبت و خدا پسندانه اش بیفزاییم. سعی کنیم مانند طبیعت خودمان را با لباس جدید و نو، زیبا کنیم. مانند طبیعت، عطر و بوی خوش داشته باشیم و شکر خدا را برای این نعمت با روزه گرفتن جبران کنیم. از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده که فرمود: در روز نوروز، غسل کن و تمیزترین لباس‌های خود را بپوش و به بهترین عطرها خود را خوش‌بو کن و این روز را روزه بگیر. 
 

یک خاصیت خوبی که عید نوروز دارد این است که کینه و کدورت های بر دل نشسته را پاک می‌سازد و باعث می‌شود عشق، جایگزین کینه و ناراحتی شود. خاصیت عید این است که کوچکترها به خدمت بزرگترها می‌روند و این رفت و آمدها باعث صفا و صمیمیت می‌شود و غم ها و ناراحتی ها را به باد فراموشی می سپارد.

توجه؛ عید نوروز در ایران نقطه اوج ارتباطات خانوادگی و قوم و طایفه‌ای در قالب صله ارحام است. در اندیشه دینی ما، حفظ، توسعه و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان از چنان اهمیتی برخوردار است که امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: صله رحم، اعمال را پاکیزه، اموال را بسیار، بلا را برطرف و حساب (قیامت) را آسانمى کند و مرگ را به تأخیر مى اندازد.[4] 

عید نوروز چیز خوبی است؛ وسیله‌ای که با آن دل‏ها شاد می‏ شود، انسان‏ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‏ کنند، صله رحم و صله احباب می‏ کنند؛ چون دوستان و رفقا هم مثل ارحام، احتیاج به صله دارند. انسان باید با ارحام صله بکند، باید با دوستان و رفقا هم صله بکند؛ یعنی ارتباط برقرار بکند. این، ارتباطِ عید نوروز است که بسیار خوب است.[5]
 

خاصیت عید این است که باعث سرور و شادمانی می‌شود و با هدیه دادن به کودکان و کوچکترها می‌شود این روز را به یادمانی تر کرد. کودکان برای هدیه گرفتن، لحظه شماری می‌کنند و شما باید این انتظار آنها را با یک هدیه خوب تامین کنید. ذهن کودکان ثبت می‌کند که چگونه و چه چیزی را به او هدیه دادید. 

نکته مهم؛ والدین سعی کنند از چشم و هم چشمی‌ها و رقابت‌های ناسالم درون فامیل در این زمینه در کنار کودکان صحبت نکنند، از مقایسه هدایا و عیدی‌های دریافتی از کودکان شان بپرهیزند یا عیدی‌ها را با هم مقایسه نکنند، چون این مسئله در ذهن کودک تاثیر می‌گذارد و برای او ذهنیت نامناسبی ایجاد می‌کند. ممکن است توقع کودک بالا برود و یا موجب بروز رقابت ناسالم میان گروه همسالانش شود و حتی نسبت به افرادی که عیدی کمتری به او دادند محبتش کمتر شود. 
 

برخی از کوته فکران و غرب زده هه برای اینکه ذهنیت مردم شریف را نسبت به اسلام و روحانیت خراب کنند، دائما می‌خواهند شایعه پراکنی کنند و مردم را در مقابل اسلام قرار دهند. اسلام هیچ مخالفتی با عید ندارد، بلکه مو د تایید هم است.  امام خامنه ای در این مورد می‌گویند؛ عید نوروز هم حقیقتی است. ما با عید نوروز موافقیم. کسی خیال نکند که عید نوروز از لحاظ اسلامی چیز بدی است؛ هرکس چنین تصوری بکند، واقعاً اشتباه کرده است. اسلام، عید نوروز را رد نکرده است»[6]

پی نوشت :
[1] بحارالانوار ، جلد 65، صفحه 198
[2] مستدرک الوسائل، جلد ۱، صفحه ۴۷۱
[3] مستدرک وسائل، جلد ۸، صفحه ۱۷۲
[4] کافى، جلد ۲، صفحه ۱۵۷، ح ۳۳
[5] امام خامنه ای، سخنرانی در تاریخ 1/1/1377
[6] بیانات در دیدار با مدیران مراکز سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در استانها، ۷/۱۲/۱۳۷۰.