کارگردان: Shane Black نویسنده : Drew Pearce بازیگران: Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Don Cheadle ژانر: اکشن، ماجرایی، عملی تخیلی مدت: ۱۳۰ دقیقه منتقد: جیمز براردینلی «مرد آهنی 3/ Iron Man 3» که درست پس از فیلم عظیم و فوق العاده ی «انتقام جویان/The Avengers» به سرانجام رسید، به صورت عاقلانه ای سعی نمی کند تا در زمینه ی صحنه های اکشن قوی و پر مایه، انفجار و آتش بازی و جلوه های ویژه، از فیلم ابرقهرمانی قبل از خود پیشی بگیرد. به جای آن فیلم چیزی را انتخاب می کند که کمی کوچک تر و خودمانی تر باشد، حداقل آنقدر "کوچک" و "خودمانی" که در فیلمی که توقع می رود فروش جهانی آن به رقم 1 میلیارد دلار برسد ممکن است. گرچه لازم نیست طرفداران خشونت و ضرب و شتم نگران باشند. چند سکانس طولانی وجود دارند که رضایت مایکل بی را هم که دوست دارد همه چیز را منفجر کند، جلب می کنند، در نتیجه فیلم از کل خصوصیات ویژه ی فیلم های تابستانی چشم پوشی نکرده است. «مرد آهنی 3» سیاه ترین قسمت مجموعه فیلم های «مرد آهنی» است و علاوه براین فضای فیلم به گونه ای ست که به نظر می رسد آخرین قسمت این مجموعه باشد. گرچه انتظار بالایی که از فروش فیلم می رود، ممکن است موجب فشار همه جانبه بر روی رابرت داونی جونیور/ Robert Downey Jr. گردد تا در قسمت چهارم این مجموعه نیز حضور داشته باشد. «مرد آهنی3» در مقایسه با فیلم های «مرد آهنی» و «مرد آهنی 2» اطلاعات بیشتری در اختیار مخاطب قرار می دهد و تمرکز بیشتری بر روی شخصیت اصلی (تونی استارک) دارد. در واقع صحنه های اکشن مرد آهنی بسیار کمتر از فیلم های قبلی هستند و تبهکار اصلی دیگر تنها یک نفر در لباسی بزرگتر نیست. از نظر ریتم، فیلم یکدست نیست و در میان بعضی نقاط اوج تماشایی، صحنه هابی ضعیف وجود دارند. تناقض های کوچک و حفره های داستانی زیادی در فیلم وجود دارند که بر حسب شواهد مشخص است نتیجه ی باقی ماندن صحنه های توضیحی و یا انتقالی بر روی زمین اتاق تدوین هستند. داستان «مرد آهنی 3» کمی بعد از وقایعی که در «انتقام جویان» نمایش داده شدند شروع می شود. تونی استارک (رابرت داونی جونیور) از نیویورک به مالیبو برگشته و به بی خوابی دچار شده است. علاوه بر این به حملات عصبی و اضطرابی نیز دچار می شود. به جای اینکه شب هایش را در کنار محبوبش پپر پاتس (گوئینت پالترو/ Gwyneth Paltrow) بگذراند، تکه های نوع جدیدی از لباس مخصوص اش را سر هم می کند. هنگامی که حمله ی یک تروریست ملقب به "مندرین" (بن کینگزلی/ Ben Kingsley) باعث می شود محافظ وفادار ستارک، هپی هوگان (جون فاورو/ Jon Favreau) به کما برود، تونی سوگند می خورد که انتقام بگیرد. این موضوع او را در مرکز توجه مندرین و خدمه اش آلدریک کیلین (گای پیرس/ Guy Pearce) قرار می دهد که روشی برای به وجود آوردن یک نژاد جدید از بمب افکن های انتهاری کشف کرده اند. یکی از دوست دخترهای قدیمی تونی، مایا هنسن (ربکا هال/ Rebecca Hall) به سراغ او می رود و از نقشه های کیلین که قرار است درست همزمان با حمله ی همه جانبه ی مندرین به عمارت استارک رخ دهد، اطلاع دارد. حالا که مرد آهنی به ظاهر مرده است، تنها کسی که باقیمانده و می تواند جلوی مندرین را بگیرد "وطن پرست آهنی" (دان چیدل/ Don Cheadle) است که دستور فعالیت خود را مستقیماً از شخص رئیس جمهور (ویلیام سدلر/ William Sadler) دریافت کرده است. «مرد آهنی 3» با چند مورد مشکل غیرقابل باور بودن مواجه است که نتیجه ی این است که ماجراهای فیلم به صورت تکی و مجزا در جهانی رخ می دهند که فیلم «انتقام جویان» ایجاد کرد. کمی عجیب است که وقتی مندرین ساختمان ها را منفجر می کند و شخص رئیس جمهور را هدف گرفته، هیچ یک از ابر قهرمان های انتقام جویان از راه نمی رسد تا به تونی کمک کند. این توضیح که این یک موضوع "وطن پرستانه" است و باید توسط خودی ها (آمریکایی ها) حل شود، منطقی به نظر نمی رسد زیرا از بین انتقام جویان یکی از آنها "کاپیتان آمریکا" نام دارد. نبودن گروه ش.ی.ل.د هم عجیب است، گرچه اشاره ی کوچکی به آنها می شود. به ویژه وقتی به یاد می آوریم ساموئل ال.جکسون در نقش نیک فری در فیلم های مجزای پیش از «انتقام جویان» حضور داشت. پایان بندی فیلم، با وجود اینکه بسیار تماشایی است، واقعاً یک ترفند سر هم بندی کردن است که با نبرد ی دنبال می شود که به نظر می رسد در سیستمی اتفاق می افتد که به عمد موارد ساده را پیچیده می کند. ریتم آن بالاست و پر انرژی است اما زیاد با عقل جور در نمی آید. از جهت مثبت، این روشی است تا پایان فیلم آخر با آنچه در «مرد آهنی» و «مرد آهنی 2» دیدیم متفاوت باشد، با اینحال فیلم به نحوی عصبانی کننده با سعی در به وجود آوردن یک لحظه ی احساسی تلخ، به مخاطب خیانت می کند. این یکی از لحظه هاست که ثابت می کند نویسندگان فیلمنامه جرأت لازم را نداشته اند. «مرد آهنی 3» را با «شوالیه ی تاریکی برمی خیزد» مقایسه کنید، آن وقت متوجه منظورم می شوید. سطح بازی ها که زمانی در فیلم های ابرقهرمانی قابل نادیده گرفتن بود، فوق العاده بالاست و اصلاً به نظر نمی رسد که هیچ یک از بازیگران به خود فشار بیاورند یا تصنعی بازی کنند. بن کینگزلی (تعجبی هم ندارد) میان بقیه شاخص و برجسته است و روی پرده توجه را از رابرت داونی جونیور می دزدد. البته داونی جونیور در این فیلم در مقایسه با دو دفعه ی قبلی که نقش تونی استارک را بازی کرده بود، نقش کم رنگ تری دارد. شخصیت او شکست خورده و درونگرا شده و داونی هم به همان راهی می رود که لباس مخصوص اش رفته است. گوئینت پالترو فرصتی پیدا می کند تا نقش اش کمی بیشتر از یک محبوب عادی باشد. حتی موفق می شود یک مرتبه لباس مخصوص را هم به تن کند. دان چیدل، بعد از شروع پر صلابتی که در فیلم «مرد آهنی 2» داشت و جای ترنس هاوارد/ Terrence Howard را پر کرد، اکنون در نقش جیمز رادز جاافتاده است. گای پیرس، که به خاطر کمی کاریزما و جذبه در ترکیب با سادیسم و دیگر آزاری بازیگر محبوب این روزها شده، توقعات را برآورده می کند. جیمز بج دیل/ دومین شخصیت منفی داستان است که به سزای اعمال رساندن او که امری اجتناب ناپذیر است، خود یک نقطه اوج کم ارتفاع تر را به وجود می آورد. و ربکا هال به طرزی مجرمانه بلا استفاده مانده است. آنهایی که می خواهند قابلیت های واقعی این بازیگر را ببینند بهتر است بازی او در مقابل بندیکت کامبربچ/ Benedict Cumberbatch در فیلم « Parade's End» را ببینند. «مرد آهنی3» اولین فیلم از مجموعه فیلم های مرد آهنی است که به صورت سه بعدی نمایش داده می شود و این مورد حرکت در مسیر درستی نبوده است. در حالی که ساخت فیلم به خوبی انجام شده، بسیاری از مشکلات همیشگی فیلم های تبدیل شده به سه بعدی مشهود هستند، به خصوص تصاویری که بیش از حد تاریک هستند و تاری مرتبط با حرکت در طول صحنه های اکشن. 30 دقیقه بعد از دیدن این فیلم 130 دقیقه ای، چشم درد گرفتم. از نقطه نظر کاملاً کاربردی، در این فیلم تکنیک سه بعدی هیچ چیز به آن اضافه نمی کند. امکان دارد کسی با سرسختی بسیار بگوید که تکنیک سه بعدی بر کیفیت فیلم های اخیری مانند «آز: بزرگ و قدرتمند» افزوده است، اما باید پاسخ داد در مورد «مرد آهنی3» اینطور نیست و این فیلم تنها به این دلیل به صورت سه بعدی ارائه شده که از فیلم های پرخرج تابستانی چنین انتظار می رود. پولتان را نگه دارید و همان نسخه ی دو بعدی را تماشا کنید. صحبت از داستان و پرداخت باشد، «مرد آهنی 3» آنچه را که قول داده به انجام می رساند و یک خط داستانی ارائه می دهد که بعد از انتقام جویان اتفاق می افتد و برای یک تک قهرمان قابل اجرا نیز هست. یک پیچش جذاب و غافلگیر کننده ی خاص وجود دارد که ممکن است موجب شوکه شدن طرفداران وفادار داستان شود و حتی بحث برانگیز باشد. این مورد یک روش خلاقانه برای ایجاد پیچش در داستان و ارائه ی نظریات اجتماعی است. کارگردان فیلم شین بلک/ Shane Black که پیش از این در فیلم دست کم گرفته شده ی «Kiss Kiss Bang Bang» با داونی جونیور همکاری کرده بود با یک حرکت دوربین اسلاید بی نظیر وارد محل اقامت جون فاورو می شود. شاید چون هیچ چیز خاصی در توجه کارگردان بع این شخصیت نبود، تشخیص این تغییر مشکل باشد. اینکه داستان فیلم موقع کریسمس اتفاق می افتد بیننده را یاد دو فیلم اول مجموعه فیلم «جان سخت» می اندازد، هرچند که از سرودهای کریسمس به طور مؤثری استفاده نشده است. اگر این آخرین باری باشد که داونی جونیور در یک فیلم تک قهرمانی در نقش مرد آهنی بازی می کند (همانطور که در مصاحبه هایش گفته) این فیلم پایان مناسب و منسجمی برای مجموعه به شمار می رود. با در نظر گرفتن برخی مشکلات منطقی و حفره های فیلمنامه که به «مرد آهنی3»، آن هم درست پس از «انتقام جویان»، لطمه می زند، شاید بهترین کار همین باشد که استارک تنها در زمینه ی همان فیلم های بزرگ و چند ابرقهرمانی حاضر شود. بعد از تیتراژ یک سکانس جالب وجود دارد که علاوه بر اینکه چیز زیادی به آن 130 دقیقه ی پیشین اضافه نمی کند، به خودی خود لذت بخش است. اینکه این سکانس ارزش 8 دقیقه نشستن و تماشای نام ها و گوش دادن به یک موسیقی عادی را دارد یا خیر، به خود شخص بستگی دارد. «مرد آهنی3» خصوصیات لازم برای راضی کردن طرفداران و همچنین جلب توجه سایرین را دارد که البته، این ویژگی ای است که داشتن آن از هر فیلمی که در فصل تابستان اکران می شود، توقع می رود. منبع: نقد فارسی مترجم: الهام بای

مرد آهنی ۳

تازه های 14

بیشترین بازدید هفته