در داخل هم برخی دولتمردان کشورمان که پیش از این و در زمان ریاستجمهوری دموکراتها - یعنی قبل از روی کار آمدن ترامپ - میگفتند دستاورد ما از برجام «هیچ» و «نزدیک به صفر» بوده است، حالا با روی کار آمدن دوباره دموکراتها، گویا بار دیگر به امیدهای واهی دل بسته و نسبت به دولت بایدن ابراز امیدواری کردهاند.
در این میان و باوجود اینکه مقامات ایران اعلام کردهاند تفاوت چندانی بین بایدن و ترامپ وجود ندارد، اما به خوبی آگاه هستند که در دوره ریاست جمهوری دموکراتها، ایران همچنان یکی از موضوعات اصلی سیاست خاورمیانهای ایالات متحده خواهد بود.
بایدن، ایران و برجام
بایدن البته این ادعا را هم مطرح کرد: «من تلاش میکنم تا با همکاری متحدان مان ضمن تقویت و بسط برجام، با فعالیتهای بیثباتکننده ایران در منطقه مقابله کنیم.» بایدن پیش از این نیز تصمیم ترامپ برای خروج از برجام را فاجعهبار خوانده و گفته بود: «ترامپ وعده داد که خروج از این توافق به نوعی به یک توافق بهتر منجر میشود. اما در عوض، آنچه که قابل پیشبینی بود، رخ داد: ایران در حال تقویت قابلیت هستهای خود است. طنز تلخی است که وزارت خارجه امریکا اینک از ایران میخواهد به همان توافقی که دولت ترامپ خارج شده است، پایبند باشد.»
کاملا هریس معاون اول او هم در مناظره با مایک پنس معاون اول دونالد ترامپ با انتقاد از خروج امریکا از برجام گفت: «او از توافقها خارج شده است. به توافق هستهای ایران نگاه کنید که ما را در موقعیتی قرار داده که کمتر ایمن هستیم چون آنها دارند چیزی میسازند که ممکن است به ایجاد یک زرادخانه هستهای مهم ختم شود.» وی در ادامه گفت: «مردم، ما همراه با دوستان و متحدان مان داخل آن توافق بودیم و به خاطر رویکرد یکجانبه دونالد ترامپ در سیاست خارجی و انزواگراییاش، او ما را از این توافق خارج کرده و در موقعیت ناامنتر قرار داد.
مراحل سهگانه برنامه بایدن برای ایران
الیسا کاتالنو ایورس و کالی توماس نویسندگان این نگاشت استراتژیک (Policy Paper) در مطلب خود آوردهاند:
مرحله اول: کاهش تنشها و توافق محدود اولیه، شامل کاهش تحریمهای بشردوستانه و پایان ممنوعیت سفر مقامات ایران، از جمله محمدجواد ظریف به آمریکا، توافق منطقهای بر پایه اصل «آرامش در برابر آرامش» و بازگشت دوجانبه به برجام طی یک فرآیند ۳۰ تا ۶۰ روزه یا ترتیبات هستهای جایگزین آن.
مرحله دوم: رایزنی با کنگره، 1+5، اسرائیل و دولتهای خلیج فارس، که همزمان با مرحله اول آغاز میشود و در حالت ایدهآل تا تابستان سال ۲۰۲۱ به نتیجه خواهد رسید.
مرحله سوم: طراحی دو مسیر موازی برای مذاکرات جامع بلندمدت، که از پاییز سال ۲۰۲۱ آغاز خواهد شد. منظور از دو مسیر موازی آن است که از یک طرف، توافق جدید هستهای با تمدید زمان بندهای «غروب آفتاب» و بازرسیها و دسترسیهای شدیدتر مدنظر قرار خواهد گرفت و از طرف دیگر، مذاکرات در مورد تحولات منطقهای و برنامه موشکی آغاز میشود. به منظور ترغیب ایران، تلاش میشود این مذاکرات همزمان با این کشور، در سطح منطقه نیز پیگیری شود. در مسیرِ غیرهستهای، تمام بازیگران کلیدی منطقهای و حتی فرامنطقهای نظیر روسیه، چین و اروپا مشارکت خواهند کرد؛ در مسیر هستهای نیز بر مشارکت گروه 1+5 و ایران تاکید خواهد شد.
راهحل منطقهای دموکرات ها
به گفته مشاوران بایدن این روند باید با دیپلماسی جدی واشنگتن هدایت شود و این گفتوگوها میتواند سنگ بنایی برای گفتوگوهای بیشتر با هدف برقراری ثباتی پایدار و بلندمدت در خاورمیانه باشد. مقصد نهایی هم به گفته مشاوران بایدن، دستیابی به توافقی میان دولتهای منطقه برای عدم دخالت در امور داخلی دیگر کشورهاست. این توافق در مراحل بعدی میتواند به محدودسازی سلاحهای متعارف تهاجمی توسعه یابد. در صورت موفقیت این استراتژی، ایالاتمتحده میتواند تحریمهای بیشتری علیه ایران را کاهش دهد. برای موفقیت این سیاست، ایالاتمتحده ناچار است اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیجفارس (به خصوص عربستان و امارات) را راضی کند. بازیگر دیگر این استراتژی، کنگره ایالاتمتحده است که نقشی اساسی ایفا خواهد کرد. برای قانعسازی متحدان آمریکا در منطقه، واشنگتن باید این اطمینان را به عربستان و دیگر کشورهای عربی بدهد که برنامه هستهای ایران همچنان اولویت کاخسفید است اما ایالاتمتحده تاکید شدیدتری بر موضوعات منطقهای نسبت به گذشته دارد
ترامپ و بایدن، سر و ته یک کرباس
اوبامای دموکرات داراییهای ایران را مسدود کرد، از داراییهای کشورمان در آمریکا به بهانههای واهی برداشت کرد، بانک مرکزی و همه بانکهای ایران را تحریم کرد، بانکها را تحت تحریم قرار داد، نفت و فراوردههای نفتی را تحریم کرد، بسیاری تحریمهای دیگر که حتی شامل داروهای حساس و تجهیزات پزشکی نیز میشود. حال چگونه میتوان به فردی که چهار سال پیش از این در اعمال تحریمها علیه ایران نقش داشته اعتماد کرد و اعتقاد داشت که با روی کارآمدن بایدن جمهوری اسلامی ایران روی خوش خواهد دید؟!
هر آنچه که برای تحریم ایران نیاز بود اعمال شده است و بایدن نیز با ورود به کاخ سفید چیزی در چنته ندارد تا بخواهد و بتواند علیه ایران اعمال کند. با توجه به شرایطی که وجود دارد، دلخوش کردن به دولت جدید در آمریکا، اشتباهی بزرگ و راهبردی خواهد بود.
آمریکا به ایران بدهکار است، به جامعه جهانی بدهکار است، اعمال و رفتار ایالات متحده از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون باعث خساراتی به جمهوری اسلامی و مردم ایران شده است که باید جبران شود.
بازگشت بایدن به برجام کافی نیست، گرچه او گفته به توافق هسته ای با ایران بازمیگردد اما اعمال و رفتار او مهم است. تحریمهای هوشمندی که منتخب آمریکا عیه ایران مطرح کرده، نشان میدهد که او نیز همچون روسای جمهور پیشین درصدد تقابل با ایران است.
نظر بایدن در مورد ایران
توییتر
منبع:
1.ایران / بایدن، ایران و برجام
2.دنیای اقتصاد / ارکان راهبرد بایدن درمقابل ایران
3.کیهان / دشمنی آمریکا علیه ایران با ترامپ شروع نشده که با بایدن تمام شود
4.سیاست روز / ترامپ و بایدن، سر و ته یک کرباس!
5.آخرین خبر / آنچه درباره نظر بایدن در مورد ایران نمیدانید
توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.