برابر آمارها بیش از ۶ میلیون دانشجوی در حال تحصیل آماده ورود به بازار کار و ۴.۸ میلیون فارغ‌التحصیل بیکار در کشور وجود دارد. سالانه بیش از ۱.۵ میلیون متقاضی کار وارد بازار می‌شوند و خسارتی که از محل تحصیل‌کردگان بیکار به کشور وارد می‌شود، قابل محاسبه نیست.
سال‌ها است که دانشگاه‌ها با ایجاد و آموزش رشته‌های مختلف در حال تشویق جوانان برای ورود به عرصه‌های تحصیلی هستند، بی‌آنکه پژوهشی کاربردی در این باره صورت گرفته باشد که آیا تحصیلات آکادمیک و تئوریک توان حل نیازهای بازار کار را دارند؟ در این بین انتخاب رشته‌ای که بازار کار آن اشباع نشده، درآمد خوبی داشته یا از پرستیژ و جایگاه نسبتاً بالایی برخوردار باشد به دغدغه سال‌های اخیر بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان تبدیل شده است.
چند سال قبل طرحی از سوی وزارت علوم به منظور رصد اشتغال فارغ‌التحصیلان و حذف رشته‌های دانشگاهی فاقد جذابیت در بازار کار مطرح شد تا ارتباطی منطقی و هدفمند میان تحصیل و اشتغال به وجود آید و رشته‌هایی که جذابیتی برای بازار کار ندارند از میان رشته‌های تحصیلی حذف و دانشجو در این رشته‌ها پذیرفته نشود.
با توجه به شرایط اقتصادی حال حاضر و داغ شدن تدریجی تب کنکور و انتخاب رشته، این روزها عده زیادی از جوانان در فکر آینده شغلی و انتخاب مسیر مناسب هستند. علاوه بر علاقه و استعداد، درآمد مناسب و تقاضای کافی از سمت بازار کار معیارهای مهمی در انتخاب مسیر شغلی به حساب می‌آیند.
بر اساس یک نظرسنجی، رشته مهندسی کامپیوتر در شرایط فعلی بازار کار ایران دارای موقعیتی استثنایی است و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی برق، مکانیک و صنایع پس از مهندسی کامپیوتر از جایگاه مناسبی در بازار کار برخوردارند. اولین گروه شغلی پردرآمد نیز در رده سازمانی کارشناس «تحقیق و توسعه محصول» است. مهندسان برق با ۲۰ درصد، مکانیک با ۱۹ درصد و فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پایه و کاربردی با ۱۲ درصد بخش اعظمی از شاغلان این گروه شغلی پردرآمد را تشکیل می‌دهند.
«برنامه‌ریزی استراتژیک» دومین گروه شغلی پردرآمد است که ۳۰ درصد از شاغلان در آن مهندسان صنایع و ۱۳ درصد فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت هستند. این گروه شغلی با وجود شناخته‌شده بودن در جمع اهل فن، ممکن است برای عموم جامعه کمی ناآشنا به نظر برسد.
فعالیت ۱۶ درصد فارغ‌التحصیلان رشته برق در بخش فروش!
تقاضا، معیار دیگر برای تشخیص رشته‌های خوش‌آتیه است. آمارها نشان می‌دهد گروه شغلی «فروش، بازاریابی، تبلیغات و تحقیقات بازار» به طور میانگین با ۲۷ درصد بیشترین تقاضا را در پنج سال گذشته داشته است. مهندسان برق با ۱۶ درصد، فارغ‌التحصیلان مدیریت با ۱۵ درصد و مهندسان مکانیک با ۱۲ درصد، بخش اعظم شاغلان در گروه شغلی فروش را تشکیل می‌دهند.
«مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار و طراحی وب» با ۱۳ درصد در رده دوم مشاغل پر تقاضا در پنج سال گذشته قرار دارد. همچنین داده‌ها نشان می‌دهد با وجود رکود کلی بازار کار بر اثر بحران اقتصادی، تقاضا برای این گروه شغلی رشدی ۱۴ درصدی را در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ تجربه کرده است.
«مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار و طراحی وب»، «مهندسی نرم‌افزار» و «برنامه‌نویس» در رده سه شغل پر تقاضا در بازار کار ایران قرار دارند.
به نظر می‌رسد رشته «مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار و طراحی وب» یکی از معدود نقاط اشتراک فهرست مشاغل پر تقاضا و مشاغل پردرآمد باشد که این امر، تابع روندی جهانی است. «مهندسی نرم‌افزار» دومین شغل پر تقاضا در پنج سال گذشته بوده و در رده سوم پردرآمدترین گروه‌های شغلی سال ۹۷ قرار دارد و به نظر می‌رسد با توسعه زیرساخت‌های اینترنتی، استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای دیجیتال، گروه شغلی «برنامه‌نویس» تقاضای بالایی پیدا کرده است.
با تکیه بر این آمار و ارقام، و با توجه به آمار بالای بیکاری میان فارغ‌التحصیلان رشته‌های دانشگاهی، شاید بتوان این پیشنهاد را خطاب به تصمیم‌گیران کشور و مسئولان دانشگاه‌های برتر مطرح کرد که با یک نگاه استراتژیک ظرفیت رشته‌های کامپیوتر و سایر رشته‌های پر تقاضا و پردرآمد را افزایش دهند.
به گزارش ایسنا، آمارها نشان می‌دهد ۴۰ تا ۵۰ درصد افرادی که به قصد اشتغال وارد دوره‌های مهارتی می‌شوند، به بازار کار راه می‌یابند. کارشناسان بر این باورند که بسیاری از رشته‌های دانشگاهی بدون توجه به ملاحظات بازار کار و توجه به ظرفیت پذیرش در لیست رشته‌های دانشگاهی قرار می‌گیرند؛ به زعم آنها به جای حذف رشته‌های دانشگاهی باید ظرفیت رشته‌های پر تقاضا افزایش یابد و رشته‌های دانشگاهی بدون در نظر گرفتن صندلی‌های خالی، متناسب با نیازهای جامعه و بازار کار تعریف شوند.
