به گزارش راسخون؛ در مقاله حاضر تلاش بر این است که ابتدا با ادبیات تله مدیسین و HIS آشنا شویم و سپس به کاربردها و مشکلات بر سر راه این دانش بپردازیم. در نهایت به موضوع تله مدیسین و کرونا می پردازیم.

در تعریف عبارت اختصاری HIS با دو تعبیر مواجه می شویم .برخی آنرا مخفف health information system می دانند که به معنای "سیستم اطلاعات سلامت " است و برخی دیگر آن را hospital information system که به معنای" سیستم اطلاعات بیمارستانی " است می دانند. حال اگر بخواهیم تعریفی جامع تر را در نظر بگیریم همان تعبیر اول پذیرفتنی است.

آشنایی با تله مدیسین و تاثیر آن در همه گیری کرونا

تله مدیسین چیست ؟

(telemedicine ) تله مدیسین در ادبیات موضوع به معنای "پزشکی از راه دور " است و این کلمه در دهه 1970 میلادی توسط فردی به نام Thomas bird معرفی شده است .تعاریف بسیاری از این کلمه مطرح است. طبق تعریف ITU ، تله مدیسین عبارتست از " عمل مراقبت پزشکی با استفاده از ارتباطات صوتی تصویری.

این عمل مشتمل بر نگهداری، مراقبت، تشخیص، مشاوره و معالجه بوده ضمن اینکه در این مرحله توجه به انتقال داده های پزشکی و مسائل آموزشی نیز وجود دارد" در نگاهی جامع تر و کامل تر می توان گفت " بطور عمومی تله مدیسن به کاربرد فناوری های پزشکی و ارتباطی جهت تبادل هر گونه اطلاعات، اعم از داده ، صدا یا ارتباطات تصویری بین پزشک و بیمار یا پزشک و متخصصان بهداشت و درمان در موقعیت های مجزای جغرافیایی و به منظور ایجاد امکان تبادل جهت مقاصد پزشکی ، بهداشتی درمانی ، تحقیقاتی و آموزشی تحصیلی اطلاق می شود" انواع سرویس های تله مدیسین سرویس های تله مدیسین به 3 گروه اطلاعات داده ای ، صوتی و تصویری تقسیم می شوند:

اطلاعات و سرویس های صوتی : این دسته از از سرویس ها بر مبنای اطلاع|رسانی به وسیله خطوط تلفن مهیا می شود. کم هزینه ترین نوع سرویس اطلاع رسانی پزشکی به وسیله تلفن است که در ایران هم تحت عنوان پزشک در منزل مورد استفاده قرار می گیرد. این سرویس به 2 گونه تقسیم بندی می شود:

گروه اول به صورت برون خط(off line) : به طور مثال صدای قلب بیمار برای پزشک ارسال و توسط دستگاه ضبط می شود ، تا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و گاهی هم خروجی به صورت منحنی کشیده شده و نتیجه به بیمار اعلام می شود.

گروه دوم به صورت بر خط(on line) : به طور مثال صدای بیمار از طریق خط تلفن مستقیم به پزشک می رسد و پزشک همان جا روی آن تصمیم گیری کرده و اعلام نتیجه می کند. اطلاعات و سرویس های تصویری از جمله این سرویس ها می توان به کنفرانس ویدئویی و انتقال تصاویر و دورآ پرتو نگاری اشاره کرد. این سرویس ها هزینه بر هستند ولی کاربرد فراوانی دارند.گاهی اوقات با دستگاه های اسکنر این اطلاعات به پزشک معالج می رسد و گاهی هم بوسیله پرتونگاری دیجیتالی این اتفاق رخ می دهد که بطور مستقیم تصاویر به صورت دیجیتالی تبدیل شده و انتقال می یابد. این روش امروزه در مراکز پرتونگاری رایج است.

اطلاعات و سرویس های داده ای این نوع از اطلاعات به 3 گروه تقسیم می شوند:
-1 دسترسی on-line به پایگاه های اطلاعاتی که باعث می شود پزشکان و کاربران دیگر به راحتی از آخرین وضعیت بیمار مطلع شده و سریع تجویز کرده و بلافاصله بازخورد دهند.

2- اینترنت است که برای به روز رسانی اطلاعات پزشکی به کار می رود و باعث می شود پزشکان از آخرین اخبار جهان پزشکی مطلع شده و یا حتی بوسیله اینترنت از گوشه ای به گوشه دیگر اطلاعات را رد و بدل کرده و مراقبت های پزشکی انجام دهند .

3- دورا سنجی است که به مفهوم مطالعه و نمایش عملکردهای فیزیولوژیک انسان یا حیوان از مراکز دور یا سیار است . اولین تجربه دورآسنجی توسط NASA انجام شده است که از وضعیت فیزیولوژیک فضانوردان خود مطلع بود .

کاربردهای تله مدیسین بسیار گسترده و فراگیر است اما به 4 گروه کلی تقسیم می شوند که عبارتند از :
1.مشاوره از راه دور(tele consulation):که به وسیله ابزار گوناگونی اتفاق می افتد مثل تلفن ، پست و یا کنفرانس ویدئویی

2. آموزش از را دور(tele education): در جهان امروز این موضوع به اثبات رسیده است که توسعه هر علمی نیازمند آموزش گروه های متخصص آن علم است. tele education در 3 حوزه مطرح می شود :

- آموزش از راه دور

- دسترسی به اطلاعات از راه دور

- آموزش بهداشت از راه دور tele education دارای مزایای زیادی است از جمله اینکه به دلیل کاهش رفت و آمد بیماران و متخصصان مخارج عمومی کاهش یافته و دیگر اینکه میزان اطمینان به مراکز بهداشتی درمانی افزایش و تبادل اطلاعات بین مراکز درمانی بهبود می یابد .

3.فوریت های پزشکی و کمک به آسیب دیدگان : به دلیل اینکه در مواقع ضروری و حساس حوادث طبیعی و غیر مترقبه ، دسترسی به فوریت های پزشکی دشوار است با وجود تله مدیسین می توان راه را کوتاه کرده و عملیات کمک را با سرعت بیشتری انجام داد .

4.جراحی از راه دور: جراحی از راه دور توسط روبات ها و سیستم های پزشکی پیشرفته انجام می شود ولی به دلیل هزینه بر بودن این روش هنوز در کشورهای در حال توسعه انتقال مناسب نیافته و محدود به کشورهای توسعه یافته شده است. 2 مشکل اساسی در جراحی از راه دور مطرح است: یکی عدم اطمینان لازم بیماران از روش های جراحی از راه دور است که باید با آموزش صحیح این مشکل حل شود و دیگری عدم لمس کردن پزشک به صورت مستقیم است که پیش بینی می شود به زودی کیفیت لمس کردن روبات ها بالا رفته و این مشکل برطرف شود. تله مدیسین دارای چه منافعی است تله مدیسین دارای منافع اجتماعی و اقتصادی فراوانی است که لزوم وجود این تکنولوژی را پررنگ می کند .

تله مدیسین و COVID-19

در حالی که دولت ها و سازمان های مراقبت های بهداشتی در سطح جهان برای جلوگیری از COVID-19 تلاش می کنند ، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در تلاش هستند تا بر شیوع گسترده گسترده ای آماده شوند ، افزایش حجم بیمار که می تواند واحدهای مراقبت بیمارستانی و زنجیره های تأمین تجهیزات پزشکی را تحت فشار قرار دهد ،پیش بینی می شود. به عنوان یکی از این اقدامات مقدماتی ، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی شروع به بررسی سیستم های پزشکی از راه دور برای درگیری با بیماران آلوده بالقوه کرده اند. سیستم عامل های Telemedicine به طور ایده آل برای مراقبت از افراد با قرار گرفتن در معرض بیماری های عفونی نظیر COVID-19 و قوانین و مقررات فدرال و ایالتی در سال ها و ماه های اخیر پیشرفت کرده اند تا تسهیل در پذیرش و استفاده بیشتر از خدمات پزشکی از راه دور باشد. با این وجود ، باید این موضوع که چه میزان در سیستم های جدید پزشکی از راه دور ، مجموعه ای از موضوعات حقوقی ، نظارتی و پیمانکاری وجود دارد که ارائه دهندگان باید در طول برنامه ریزی و اجرای آنها مدنظر داشته باشند،تعیین شود.

با توجه به اینکه از راه دور می توان چندین نیاز موقعیتی منحصر به فرد را در حین شیوع COVID-19 برطرف کرد ، مراکز کنترل بیماری ها ، چندین آژانس بهداشت عمومی دولتی و انجمن های صنعتی متعددی ، چشم انداز بیمارستان هایی را که از طریق پزشکی از راه دور به عنوان بخشی از سیستم های پاسخ کرونا استفاده می کنند ، تأیید کرده اند. Telemedicine به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اجازه می دهد تا از راه دور به طور مؤثر و ایمن معاینه ، ویزیت ، تراریاژ بیماران را انجام دهند. این امر به ارائه دهندگان این امکان را می دهد تا ضمن دستیابی به مراقبت های با کیفیت ، مواجهه انسانی را کاهش دهند.

چشم انداز حقوقی و نظارتی Telemedicine

منظر قانونی و نظارتی مربوط به پزشکی از راه دور در طی چند سال و ماه گذشته به سرعت در حال تحول است. قوانین و مقررات در هر دو سطح فدرال و ایالتی بطور قابل توجهی گسترش یافته اند تا امکان استفاده بیشتر از سیستم عامل های پزشکی از راه دور برای ارائه خدمات بالینی فراهم شود. از جمله این تغییرات می توان به بازپرداخت خدمات از راه دور ، انجام الزامات فناوری ، اجرای رویکردهای جدید برای صدور مجوز و اعتبارنامه و اجرای قوانین نظارت مربوط به ارائه دهندگان غیر پزشک اشاره کرد. قانون گذاران همچنین قوانین و مقررات مهم دیگر را برای تسهیل در پذیرش بیشتر پزشکی از راه دور را گسترش داده اند. همین طور در جبهه بازپرداخت ، هر دو Medicare و Medicaid به طور فزاینده بازپرداخت از راه دور را افزایش داده اند تا مجموعه گسترده ای از خدمات و شرایط مراقبت از بیمار را شامل شود. Medicare Advantage هم همین کار را کرده است .

با ادامه شیوع COVID-19 ، سکوهای پزشکی برای هماهنگی مراقبت و به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض ویرووسو همچنین گسترش دسترسی به مراقبتها واقع شده اند. در حالی که قوانین Telemedicine فدرال و ایالتی در سالهای اخیر پیشرفت کرده اند ، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید انواع موضوعات اصلی قانونی و نظارتی را برای مدیریت انطباق ، گزینه های بازپرداخت و ترتیبات قراردادی برای ارائه خدمات از راه دور ارزیابی کنند.

سه راه حل اصلی

- تله مدیسین برای رفع برخی از نیازهای بیمار و سیستم مراقبت های بهداشتی مربوط به شیوع COVID-19 مداوم مناسب است.

- قانون گذاران و آژانس های قانون ایالتی و فدرال، قوانین و مقررات را در سال ها و ماه های اخیر گسترش داده و آرامش بخشیده اند تا تصویب و استفاده هر چه بیشتر از سکوهای تله مدیسین را تسهیل کنند.

- درمورد اینکه چگونه پیاده سازی سیستم های پزشکی از راه دور در سیستم های پاسخ COVID-19 اجرایی شود، ارائه دهندگان باید مجموعه ای از موضوعات قانونی ، نظارتی و پیمانکاری را در نظر بگیرند.

آغاز گام نخست تله مدیسین در استان‌های منتخب/مقابله با موج سوم کرونا

وزارت بهداشت ایران با درک ضرورت این امر برای کشور و آماده سازی و ابلاغ اخیر ضوابط اجرایی اولیه، اولین گام های ورود به این امر را برداشته و در نظر دارد با حمایت های ویژه بیمه ای و تشویق دانشگاه و دانشکده ها و کادر سلامت درگیر، دریچه ای جدید را در خدمت رسانی برای مردم کشورمان در شرایط همه گیری فراهم کند تا رنج این بیماران و خانواده های آنان را به حداقل رساند.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، در این برنامه که با مدیریت معاونت درمان وزارت بهداشت در حال انجام است، به تدریج خدمات مشورت تخصصی بیماران بستری کووید ۱۹ و نیز ویزیت های سرپایی این بیماران، به ویژه در مناطق محروم و کم برخوردار فاقد نیروهای تخصصی با بهره گیری از فناوری های اطلاعاتی پزشکی توسط پزشکان متخصص بیمارستان های مادر شهرهای بزرگ پوشش داده خواهد شد. این فناوری ها که غالبا به صورت بومی طراحی و توسعه یافته اند به پزشکان اجازه خواهند داد از محل خدمت و یا حتی منزل، در بستری امن، به مشاوره و ویزیت بیماران خود پرداخته و به زودی نسخ خود را نیز به صورت الکترونیک برای بیماران خود صادر کنند.

در برنامه گام نخست خدمات دوراپزشکی کشور، چهار دانشگاه منتخب در مشهد، البرز، کهگیلویه و بویراحمد، ایرانشهر، زابل، لرستان، هرمزگان و بم با راه اندازی خدمات مشورت تخصصی و ویزیت از راه دور، این گام را به صورت آزمایشی آغاز می کنند تا از ابتدای پاییز با اطمینان از آمادگی کامل همه زیرساخت ها، نیروی انسانی لازم، تجهیزات و چرخه های پشتیبانی مورد نیاز، وارد چرخه گسترده گام اصلی ارایه خدمت شوند.

وزارت بهداشت در نظر دارد با تشکیل کمیته ملی پزشکی از راه دور (پاد)، در صورت موفق بودن نتایج دوره آزمایشی گام اول، با سرعت تمام این تجربیات را در قالب ضوابط اجرایی ابلاغ شده به کل کلان مناطق آمایشی کشور و با اولویت مناطق محروم کشور گسترش دهد.

اما و اگرهای پوشش بیمه‌ای "ویزیت از راه دور"

دبیر و رئیس دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت با بیان اینکه تله مدیسین (پزشکی از راه دور) باید در کشور راه اندازی شود درباره نحوه پوشش بیمه ای و تعرفه گذاری پزشکی از راه دور یا تله مدیسین که اخیرا و در شرایط کرونا از سوی وزارت بهداشت در چند دانشگاه منتخب راه اندازی شده است، گفت: اولا باید توجه کرد که تله مدیسین در کتاب تعرفه، تعرفه مشخص دارد که در حوزه تعرفه بر اساس آن عمل می شود.

وی افزود: حال اینکه آیا این خدمت تحت پوشش بیمه قرار می گیرد یا خیر، نیاز به کار فنی و کارشناسی دارد. ابتدا باید دستورالعمل تله مدیسین به طور مشخص تدوین شود و یک آیین نامه اجرایی داشته باشیم که بر اساس آن بیمه ها بتوانند نظارت کاملی داشته و محاسبات خود را انجام دهند.

رضوی با بیان اینکه هنوز گایدلاین و شناسنامه این خدمت به ما ارایه نشده است، ادامه داد: به محض اینکه این موارد تدوین شود ما اقدامات مربوط به پوشش بیمه ای را انجام می دهیم.

وی با تاکید بر اینکه میزان تقاضاهای القایی می تواند در تله مدیسین افزایش یابد، گفت: بر همین اساس بیمه ها می گویند در این صورت ما نمی توانیم مدیریت کنیم. باید مشخص شود که کدام بیماران از طریق تله مدیسین می توانند ویزیت شوند. یک بحث این است که بیمار باید یکبار ویزیت حضوری شود و پرونده داشته باشد و بعد پیگیری های درمانش را از طریق تله مدیسین انجام دهد، مشاوره دریافت کند و کارهایش را انجام دهد.

وی گفت: در عین حال این ویزیت ها باید به میزان مشخص بوده و محدود شوند. مثلا مشخص شود که یک فرد در سال چندبار می تواند از خدمت تله مدیسین استفاده کند. به عنوان مثال فردی که سرما خورده است، می تواند به پزشک هم مراجعه کند.

رضوی اظهار کرد: هدف ما بیشتر این است که تله مدیسین برای بیماران مزمن مانند بیماران قلبی_تنفسی و.... که بیرون آمدن به صلاح شان نیست، مهیا شود و این بیماران بتوانند از خدمات تله مدیسین استفاده کنند که باید پرونده هم داشته باشند.

وی با بیان اینکه با کلیات این اقدام در کشور موافقیم و این خدمت باید در کشور راه اندازی شود، گفت: البته به شرط اینکه شناسنامه آن نوشته شود، موارد و شاخص ها کاملا مشخص شود تا خدایی نکرده تقاضای القایی ایجاد نکند؛ به طوری که بیمه ها ورشکست شوند و برای خدمات اصلی هم نتوانند پول دهند. باید شاخص های این خدمت دقیقا مشخص شود.

رضوی درباره میزان پوشش بیمه ای خدمات تله مدیسین، گفت: در حال حاضر بیمه ها ۷۰ درصد ویزیت را تقبل می کنند. حال باید محاسبات انجام شود تا ببینیم بیمه ها چه میزان از این خدمت را تقبل کنند. ممکن است 50 - 50 شود. زیرا بیمار در خانه است و هزینه رفت و آمد ندارد. به هر حال باید بار مالی این خدمت به دقت محاسبه شود تا ببینیم این اقدام برای بیمه ها چقدر بار مالی دارد. در عین حال یک موضوع هم تعرفه خدمت است. ممکن است بیمه خدمتی را در این قالب پوشش ندهد و مردم خودشان تمایل داشته باشند که پرداخت کنند که باید محاسبات آن را انجام دهیم.

وی تاکید کرد: بنابراین زمانیکه معاونت درمان شناسنامه خدمات تله مدیسین را تدوین کند، به سمت اجرایی کردن این خدمت رفته و محاسبات بیمه ای و تعرفه ای را انجام می دهیم تا ببینیم بیمه ها می توانند از پس پوشش بیمه ای این خدمات برآیند یا خیر.

منبع:
1. پزشکی از راه دور و سلامت الکترونیک / http://www.irantelemed.ir/
1. تله مدیسین چیست؟ / http://www.irantelemed.ir/
3. تله مدیسین و بحران ویروس کرونا: بررسی موضوعات حقوقی اصلی برای ارائه دهندگان / http://www.irantelemed.ir/
4.آغاز گام نخست تله مدیسین در استان‌های منتخب/مقابله با موج سوم کرونا / ایسنا
5. اما و اگرهای پوشش بیمه‌ای "ویزیت از راه دور" / ایسنا
6. واکنش کاربران / توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.