یادداشت روزنامههای چهارشنبه ۹ تیر
روزنامه کیهان
سرانجام برجام/سیدمحمد عماد اعرابی
روز یکشنبه ۶ تیر ۱۴۰۰ آقای عراقچی مذاکرهکننده ارشد کشورمان در وین درباره چشمانداز این مذاکرات برای احیای برجام گفت: «به اندازه کافی مذاکره انجام شده است، زمان تصمیمگیری است.» این جمله معاون وزیر خارجه را شاید بتوان نوعی اعلام «کفایت مذاکرات» دانست؛ اگرچه هنوز «ختم جلسه» اعلام نشده است. توافقی که از همان آغازین روزهای شکلگیری بارها روحش آزرده شد؛ طبق تعبیر آقای عراقچی در ۲ تیر ۱۳۹۷ به آی. سی. یو رفت و بنا بر ادعای وزیر خارجه کشورمان در ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ جنازهاش آمریکا را شکست داد، حالا به نظر میرسد در روند احیایش با مشکلاتی اساسی مواجه شده است. برجام طی ۶ سال تمامی کنشهای داخلی و خارجی دولت یازدهم و دوازدهم را متأثر از خود کرد؛ در کارزار رقابتهای انتخاباتی جایگاه ویژهای به خود اختصاص داد و پس از مشخص شدن پیروز انتخابات ۱۴۰۰ نیز به یکی از مهمترین سؤالات خبرنگاران در نشست خبری رئیسجمهور منتخب تبدیل شد؛ اینکه دولت جدید در مواجهه با برجام چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد؟ آیا رئیسجمهور منتخب بر اساس سخنانش در مناظرات انتخاباتی سال ۱۳۹۶ قصد نقد کردن چک برجام را دارد؟ یا طبق اظهاراتش در مناظرات ۱۴۰۰ خواهان تشکیل دولتی مقتدر برای اجرای آن است؟ و یا آنطور که طی نشست خبریاش در ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ اعلام کرد برجام را خاطرهای ناخوشایند برای ملت ایران میداند که جایگاه چندانی در دولتش نداشته چرا که سیاست خارجی او نه با برجام شروع و نه به آن محدود میشود؟ در مجموع شاید این روزها یک سؤال محور اکثر مباحث میان ناظران و تحلیلگران سیاست خارجی ایران باشد: «سرانجام برجام چیست؟».
اما برای پاسخ به این سؤال احتیاجی نیست تا منتظر تشکیل دولت جدید به ریاست سید ابراهیم رئیسی باشیم و یا پاسخ را از او جویا شویم. سرنوشت برجام پیش از آنکه رئیسجمهور منتخب سکان اداره کشور را در دست گیرد مشخص شده؛ تنها کافی است نگاهی دقیق به تحولات ماههای گذشته و اظهارات مقامات داخلی و خارجی بیندازیم. هنوز انتخابات ریاستجمهوری آمریکا برگزار نشده بود که جو بایدن بهعنوان رقیب دونالد ترامپ در رقابتهای انتخاباتی؛ رویکرد دولت آینده خود در مواجهه با برجام را اینطور اعلام کرد: «آمریکا به توافق [برجام]بهعنوان نقطه شروعی برای دنبال کردن مذاکرات بعدی بازخواهد گشت. ما با متحدانمان برای تقویت و گسترش مفاد توافق هستهای کار خواهیم کرد و همزمان به دیگر نگرانیها نیز توجه خواهیم کرد... ما به تلاشها برای عقب راندن ایران از فعالیتهای بیثباتکننده که دوستان و شرکای ما را در منطقه تهدید میکند، ادامه خواهیم داد... ما همچنین به استفاده از تحریمهای هدفمند علیه نقض حقوق بشر در ایران، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشکهای بالستیک ادامه خواهیم داد.» این اظهارات نشان میداد دولت جدید آمریکا به ریاست بایدن ارزیابی تازهای از تحولات عرصه بینالمللی دارد و نه به دنبال برجام که خواهان توافقی قویتر و گستردهتر است. چنین ارزیابیای در سخنان وندی شرمن یکی از اعضای تیم بایدن در رقابتهای انتخاباتی ۲۰۲۰ آمریکا و پس از آن قائممقام وزارت خارجهاش کاملا مشهود بود.
شرمن اندکی پس از مشخص شدن پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا درباره رویکرد دولت جدید این کشور در مواجهه با برجام به شبکه رادیویی «پابلیک رادیو اینترنشنال» گفت: «ما اکنون در سال ۲۰۱۶ نیستیم، بلکه تقریباً وارد سال ۲۰۲۱ شدهایم، اوضاع خیلی تغییر کرده است... باید اذعان کنیم که این توافق [برجام]تا حدی از هم گسیخته شده است.» در واقع برای تیم سیاست خارجی بایدن تاریخ انقضای برجام فرا رسیده بود. آنها برجام را توافقی تمام شده میدانستند و خواستار توافقی بزرگتر بودند. در این چارچوب برجام برای آنها چیزی بیشتر از یک نقطه شروع نبود. در حالی که دولتمردان ایران میخواستند با احیای برجام مذاکرات وین را به اتمام برسانند؛ طرف آمریکایی مذاکرات وین را از احیای برجام آغاز میکرد تا مسیر توافق بعدی را هموار کند. آنچه آمریکاییها را در صحت این ارزیابی جدیدشان مطمئن میکرد و برای دستیابی به توافقی بزرگتر به طمع میانداخت؛
اشتیاق زایدالوصف دولتمردان ایران برای رفع تحریمها از رهگذر مذاکره بود. آنگونه که تحلیلگر نیویورکتایمز نوشت اشتیاق ایرانیها، آمریکاییها را برای دستیابی به توافقی بزرگتر تشویق میکند و از قول دولتمردان آمریکایی گفت: «[دولتمردان]آمریکایی بازگرداندن توافق قدیمی [برجام]را اولین قدم برای دستیابی به چیزی بزرگتر میدانند... به قول یک مقام ارشد دولت: وقت مذاکره برای توافقنامه بعدی رسیده.» با این حساب دولت آمریکا با عبور از برجام مشغول چیدن میز مذاکرات بعدی بود. شاید بیتعارفترین جمله در این زمینه را جرالد کوشنر در مقالهاش برای روزنامه والاستریتژورنال نوشت. او ضمن «هوشمندانه» توصیف کردن دیپلماسی بایدن، گفت: «بایدن به اروپاییها نشان داد که برجام مرده است و تنها یک چارچوب جدید میتواند ثبات را در آینده ایجاد کند.»
در ایران نیز متناسب با این رویکرد دولت آمریکا، تصمیمات تازهای اتخاذ شد. پس از تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» در مجلس شورای اسلامی و ابلاغ آن در آذر ۱۳۹۹ که به خروج اثرگذار ایران از تعهدات برجامیاش منجر شد، رهبر انقلاب در ۱۹ دی ۱۳۹۹ موضع جمهوری اسلامی ایران را با توجه به شرایط جدید اینگونه تبیین کردند: «ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجلهای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلاً مسئله ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد.» ایشان یک ماه بعد نیز در ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ سیاست قطعی نظام را بار دیگر به شکلی خلاصه بیان کردند: «ما حق داریم برای ادامه برجام شرط بگذاریم و این شرط را هم گذاشتیم و گفتیم و هیچ کس هم از آن عدول نخواهد کرد؛ و آن این است که اگر میخواهند ایران به تعهدات برجامی -که چند تعهد آن را لغو کرده- برگردد، باید آمریکا تحریمها را کلاً لغو بکند؛ آن هم نه به زبان و روی کاغذ که بگوید لغو کردیم؛ نه، بایستی در عمل تحریمها را لغو کنند و ما راستیآزمایی کنیم و احساس کنیم که درست تحریمها لغو شده، آن وقت ما هم به این تعهدات برجامی برمیگردیم؛ این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسئولان کشور هم هست و از این سیاست بر نخواهیم گشت.»
شرط «لغو کلیه تحریمها» و «راستیآزمایی عملی لغو آن» مختصات توافقی قویتر را نشان میداد که دیگر شباهتی به برجام نداشت. این بار ایران نیز با توجه به تغییر شرایط و مناسبات جهانی و متناسب با رویکرد زیادهخواهانه آمریکا از توافق مطلوب خود رونمایی میکرد. رهبر معظم انقلاب در سخنرانی آغاز سال نو ۱۴۰۰ شمسی به همین تغییر شرایط جهان اشاره کرده و فرمودند: «بعضی از آمریکاییها میگویند که امروز شرایط سال ۹۴ و ۹۵ که برجام امضا شد فرق کرده، تغییر کرده، پس باید برجام هم تغییر پیدا کند؛ بنده قبول دارم، بله، امروز شرایط نسبت به سال ۹۴ و ۹۵ تغییر کرده منتها به نفع آمریکا تغییر نکرده، به نفع ما کرده؛ شرایط تغییر کرده به نفع ایران نه به نفع شما!... اگر چنانچه بنا است برجام تغییر پیدا کند، باید به نفع ایران تغییر پیدا کند نه اینها.»
«برجام باید تغییر پیدا کند.» این شاید تنها گزارهای باشد که این روزها درباره آن میان ایران و آمریکا اشتراک نظر وجود دارد. این تغییر هر چه باشد، توافق جدید دیگر برجام نخواهد بود. بر این اساس «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) مدتهاست که به پایان رسیده است. در میان دولتمردان آمریکا میتوان افرادی را پیدا کرد که انقضای این توافق را اعلام کردهاند با این حال دولت تدبیر و امید بنا بر ملاحظات خودش سالهاست اعلام مرگ آن را به تأخیر انداخته، اما آنچه واضح به نظر میرسد این است که دولت جدید ایران چنین ملاحظاتی برای اعلام تاریخ انقضای برجام نخواهد داشت.
روزنامه وطن امروز
کابینه جدید رژیم صهیونیستی و چالشهای پیش رو/عمـاد هـلالات
بعـد از کشوقوسهای فراوان و برگزاری ۴ انتخابات ناموفق، سرانجام ۲۳ خرداد سال جاری کابینه جدید اسرائیل توانست از کنست رأی اعتماد بگیرد تا پایان ۱۲ سال نخستوزیری بنیامین نتانیاهو اعلام شود. هرچند جلسه کنست با چالشهایی همراه بود، ولی «نفتالی بنت» توانست با ۶۰ رای از ۱۲۰ رای اعضای کنست، در برابر ۵۹ رای مخالف و یک رای ممتنع از حزب عربی رائم، برای نخستوزیری رژیم صهیونیستی رای اعتماد بگیرد. این شکنندهترین دولت تاریخ جعلی رژیم صهیونیستی خواهد بود. کابینه جدید اسرائیل که متشکل از ۸ حزب مخالف نتانیاهو است، به صورت دورهای اداره میشود تا این نحوه مدیریت دولت به عنوان یکی از چالشهای اصلی دولت جدید قلمداد شود و رژیم صهیونیستی وارد کارزار جدید حیات نامشروع خود میشود که وحدت در آن معنی ندارد.
* کابینه جدید اسرائیل و بحران داخلی
شکنندگی کابینه جدید یکی از چالشهای اصلی دولت جدید اسرائیل است؛ دولتی که با توجه به اینکه از ۸ حزب مختلف تشکیل شده است، خروج هر کدام آنان از ائتلاف تشکیلشده، به معنای شکست دولت و برگزاری انتخابات مجدد است. اکثر کارشناسان و تحلیلگران صهیونیست وضعیت پیش آمده در اسرائیل را به عنوان زنگ هشداری برای این رژیم میدانند. دولت جدید اسرائیل در حالی زمام امور را در دست گرفت که این رژیم با بحرانهای داخلی مختلفی مواجه شده است؛ تن دادن به آتشبس اجباری با مقاومت فلسطین در غزه، مهاجرت معکوس، ناآرامیهای داخلی در سرزمینهای اشغالی، خسارتهای ناشی از جنگ ۱۲ روزه، ناامیدی شهرکنشینان از عدم تغییر وضع موجود، شکنندگی جبهه داخلی در هر جنگ آینده با مقاومت فلسطین یا حزبالله و وضعیت نابسامان سیاسی در این رژیم، بخشی از چالشهای پیش روی دولت جدید اسرائیل است. موج ناامیدی در سرزمینهای اشغالی بسیار زیاد شده است و بسیاری از جوانان اسرائیلی برای یافتن فرصت زندگی بهتر کشورهای دیگر بویژه اروپا را انتخاب میکنند. اسرائیل دیگر مکانی امن برای شهرکنشینان نیست، جنگ ۱۲ روزه بخوبی نشان داد ساکنان سرزمینهای اشغالی باید در طول جنگ در پناهگاه باشند و ترس و اضطراب همواره در زندگی شهرکنشینان وجود دارد. یکی از مسائل مهم پیش روی دولت جدید اسرائیل چندپاره بودن شهرکنشینان و ساکنان سرزمینهای اشغالی است که وضعیت غیرقابل پیشبینیای را برای این رژیم به ارمغان آورده است. درگیری گروههای مختلف راست افراطی در مقابل چپگرایان و اعراب ساکن سرزمینهای اشغالی به پدیدهای غیرقابل کنترل برای دولت یهود تبدیل شده است و بخشی از مناطق سرزمینهای اشغالی خارج از کنترل حاکمیت این رژیم قرار دارد و راستگرایان اجازه ورود پلیس به مناطق تحت نفوذ خود را نمیدهند.
* دولت جدید اسرائیل و برنامه هستهای ایران
افزایش تنش بین جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی یکی از میراثهای به جا مانده از دوران بنیامین نتانیاهو است؛ تنشهایی که حالتهای مختلف به خود دید و سرانجام در جنگ ۱۲ روزه عیار خود را مشخص کرد. اینکه روی کار آمدن دولت جدید در اسرائیل با پیروزی حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری همراه شده است، راهبرد اسرائیل را در برابری جمهوری اسلامی متفاوت میکند. دولت جدید در ایران با نگاهی متفاوت در عرصههای منطقهای و بینالمللی ظاهر خواهد شد و صبر استراتژیک مانند گذشته معنایی ندارد و اسرائیل بخوبی میداند واکنشهای جمهوری اسلامی همانند گذشته نخواهد بود. برنامه هستهای ایران هم از چالشهای بزرگ رژیم صهیونیستی است که طی سالیان گذشته برای از بین بردن آن تلاشهای مختلفی از سوی این رژیم انجام شده است. روی کار آمدن «دیوید برنئا» رئیس جدید موساد که خود مسؤول میز ایران در موساد بوده است، اهمیت برنامه هستهای ایران را برای رژیم صهیونیستی نشان میدهد. در گذشته رژیم صهیونیستی از ابزارهای ترور، خرابکاری، تلاش برای سرقت اطلاعات محرمانه، بمبگذاری و حملات سایبری استفاده کرده است. به نظر میرسد شیوههای گذشته با تاکتیک جدید ادامه خواهد داشت.
از نکات دیگر مورد توجه اسرائیل، برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام است که دولت اسرائیل در دوران نتانیاهو همواره منتقد آن بوده است و توانستند با لابیای که در آمریکا دارند، آمریکا را از این توافق خارج کنند. با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا در بهمنماه سال گذشته و اتخاذ رویکرد دیپلماتیک برای بازگشت به برجام، اسرائیل با این رویکرد آمریکا مخالفت کرده است و همواره از دولت جو بایدن انتقاد میکند. اما حال با اتفاقات جدیدی که در جمهوری اسلامی افتاده است و با روی کار آمدن دولت جدید -که از نگاه رویکردی به منطقه و روابط بینالملل به رهبر معظم انقلاب بسیار نزدیک است- به نظر میرسد برای اسرائیلیها بهترین گزینه مهار برنامه هستهای ایران با مذاکرات و دیپلماسی باشد. هرچند در سیاستهای اعلامی اسرائیل انتقاد از مذاکرات در دستور کار قرار گرفته است، ولی در سیاستهای اعمالی خود با غرب همراهی خواهند کرد.
اسرائیلیها بخوبی میدانند اثر تحریم بر جمهوری اسلامی کارآیی خود را از دست داده است و تحریم دیگر نمیتواند ابزاری برای مهار جمهوری اسلامی باشد. به همین دلیل دولت جدید اسرائیل به دنبال آن است که سیاست عقب راندن برنامه هستهای ایران در مذاکرات وین و در چارچوب برجام یا هر قرار داد دیگری محقق شود تا از زمان به دست آمده برای اتخاذ راهبرد جدید در برابر ایران نهایت استفاده را بکند. در همین زمینه وزیر جنگ رژیم صهیونیستی گفته است: این رژیم در حال همکاری با دولت آمریکا برای تشدید نظارتها بر برنامه هستهای ایران است. طبق گزارش روزنامه صهیونیستی «تایمز اسرائیل»، وزیر جنگ این رژیم این اظهارات را در جمع گروهی از مقامهای سابق وزارت دفاع آمریکا که به فلسطین اشغالی سفر کرده بودند مطرح کرده است. وزیر جنگ رژیم صهیونیستی گفت: در حال همکاری با متحدان آمریکاییمان هستیم تا هم نظارتها را در این برهه افزایش دهیم و هم برای ایران روشن کنیم همه گزینهها روی میز است. در ماههای گذشته، رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا کارگروهی به ریاست مقامهای شورای امنیت داخلی ۲ طرف برای هماهنگی سیاستها در قبال ایران تشکیل داده و جلساتی را در چارچوب آن برگزار کردهاند.
یائیر لاپید، وزیر جدید خارجه رژیم صهیونیستی هم مدعی شده است برجام، یک توافق بد است و ما هر کاری بتوانیم برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتم انجام میدهیم. لاپید طی دیداری با «گابی اشکنازی» وزیر سابق خارجه این رژیم در دفتر کارش درباره برجام و برنامه هستهای ایران میگوید: ما باید بهسرعت برای بازگشت [آمریکا]به توافق هستهای ایران آماده شویم. این یک توافق بد بود. من با آن مخالف بودم و هنوز هم هستم. اسرائیل میتواند با تغییر رویکرد خود، بیشتر از اکنون روی برجام اثر بگذارد. ما این کار را با نخستوزیر نفتالی بنت انجام میدهیم. در نهایت میتوان گفت برای رژیم صهیونیستی برجام بهترین روش برای مهار برنامه هستهای ایران است.
* دولت جدید اسرائیل و منطقه غرب آسیا
یکی از مهمترین میراثهایی که برای اسرائیل از دوران ترامپ به یادگار مانده است، معامله قرن (قرارداد آبراهام) است؛ معاهدهای که هرچند کامل محقق نشده است، ولی توانست اسرائیل را به صورت رسمی وارد خلیجفارس کند و کشورهای مراکش، سودان، بحرین و امارات به صورت رسمی و عمان و عربستان به صورت غیررسمی وارد این معاهده شدند. وزیر جدید خارجه اسرائیل درباره معامله قرن میگوید: ما باید روند تحولهای ایجادشده طی توافقهای سازش با کشورهای عربی را به قوت قبل ادامه دهیم و سازش با کشورهای حاشیه خلیجفارس، مصر و اردن را تقویت کنیم. ما تلاش میکنیم با کشورهای بیشتری در منطقه و ورای آن توافق امضا کنیم. رویکرد دولت جدید اسرائیل تقریبا همان راهبرد دولت قبلی است که ضمن برقراری روابط با کشورهای سازشگر با این رژیم به دنبال آن است که کشورهای بیشتری به این معاهده روی بیاورند. کشورهایی مثل کویت و عمان در لیست برقراری روابط رسمی با این رژیم قرار دارند. اسرائیل با استفاده از پشتیبانی آمریکا، به دنبال آن است که معامله قرن، کشورهای بیشتری را شامل شود و حتی سایر کشورهای اسلامی را دربر گیرد. یکی از راهبردهای جدید اسرائیل ائتلافسازی و محورسازی است. این رژیم که از انزوای ژئوپلیتیک رنج میبرد به دنبال خروج از این محدودیت است. اسرائیلیها تلاش میکنند با ایجاد یک محور جدید علیه محور مقاومت، توانایی محور مقاومت را خنثی یا کمتر کنند.
حضور جمهوری اسلامی در سوریه هم از معضلات جدی این رژیم است. نفتالی بنت نخستوزیر جدید اسرائیل در تبلیغات خود قول داده بود جمهوری اسلامی و حزبالله را از جنوب سوریه به طور اخص و از بقیه مناطق سوریه به طور اعم خارج خواهد کرد. وی در یکی از صحبتهای خود در جمع همحزبیهایش گفته بود حضور ایران در جنوب سوریه جبهه جولان را فعال نگه داشته است و باید برای جنگ آینده با شمال (حزبالله) جبهه جولان را خنثی کرد. حضور مستشاری ایران در سوریه همواره به عنوان یکی از چالشهای اسرائیل در راستای رئالیسم تدافعی عنوان شده است. دولت قبلی اسرائیل با حملات خود به پایگاههای نظامی سوریه و مراکز استراتژیک آن سعی میکرد حضور ایران را با چالش همراه کند، اما همواره این رویکرد با شکست مواجه شده بود. در جبهه شمال هم اسرائیل با چالش حزبالله و زرادخانههای موشکی آن مواجه است که با توجه به جنگ اخیر ۱۲ روزه احتمال جنگ با حزبالله در آینده نزدیک بعید به نظر میرسد. هرچند رژیم صهیونیستی خود را برای جنگ آینده با حزبالله آماده میکند، ولی کابینه جدید اسرائیل بعید به نظر میرسد خود را وارد چالشی کند که توانایی مدیریت آن را ندارد. حزبالله لبنان به مراتب از سال ۲۰۰۶ قویتر شده و تجربه جنگ سوریه و ورود حزبالله به آن، باعث شده است قدرت نظامی حزبالله چندبرابر شود و این همان چیزی است که سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان گفته بود که در جنگ آینده با اسرائیل، حزبالله وارد شهر الجلیل خواهد شد. کابینه جدید این رژیم بخوبی از خطرات جنگ آینده با حزبالله آگاه است و نفتالی بنت در سخنرانی خود ضمن اینکه حزبالله را بزرگترین تهدید در همسایگی خود تعریف میکند، اما نسبت به راهبرد جنگ با حزبالله تردید دارد.
* فرجام سخن
اسرائیلیها بالاخره بعد از مدتها توانستند با یک ائتلاف بسیار شکننده از کنست رأی اعتماد بگیرند و «نفتالی بنت» و «یائیر لاپید» به صورت دورهای نخستوزیر اسرائیل شوند. فارغ از شکنندگی کابینه که در تاریخ این رژیم بیسابقه است، حضور نتانیاهو به عنوان قویترین رقیب که سعی میکند دولت ائتلافی را از ادامه کار باز دارد، خود میتواند دولت جدید را با چالش سیاسی همراه کند. دولت جدید اسرائیل درحالی قدرت را در دست میگیرد که دیگر ترامپ در آمریکا حکومت نمیکند، در ایران بزودی دولت جدید و همراه با سیاستهای حاکمیت سرکار میآید، بشار اسد با مشارکت ۷۵ درصدی، بیش از ۹۵ درصد آرا را به خود اختصاص داده است، حزبالله لبنان در بهترین زمانهای خود به سر میبرد و مقاومت فلسطین در یک جنگ نابرابر توانست آتشبس را به صهیونیستها تحمیل کند. موج مهاجرت معکوس و بیم شروع انتفاضهای دیگر، زنگ خطر را برای صهیونیستها به صدا درآورده است. سرزمینهای ۱۹۴۸ دیگر مکانی امن برای صهیونیستها نیست. طبق آخرین نظرسنجیها در کرانه باختری، محبوبیت جنبش اسلامی حماس نسبت به گذشته ۲برابر شده است و مسلح کردن کرانه باختری دیگر یک رؤیا نیست، بلکه فقط مساله زمان است. کابینه جدید اسرائیل با بحرانهایی مواجه است که حاصل ۱۲ سال نخستوزیری نتانیاهو به طور اخص و میراث وضعیت شکننده این رژیم از آغاز حیات نامشروع خود است. جایی که کابینه جدید اسرائیل باید به مرمت دیواری همت کند که دیگر پودر شده و به عقیده اندیشمندان اسرائیلی، در صورتی که جلوی بحرانهای به وقوع پیوسته از گذشته تا به حال گرفته نشود، مساله فروپاشی از درون برای این رژیم فقط یک مساله زمانی است.
روزنامه خراسان
بی سلیقگیها و نارضایتی ها!/دکتر سید علی علوی
بالاخره حضور شبانه رئیس مجلس در صفهای شب خواب واکسن کرونای تهران و شنیدن گلایه سالمندان در صف مانده، رپرتاژ خبری تلویزیون درباره حل شدن مشکل دوز دوم واکسن کرونا را متوقف کرد. در این باره، دو نکته قابل تامل به نظر میرسد.
۱. رسالت مطالبه گری رسانه ملی
در حالی که گزارش مردمی از کمبود واکسن کرونا طی یکی، دو ماه اخیر حکایت داشت و طی دو سه هفته اخیر این گزارشها حاکی از بی نظمی، شلوغی و پاسخگویی نامناسب در فرایند تزریق واکسن کرونا برای گروههای سالمند بود که حتی منجر به پدیدههای صف خوابی در تهران و برخی کلان شهرها شده بود، اما در برخی گزارشها و برنامههای تلویزیون تقریبا شرایط برعکس بود؛ مسئله کمبود واکسن رفع شده بود و تقریبا همه مراجعان سالمند راضی بودند! موضوعی که به خصوص در یک هفته اخیر در گزارشهای تلویزیون بدچشمی میکرد و چه بسا باعث رفتن برخی به این مراکز برای تزریق میشد. در واقع با وجود مشکل در کف جامعه، اما تلویزیون گزارشی متفاوت از این وضعیت را حداقل طی هفته جاری بازنمایی میکرد، موضوعی که با بازدید شبانه رئیس مجلس پرده از آن برداشته شد.
فارغ از این مصادیق، این ماجرا را میتوان به عنوان یک نمونه در خصوص سبک و سیاق رسانه ملی در مواجهه با برخی مطالبات مردمی بررسی کرد. در واقع یکی از انتقادها به تلویزیون نحوه مواجهه با دغدغه و مطالبات مردمی و پیگیری آن در رسانه ملی ا ست. دغدغه هاو مطالبهای که عموما نه وجه امنیتی دارند نه ملاحظات خاص، اما به دلایل مختلف براساس مصلحت اندیشی ها، خودسانسوری ها، تشخیصهای غلط و ممیزیهای غیر ضروری به پخش در آنتن نمیرسند.
رویکردی که به تدریج و با توسعه رسانههای غیر رسمی و امکان دسترسی به شبکههای اجتماعی منجر به تضعیف مرجعیت رسانهای رسانه ملی میشود.
در واقع وقتی صداوسیما به موضوعاتی که مردم را در زندگی روزمره درگیر کرده ورود موثر نمیکند و در مقابل، رسانههای فارسی زبان بیگانه به تدریج تبدیل به بلندگوی مطالبه این گونه دغدغههای اجتماعی و اقتصادی میشوند، در بیشتر اوقات بزرگ نمایی کاریکاتورگونه این اتفاقات تلخی که روی میدهد، تضعیف مرجعیت رسانه ملی است، اتفاقی که به تدریج طی ۱۰ سال اخیر رخ داده، اما گویی چندان مورد توجه مدیران رسانه ملی نیست، موضوعی که به نظر میرسد صداوسیمای ملی هرچه سریعتر باید برای آن فکری بیندیشد.
۲. یک مشکل کوچک، اما با تبعات اجتماعی و روانی بزرگ
مسئله تقریبا شفاف است؛ کمبود واکسن و متقاضی زیاد در جامعه هدفی که غالبا دوز اول واکسن اش را دریافت کرده است. تازه این گروه هدف کوچکترین گروه هدف است، اما یک اشکال کوچک در اطلاع رسانی، این گروه آسیب پذیر را درگیر تبعات بهداشتی، اجتماعی و روانی کرده است. موضوعی که میتوانست با فرایند اطلاع رسانی مستمر و ساده پیامکی و دسته بندی مراجعان ایجاد نشود، حالا تبدیل به معضلی همراه با موجی از گلایه مندیهای به حقی شده که نه تنها خستگی را به تن کادر سلامت میگذارد بلکه موجی از نارضایتی و نگرانی را نیز در قشر سالمند و خانواده هایشان ایجاد میکند. اگرچه مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده اند سالمندان به مراکز مراجعه نکنند تا پیامک برای آنها ارسال شود، اما نمیتوان به سالمندی که از روز ثبت نام در سامانه همچنان منتظر دریافت پیامک نشسته و هرروز سایه شوم این ویروس منحوس را با گونههای جدید روی سر خود بیشتر احساس میکند و تجربههای خوشایندی هم از این گونه وعدهها در خاطر خود ندارد، خرده گرفت که چرا برای پیگیری وضعیت تزریق دوز دوم یا دریافت دوز اول واکسن به مراکز مراجعه میکند، زیرا او نیازمند اطمینان خاطر از پیگیری وضعیت تزریق واکسن خود است، موضوعی که به نظر میرسد همان طور که گفتیم با یک اطلاع رسانی ساده و مستقیم به آن سالمند از طریق پیامک یا شیوههای دیگر که خوشبختانه در برخی شهرها اجرا شده است، چنین سرگردانی و ازدحامهایی را موجب نمیشد. فراموش نکنیم اگر قرار باشد برنامه تزریق به یکی از کمترین جامعههای هدف یعنی سالمندان عزیز چنین صحنههای ناخوشایندی را رقم بزند، رسیدن نوبت تزریق به بخشهای عمده جامعه چه حکایت تلخ و حتی رسوایی در پی خواهد داشت لذا باید هرچه زودتر وزیر بهداشت به این موضوع ورود و برای اصلاح فرایند فعلی اقدام کند و به مردم گزارش دهد. اطلاع رسانی دقیق، انضباط، رعایت عدالت و برخورد با خارج نوبتها و گزارش شفاف از میزان واکسن توزیع و مصرف شده، مطالبات به حقی است که با اصلاح و طراحی فرایندها به سرعت میتوان آثار آن را دید.
روزنامه ایران**
تأثیر واکسیناسیون در بازسازی سرمایه اجتماعی/محمد سالار کسرایی*
سرمایههای اجتماعی همواره در ایجاد تعاملات اجتماعی و رفع معضلات مؤثر بودهاند و امکان حرکت به سوی توسعه، پیشرفت فرهنگی و سیاسی و انجام اقدامات مفید در جامعه را فراهم میکنند. از اینرو میتوان گفت کمرنگ شدن سرمایههای اجتماعی، جوامع بشری را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد. سرمایه اجتماعی ابعاد متفاوتی دارد که از میان مهمترین آنها میتوان به اعتماد اشاره کرد. اعتماد بین فردی، بین نهادی، بین سازمانی و همچنین اعتماد به سیستمهای اجتماعی و سیاسی موضوعی نیست که به راحتی و در مدت کوتاهی از بین برود و به همین شکل بازگشت آن نیز مستلزم صرف زمان و هزینه بسیار است. متأسفانه بحران کرونا در محدوده زمانی نسبتاً طولانی مدت اتفاق افتاد و با وجود همه تلاشهایی که سیستم بهداشت و درمان کشور با جانفشانی انجام داد، ما نتوانستیم در مقابل این بیماری به شکلی قدرتمند رفتار کنیم و با موجهای مختلف و متمادی این بیماری مواجه شدیم. از سوی دیگر در مورد ایمنسازی عمومی و واکسیناسیون هم نسبت به برخی از کشورها وضعیت مطلوبی نداریم.
همه این مسائل دست به دست هم داد تا میزانی از یأس و ناامیدی در جامعه شکل بگیرد. در چنین شرایطی اعتماد و در شکل کلانتر آن سرمایه اجتماعی با چالش جدی در کشور مواجه شد؛ بنابراین در حال حاضر به نظر میرسد اگر سیستم اداره کشور بتواند در یک بازه زمانی کوتاه مدت واکسیناسیون و ایمنسازی مردم در مقابل بیماری کرونا را به سطحی مطلوب برساند، زخمی که بر پیکر جامعه ایجاد شده تاحدودی ترمیم خواهد شد. هرچند التیام کامل این زخم دشوار است و نیازمند گذر زمان خواهد بود. نهادها و سازمانهایی که سیستم اداره کشور را برعهده دارند، میتوانند با اقدامات مثبت و سازندهای که در جامعه انجام میدهند اعتماد کمرنگ شده و سرمایه اجتماعی زایل شده را به جایگاه خود بازگردانند. البته دراین میان برخی با شایعهسازی و بیان مسائل نادرست در مورد کیفیت واکسن یا لزوم تزریق آن تلاش میکنند در فرایند واکسیناسیون عمومی اخلال ایجاد کنند. دراین مورد باید بگویم که این موضوع فقط مختص کشور ما نیست و از دیرباز در بسیاری از کشورهای دنیا همواره افرادی وجود داشته و دارند که نه تنها خودشان مخالف تزریق واکسن هستند بلکه علیه آن تبلیغ هم میکنند.
در ایران علاوه بر افرادی که ممکن است به طور سنتی یا به هردلیل دیگری در مقابل تزریق واکسن مقاومت کنند، بدبختانه با سیاسی شدن این موضوع هم مواجه هستیم. در واقع این موضوع به یک حربه سیاسی بدل شده و ما با موضعگیری گروهی در مقابل واکسن ایرانی و تلاش برای منصرف کردن مردم از تزریق آن یا تبلیغ علیه برندی از واکسنهای موجود در کشور مواجه شدهایم. این درحالی است که همه واکسنهایی که توانستهاند تأییدیه سازمانهای بهداشتی را بگیرند، مؤثر هستند و میتوانند جان مردم را نجات دهند. ضمن اینکه این موضوع تنها به این روزها و واکسن کرونا مربوط نیست و رصد تاریخ نشان میدهد در گذشته نیز همواره افرادی با وجود اینکه تعداد زیادی از افراد جامعه براثر ابتلا به بیماریهایی نظیر سرخجه جان خود را از دست میدادند، بازهم در مقابل تزریق واکسن آن مقاومت میکردند؛ بنابراین دولت باید با برنامهای روشن و نه [صرفا]با تبلیغات که خود مقاومت ایجاد میکند بلکه با آموزش و روشنگری به مردم بگوید که واکسنهایی که تأییدیه سیستمهای بهداشتی را گرفتهاند مانع بروز بیماری و نجاتدهنده جان آنها هستند. *جامعهشناس
روزنامه شرق
کنکور؛ هیاهو برای هیچ/حمزه نوذری*
دانشآموزانی که امسال کنکور دارند؛ خانوادههایشان چند روز آینده زمان پراسترس و پرفشاری را میگذرانند و در بیم و امید به سر میبرند. بیم از قبولنشدن در دانشگاه و امید برای شروع مرحله جدیدی از تحصیل و زندگی در میدان علمی بزرگتری به نام دانشگاه. دانش آموزان و خانوادههایشان هزینه مالی و زمان زیادی برای ورود به دانشگاههای معتبر و رشته مورد علاقهشان صرف میکنند، به امید اینکه جایگاه علمی، اجتماعی و شغلی مناسبتری پیدا کنند و تحرک اجتماعی از رهگذر تحصیلات بهویژه تحصیلات عالی نصیب آنها شود. تجربیات من و سایر همکارانم در دانشگاه از مسئله و چالش بزرگی حکایت دارد. مسئله بیانگیزگی، بیرغبتی و عدم تلاش جدی برای علمآموزی در دانشگاه. اغلب دانشآموزان که با آرزوی زیاد وارد دانشگاه میشوند متأسفانه بهدنبال کسب مهارتهای علمی و آکادمیک نیستند و تنها زمانی جدی هستند که بحث نمره به میان میآید. در انتهای ترم تحصیلی است که اغلب دانشجویان اندکی فعال میشوند، اما فعالیت و چانهزنی برای مطالعه کمتر در شب امتحان. اغلب دانشجویان در مباحثه علمی شرکت نمیکنند و رغبت و انگیزهای برای پژوهش و یادگیری نشان نمیدهند. غیبتهای زیاد، بیدقتی، سرهمبندیکردن وظایف علمی واگذارشده به آنها، بیتفاوتی به مباحث عمیق علمی و نداشتن مهارت گوشدادن فعالانه بخشی از مسائلی است که گریبانگیر کلاسهای درس دانشگاه است. تعداد کمی در هر کلاس انگیزه و تلاش کافی برای مباحث علمی دارند و فعالیت آموزشی و پژوهشی را با دقت زیاد دنبال و در گفتگوهای علمی شرکت میکنند. اغراق نیست اگر بگویم در کلاس ۳۰ نفره به تعداد کمتر از انگشتان یک دست دانشجو به معنی جوینده دانش وجود دارد. اغلب دانشجویان ضعیف، بیانگیزه و بیعلاقه هستند که کمترین تلاشی برای فهم مسائل علمی و انجام کار پژوهشی و افزایش مهارتهای علمی انجام نمیدهند. دغدغه اغلب دانشآموزانی که وارد دانشگاه میشوند اشتغال است. بهعبارتی برای یافتن شغل مناسبتر میدان علم را انتخاب کردهاند. برخی نیز دانشگاه را به مثابه فضایی کمتر نظارتشده، برای تفریح و سرگرمی در نظر میگیرند با این تلقی که تفریح و فراغت در فضاهای دیگر چندان ممکن نیست و فضای دانشگاه امکان بهتری برای این کار فراهم میکند. عادتواره و خصلت بسیاری از دانشجویانی که از سد کنکور میگذرند با میدان علم و پژوهش سازگار نیست و به قول بوردیو، جامعهشناس فرانسوی، شاهد ناسازی بین عادتواره و میدان هستیم. میدان دانشگاه و علم منطقی دارد که اغلب دانشجویان با آن آشنا نیستند و نمیتوانند خود را با آن هماهنگ کنند. این افراد در دانشگاه بهمثابه ماهی خارج از آب هستند. تنها مؤلفه مهم از نظر اغلب دانشجویان نمره است نه مهارت علمی. نمرهای که با شب امتحان به دست میآید و در حافظه بلندمدت کمتر جای میگیرد. دانشآموزان قبل از ورود به دانشگاه باید بیندیشند آیا شور، اشتیاق و پشتکار لازم برای موفقیت در این میدان تازه را دارند یا خیر؟ اینکه فرصتهای شغلی هر رشته بهمراتب کمتر از تعداد فارغالتحصیلان است، به سیاستهای آموزش عالی برمیگردد و در این میان دانشجویان بیتقصیر هستند. نااطمینانی از آینده، بیکاری بالای فارغالتحصیلان دانشگاهی، کاهش فرصتهای تحرک اجتماعی از رهگذر تحصیلات، بیثباتی اقتصاد کلان، نبود شور علمی و پژوهش، کاهش امکانات رفاهی دانشگاهی، بهروزنبودن دانش برخی استادان و عدم توانمندی بهکارگیری روشهای جذاب آموزشی در شکلگیری بیانگیزگی و بیتفاوتی علمی نقش دارد.
بهعبارتی ساختارهای کلان جامعه است که چنین مسئلهای را دامن زده است. نداشتن اشتیاق و شور علمی فقط محدود به دانشجویان نیست و شامل برخی استادان نیز میشود تا جایی که گاهی بیعلاقهبودن دانشجویان و بیانگیزگی استادان مرگ کلاس درس دانشگاهی را رقم میزند. تاریخ علم نشان میدهد که توسعه علم و دانش همیشه در شرایط ثبات و رفاه حاصل نشده است. تلقی اغلب دانشجویان این است که رابطه میان تحصیلات و موفقیت در زندگی و یافتن شغل ازهمگسیخته شده است. بیانگیزگی، رخوت و عدم تلاش، جوانان را در عرصه علمی و شغلی ناموفق میکند. تا یک دهه قبل برخی دانشجویان عالی و ممتاز و اغلب متوسط بودند و تعداد کمی از دانشجویان بیانگیزه و در مباحث علمی ضعیف بودند، اما امروزه شاهد هستیم که اغلب بیعلاقه و تعداد کمی عالی و ممتاز هستند و فاصله میان آنها بسیار زیاد است. در این میان مباحث علمی و پژوهشی بین تعداد بسیار کمی از دانشجویان باانگیزه و علاقهمند و استاد شکل میگیرد و بقیه حتی تماشاچی هم نیستند و سر در گریبان خویش دارند. اکثریت هیچ مزیت و منفعتی در علم و تحصیل نمیبینند یا بازیگران توانمند میدان علم نیستند. بر این اساس، تلاش و هزینه چندساله دانشآموزان و خانوادههایشان و خوشحالی بعد از قبولی در دانشگاه برای اغلب افراد هیاهو برای هیچ است. بیانگیزگی و بلاتکلیفی دانشجویان گاهی تا سال آخر کارشناسی هم ادامه پیدا میکند. تلاش استادان برای ایجاد انگیزه و فعالیت اثرگذار علمی برای برخی دانشجویان که عادتواره و خصلت علمی دارند، مؤثر است، اما تعداد زیادی از دانش آموزان خصلتشان با میدان علم و پژوهش سازگار نیست و بهتر است از همان ابتدا وارد میدانهای دیگر مانند کسبوکار شوند. باید فشار اجتماعی برای دانشجوشدن برداشته شود چهبسا بسیاری از این افراد در سایر میدانهای اجتماعی موفقتر عمل میکنند و بازیگران موفق عرصههای دیگر هستند. ورود این افراد به دانشگاه هدردادن زمان و هزینه خود، خانوادهشان و کشور است.
*جامعهشناس و استاد دانشگاه
اخبار ویژه چهارشنبه ۹ تیر
روزنامه کیهان
نقش ۸۵ درصدی ترک فعل مسئولان در اجرا نشدن قوانین حمایت از تولید
گزارش دیوان محاسبات نشان میدهد ضعف در اجرا و ترک فعل مسئولان موجب شده اغلب قوانین حمایت از تولید در طول سالهای اجرای برنامه ششم توسعه، اجرایی نشود. یافتههای دیوان محاسبات کشور حکایت از آن دارد از کل احکام قانون برنامه ششم مرتبط با بخش تولید، تنها حدود ۲۹ درصد به اهداف مدنظر دست یافته که حدود ۹۱ درصد عدم تحققها و غیراثربخشیها ناشی از ضعف در اجرا و ترک فعل مسئولان است. بررسیها نشان میدهد بهرغم هدفگذاری رشد اقتصادی ۸درصدی، متوسط رشد ۳ سال اول، منفی ۴ درصد رقم خورده است. همچنین برای بهبود فضای کسبوکار ۳۰ رتبه ارتقا در ۳ سال اخیر در نظر گرفته شده بود که محقق نشده است. طبق برنامه، شاخص رقابتپذیری بینالمللی در میان کشورهای منطقه، باید به رتبه سوم ارتقا مییافت، اما بر اساس آخرین آمار در سال ۲۰۱۹ به رتبه ۱۷ سقوط کرده است. شاخص بینالمللی حقوق مالکیت نیز در منطقه، باید به رتبه سوم ارتقا مییافت که سقوط ۱۵ پلهای را در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد. شایان ذکر است در هیچ یک از احکام مورد نیاز به مشارکت بخش خصوصی مندرج در قانون برنامه ششم، توفیقی حاصل نشده است. همچنین بودجههای دولتی که باید برشی از احکام برنامه باشد، در نهایت بدون توجه به برنامه و قوانین کسبوکار مصوب شده است. به عنوان نمونه، در قانون آمده که نظام درآمدی دولت و وابستگی بودجه به نفت تا پایان اجرای قانون برنامه ششم باید اصلاح شود و برقراری هرگونه تخفیف، ترجیح یا معافیت مالیاتی جدید طی سالهای اجرای قانون برنامه ممنوع است، اما در عمل معافیتهای جدیدی طبق قوانین بودجه سنواتی اعطا شده است.
به گزارش وطن امروز، به نقل ازگزارش دیوان محاسبات، انتظارات قانون برنامه ششم توسعه جهت بهبود فضای کسبوکار از جمله طراحی الگوی کشت، پوشش خطرات افزایش سالانه بیش از ۱۰ درصد نرخ ارز، ایجاد ثبات اقتصادی و پرهیز اکید از تغییرات ناگهانی و غیرمنتظره، ارتقای شفافیت اطلاعات در بازار سرمایه و راهاندازی موسسات رتبهبندی جهت چرخش اطلاعات با بهرهگیری از فناوریهای زیرساختی، راهاندازی زیرساخت شناسهگذاری، بارنامه الکترونیکی و رهگیری کالا و نهاده کشاورزی، دامی، صنعتی و نیمهصنعتی، امکان تبادل الکترونیکی اطلاعات و پاسخگویی الکترونیکی به استعلامها جهت پیادهسازی دولت الکترونیک، حمایت از توسعه ظرفیت صادراتی صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، ایجاد خوشههای صادراتی و نشانهای تجاری و تعیین فهرست اولویتهای صنعتی (با اولویت صنایعمعدنی) جهت آمایش تجاری، توزیع ۳۰ درصد از اعتبارات تملک دارایی سرمایهای کشور به شورای برنامهریزی استانها جهت تهیه الزامات ارتقای امنیت فضای کسبوکار، کاهش حداقل ۱۰درصدی شکاف قیمت دریافتی تولیدکنندگان و قیمت پرداختی مصرفکنندگان نهایی، تغییر ساختار مصرف آب شرکتهای فولادی، آلیاژی و معدنی و اصلاح سامانه (سیستم) خنککنندگی و شستوشوی مواد خام جهت افزایش بهرهوری و اثربخشی از منابع ملی و توسعه زیرساختهای کشور، برآورده نشده است.
گزارش دیوان محاسبات کشور حاکی است از مجموع ۳۹ فقره مقررات مصوب، تنها ابلاغ ۱۹ فقره در زمان مقرر قانونی انجام گرفته و ۱۸ فقره خارج از زمان مقرر قانونی ابلاغ شده، یک فقره تدوین شده، اما ابلاغ نهایی نشده و در نهایت درباره یک فقره نیز هیچگونه اقدامی انجام نشده است. در بخش دیگری از گزارش دیوان محاسبات کشور آمده است: تنها ۳۶/۵ درصد قانون رفع موانع تولید دارای عملکرد اثربخش بوده و ۴۵/۹ درصد آن عملکرد فاقد اثربخشی داشته است. همچنین ۱۴/۵ درصد نیز کلا فاقد عملکرد است و ۳/۱ درصد عملکرد ناکارا دارد. بنا بر این گزارش، یکی از مهمترین علل اثربخش نبودن این قانون، ضعف در اجرا و ترک فعل مسئولان اجرایی است که ۸۸/۶ درصد از علل عدم اثربخشی را شامل میشود. حدود ۶/۲ درصد تغییر در شرایط پس از تصویب قانون (تحریم، کرونا و...) و حدود ۵/۲ درصد به ضعف در قانون ارتباط دارد.
ارزیابی عملکرد ۷ قانون مرتبط با تولید که طی ۱۰ سال گذشته به تصویب رسیدهاند، نشان میدهد ضعف در اجرا و ترک فعل مسئولان اجرایی موجب زمینگیر شدن این قوانین و مقررات شده است. قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار سال ۱۳۹۰ مشتمل بر ۲۹ ماده و ۱۹ تبصره به تصویب رسیده است، لیکن با گذشت حدود ۱۰ سال از تصویب آن، تاکنون بخشهایی از احکام این قانون به طور کامل اجرا نشده است. بر اساس این گزارش، ضعف در قانون، ضعف در اجرا، ترک فعل مسئولان، عدم هماهنگی بین دستگاهها، فقدان سیستم پشتیبانی، عدم اهتمام جدی دستگاهها، عدم ثبات قوانین و مقررات، دریافت نکردن نظرات ذینفعان بویژه فعالان اقتصادی و وجود عبارات نامفهوم در قانون از دلایل اجرا نشدن یا ناقص اجرا شدن این قانون است. به گونهای که مازاد بر حدود ۲۱ درصد از احکام آن فاقد عملکرد است و عمده دلایل عدم عملکرد و عملکرد ناقص احکام، ناشی از ترک فعل مسئولان ذیربط با سهم حدود ۸۵ درصدی است.
دولت روحانی از خاتمی در رکود خانهسازی جلو زد!
یک روزنامه اقتصادی حامی دولت اذعان کرد: دولت روحانی رکورد ۱۶ ساله «رکود خانهسازی» را که مربوط به سال ۱۳۸۳ (اواخر دولت خاتمی) است، شکسته است! دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: با عبور بازار ساختوساز از رکورد ۱۶ ساله رکود خانهسازی، عرضه جدید آپارتمان در پایتخت در وضعیت قرمز قرار گرفت. بررسیهای «دنیای اقتصاد» با استناد به آمارهای مربوط به ساخت واحدهای مسکونی در ۱۶ سال اخیر نشان میدهد، سال ۹۹ سردترین بازار به لحاظ تیراژ ساختمانی بوده که در آن کمترین میزان از ساخت مسکن به ثبت رسیده است. سال گذشته تنها ۵۳ هزار واحد مسکونی در شهر تهران مجوز ساخت دریافت کردند که این میزان از سال ۸۳ تاکنون که دادههای مربوط به تیراژ سالانه ساخت مسکن ثبت میشود در حوزه ساختوساز نشاندهنده رکورد بیسابقه در رکود ساختمانی بوده است. در واقع این میزان کمترین تیراژ ساخت سالانه مسکن در پایتخت در ۱۶ سال اخیر را نشان میدهد. سال ۹۹ به همین علت سال ابررکود ساختمانی یا سردترین و منجمدترین سال به لحاظ وضعیت عرضه جدید آپارتمان بوده است.
رکودیترین بازار ساختوساز مسکن در شهر تهران در حالی سال ۹۹ با ساخت تنها ۵۳ هزار واحد مسکونی رقم خورد که در ۱۶ سال اخیر میانگین سالانه ساخت مسکن (خانهسازی یا عرضه مسکن جدید در پایتخت) معادل ۱۲۶ هزار واحد مسکونی بوده است. آمارهای موجود از روند ساختوساز سالانه مسکن در تهران نشان میدهد بیشترین میزان ساختوساز واحدهای مسکونی یا عرضه جدید مسکن مربوط به سال ۹۱ با ساخت ۲۵۳ هزار واحد مسکونی بوده است. این در حالی است که بعد از سال ۹۹ که رکورد مربوط به کمترین تیراژ ساختمانی در این سال زده شد، کمترین ساختوساز در سال ۹۴ با ساخت ۶۵ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در پایتخت بوده است.
با این حال رویداد سال گذشته در بازار ساختوساز که از آن با عنوان ابررکود ساختمانی میتوان یاد کرد از یکسو دربردارنده یک تهدید بزرگ یا ابرتهدید برای بازار مسکن سال ۱۴۰۰ و حتی سال ۱۴۰۱ است. از آنجا که آمار مربوط به صدور پروانه ساختمانی به دلیل پروسه یک تا دو ساله ساختوساز، یکی دو سال بعد اثر خود را بر عرضه جدید مسکن در بازار ملک نشان میدهد، ابررکود ساختمانی در سال ۹۹، میتواند ابرتهدید عرضه مسکن جدید در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ را رقم بزند. سال ۹۹ به لحاظ رکود ساختمانی، ششمین سال متوالی رکود در عرضه مسکن جدید به واسطه افت تیراژ ساختمانی و رکود فعالیت سازندهها محسوب میشود. دستکم طی دو سال گذشته، سهم نوسازها از کل معاملات مسکن شهر تهران در میان بازههای سنی واحدهای مسکونی کاهش یافته است. افت شدید حجم عرضه جدید ساختمانی در سال گذشته، بازار ساختوساز تهران را در وضعیت قرمز قرار داده که این وضعیت قرمز، به دلیل کاهش شدید عرضه واحدهای مسکونی نوساز به بازار مسکن ۱۴۰۰، یک ابرتهدید مهم برای بازار مسکن سالجاری و همچنین سال آینده محسوب میشود.
ساخت تنها ۵۳ هزار واحد مسکونی جدید در سال ۹۹ به معنای آن است که به طور متوسط در هر ماه از سال گذشته معادل ۴ هزار و ۴۵۰ واحد مسکونی در تهران ساخته شده است. این میزان حتی کمتر از تیراژ فروش واحدهای مسکونی نوساز در هر ماه در شرایط متعادل بازار و وضعیتی است که حجم معاملات خرید و فروش مسکن در شرایط عادی (غیررکودی) قرار دارد. سوءمدیریت بازار مسکن در دولت روحانی و مدیریت عباس آخوندی در حالی است که بخش مسکن در دنیا به عنوان یکی از پیشرانهای اقتصادی محسوب میشود.
سفیر سابق آمریکا در عراق خواستار حذف آیتالله سیستانی شد!
سفیر سابق آمریکا در عراق، با راهاندازی یک کمپین اینترنتی، چند راهکار برای تضمین منافع آمریکا در عراق در دولت بایدن را معرفی کرد که یکی از آنها حذف آیتالله سیستانی و حذف حشدالشعبی است. به گزارش وبگاه «چنج»، داگلاس سلیمان طی نامهای به نخبگان حاکم در آمریکا تاکید کرد: خاورمیانه در قلب تحولات جهانی قرار دارد و رقابت اصلی ابرقدرتها همیشه در این منطقه خواهد بود. عربستان، ایران و عراق بزرگترین صادرکننده نفت و سوختهای فسیلی در جهان هستند بنابراین امکان انکار آنها در محاسبات بینالمللی و منطقهای وجود ندارد. عراق کشوری تعیینکننده برای توازن قدرت در منطقه یا نشان دادن آمریکا به عنوان یک قدرت برتر در خاورمیانه است. تسلط بر عراق، همراه با همزیستی با عربستان سعودی، پایه اصلی اهرم فشار واشنگتن در خاورمیانه است. سفیر سابق آمریکا، تشکیل نیروهایی مانند حشدالشعبی را یک مانع بزرگ برای منافع آمریکا در عراق دانست و گفت: برای تامین منافع آمریکا در عراق، باید مذهب در این کشور به صورت عمومی و حاکمیت شیعه به صورت خاص از محاسبات سیاسی و اجتماعی عراق حذف شود.
وی در ادامه به آیتالله سیستانیاشاره کرد و گفت: یکی از استراتژیهای اصلی آمریکا در عراق باید حذف افکار و شخصیت (آیتالله) سید علی سیستانی از محاسبات سیاسی و اجتماعی عراق باشد. داگلاس سلیمان در توضیح طرح خود برای تامین منافع آمریکا و حفظ برتری در عراق گفت: احزاب سیاسی در عراق خصوصا رهبران شیعه، در صورت حذف (آیتالله) سیستانی و حشدالشعبی به عنوان بزرگترین مانع در برابر منافع آمریکا، قدرت خود را از دست میدهند و مجبور خواهند شد از آمریکا اطاعت و منافع آمریکا را در عراق تامین کنند. برای ادامه منافع آمریکا در عراق، واشنگتن باید تنبیه این رهبران را درنظر بگیرد. وی بااشاره به استراتژیهای فرصت محور، کردستان عراق را بهترین متحد آمریکا در بغداد دانست و دلارهای عربستان، نفوذ امارات و قدرت اطلاعاتی رژیم صهیونیستی را فرصتهای اصلی آمریکا برای تامین منافع واشنگتن در عراق معرفی کرد.
به گزارش العالم، استراتژی یی که سلیمان (رئیسفعلی مرکز پژوهشهای کشورهای عربی خلیجفارس) برای دولت بایدن ترسیم کرده، علیرغم خطرناک بودن، بیانگر ناامیدی دولتهای آمریکا درباره عراق است و اینکه آیتالله سیستانی توطئه آمریکاییها را به خودشان بازگردانده است. سلیمان همچنان خواستار حذف فیزیکی آیتالله سیستانی شده و گفته نباید منتظر وفاتش ماند. به نظر میرسد که داگلاس سلیمان در تشخیص جایگاه و نقش آیتالله در تامین امنیت و وحدت عراق و حفظ کشور در برابر توطئههای آمریکا و اذناب منطقهای آن دچار خطای فاحشی شده است و زمانیکه با حماقت تمام خواستار حذف آیتالله سیستانی میشود تا جای پای آمریکا در عراق محکمتر شود، فراموش کرده که هرگونه تعرضی عملا به معنای تبدیل منطقه به گورستانی برای آمریکاییها خواهد بود.
اگر به سال ۹۶ برگردم دیگر از روحانی حمایت نمیکنم
یک کارشناس اقتصادی میگوید: اگر به عقب برگردیم دیگر نامهای در دفاع از روحانی امضا نمیکنم؛ وقتی همتی و جهانگیری برای ریاست جمهوری ثبتنام کردند، تعجب کردم! شهریار زروکی، استاد اقتصاد دانشگاه مازندران و از امضاکنندگان نامه حمایت از روحانی در سال ۹۶ با انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت در چند سال گذشته، به «نود اقتصادی» گفت: متأسفانه دولت دوم آقای روحانی هم مانند دولتهای دوم مرحوم هاشمی رفسنجانی و آقای احمدینژاد، عملکرد ضعیفی در حوزه اقتصاد از خودش به جا گذاشت و من اگر به ۴ سال قبل برگردم دیگر حاضر به امضای نامه حمایت آمیز از ایشان نیستم.
وی با بیان اینکه «دولت، یک رهاشدگی در اقتصاد کشور ایجاد کرده» تصریح کرد: این دولت مانند برخی از دولتهای گذشته در دوره اول اقتصادی سعی در ایجاد ثبات اقتصادی داشت، ولی در دوره دوم این ثبات از بین رفت و نوعی رهاشدگی در اقتصاد ایجاد شد که نقطه اوج آن در سال ۹۹ بود. وی، تورم را مزمنترین مشکل اقتصاد دانست و بیان کرد: اقتصاد ما با کسری بودجه و رابطه مالی غلط بین دولت و بانک مرکزی مواجه شده است. زروکی میگوید: وقتی خبر آمد جهانگیری و همتی برای انتخابات ثبتنام کردند، بهشدت تعجب کردم. آقای همتی که در دوره مدیریتش نتوانسته استقلال بانک مرکزی را حفظ کند و عملکرد خوبی نداشته یا آقای جهانگیری که خودش در دولت بوده، چطور و با چه انگیزهای میخواستند بهعنوان نامزد در انتخابات شرکت کنند؟!
آفتاب یزد: مردم تحول در دستگاه قضایی را لمس میکنند
یک روزنامه اصلاحطلب نوشت: مردم، تحول در دستگاه قضایی را لمس کردهاند. آفتاب یزد در سرمقالهاش مینویسد: تحول در قوه قضائیه دیگر یک آرمان دستنیافتنی نیست. در دو سال گذشته با اقداماتی که صورت گرفته است، مردم تحول را لمس کردهاند. حالا به نظر میرسد قوه قضائیه به اهداف تعیین شده در قانون اساسی و سایر اسناد بالادستی نزدیک شده است یا لااقل در همان مسیر گام برمیدارد. شاید روزی کسی این را یک شوخی میپنداشت که یکی از سنگینترین احکام حبس و رد مال و جزای نقدی برای بالاترین مقام در دفتر رئیس قوه قضائیه صادر شود! اما عملی شد.
مبارزه با فساد، تنها بخشی از اقدامات جدی دو سه سال اخیر در دستگاه قضائی است. پاسخگویی به همراه شفافیت، سفرهای منظم مسئولان عالی رتبه قضایی، بهبود وضعیت اشتغال زندانیان و خانواده زندانیان، چند ده سامانه برخط قضایی برای تسهیل ارتباطگیری مردم با قوه قضائیه، رونق تولید با رها کردن کارگاهها و کارخانهها از چنبره بانکها و موارد بسیار دیگری از این دست، از جمله اقداماتی است که تحول را از یک امر کلیشهای و دست نیافتنی، ملموس و عملیاتی کرده است.
حالا با خاطرجمعی میتوان گفت که قوه قضائیه در مسیر اهداف اصلی تعیین شده حرکت میکند، اگر نگوییم به بخشی از اهداف والای خود دست یافته است.
اگر بخواهیم فقط یک میزان برای مثمر ثمر بودن تحول در دستگاه قضائی ارائه کنیم، رضایتمندی مردم است، که البته معیاری درست هم به دست میدهد. این روزها هم مراجعان دستگاه قضا از طرفین دعوا گرفته تا شاهدان و مطلعان، هم شاغلان دستگاه قضا از قضات و وکلا تا کارشناسان رسمی و مسئول دفترها و بایگانها همه احساس میکننند که عملکرد قوه قضائیه بهبود یافته است یا اقلا در مسیر بهبود حرکت میکند. هرچند تا رسیدن به نقطه مطلوب و احیای کامل عدالت اسلامی راه بسیار زیادی در پیش است، اما ریلگذاری این مسیر انجام شده است. انتشار این یادداشت آفتاب یزد در حالی است که بر اساس نظرسنجیها میزان رضایت مردم از عملکرد دستگاه قضایی به ۷۰ درصد رسیده است.
روزنامه وطن امروز
حال عمومی علامه حکیمی رو به بهبود است
علامه محمدرضا حکیمی، نویسنده و اندیشمند دینی در پی ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شد. روز دوشنبه صفحه منسوب به استاد محمدرضا حکیمی خبر از بستری شدن این اندیشمند دینی در بیمارستان به علت ابتلا به ویروس کرونا داد و از مردم درخواست کرد برای سلامتی وی دعا کنند. با این حال یکی از نزدیکان علامه حکیمی در گفتگو با مهر، از بهبود نسبی حال عمومی وی خبر داد و اظهار داشت: استاد حکیمی بعد از دریافت دوز اول واکسن کرونا یک ضعف عمومی داشتند، اما ۲ هفته پیش با دریافت دوز دوم واکسن کرونا ضعف جسمانی ایشان بسیار افزایش یافت به گونهای که اشتهایشان به غذا کمتر شد؛ بر همین اساس برای تقویت جسمانی این استاد گرانقدر اقدام به تزریق سرم شد که با تشخیص تیم پزشکی تصمیم گرفته شد استاد محمدرضا حکیمی در یکی از بیمارستانهای تهران بستری شود و حال جسمانی ایشان بیشتر تحت کنترل باشد.
بازدید سرزده قالیباف از صف سالمندان متقاضی واکسن کرونا
رئیس مجلس بامداد روز گذشته به صورت سرزده در مقابل یکی از مراکز تزریق واکسن کرونا به سالمندان در شهر تهران حضور یافت و از نزدیک در جریان گلایهها و مشکلات این قشر برای دریافت نوبت دوم واکسن قرار گرفت. به گزارش تسنیم، محمدباقر قالیباف در جلسه علنی روز یکشنبه درباره ساماندهی تزریق دوز دوم واکسن کرونا به سالمندان و صفوف طولانی این قشر محترم به دولت تذکر داده و گفته بود: «بر اساس گزارشهای مردمی در برخی مراکز برای تزریق نوبت دوم واکسن صفوف طولانی تشکیل شده که مسؤولان اجرایی باید هر چه سریعتر نسبت به ساماندهی این وضعیت اقدام کنند». وی ساعت ۵ صبح روز گذشته پیش از طلوع آفتاب در منطقه ۳ تهران و مقابل حسینیه ارشاد که یکی از مراکز تزریق واکسن به سالمندان است حضور یافت. رئیس قوه مقننه کشورمان در این بازدید سرزده با تعدادی از سالمندان که اظهار میکردند از ساعت ۲ و ۳ بامداد در صف حضور پیدا کردهاند تا شاید با شروع کار مرکز بتوانند واکسن دریافت کنند گفتگو کرد. در این گفتگوها سالمندان حاضر با گلایه شدید از نحوه مدیریت فرآیند تزریق واکسن و نیز اطلاعرسانی آن تأکید کردند برخلاف تبلیغاتی که درباره ساماندهی واکسن منتشر میشود، اما برای هیچ کدام آنها پیامکی برای دریافت واکسن ارسال نشده و روزها باید ساعتها در صف بایستند و سرآخر بدون دریافت واکسن به منزل برگردند. این افراد که عمدتا سنین ۸۰ سال و بالاتر داشتند، همچنین تأکید داشتند با وجود آنکه آنها از ساعات اولیه بامداد در این مراکز حضور یافته و روی برگهای اسمنویسی میکنند، اما مراکز تزریق واکسن به این نوبتها توجه نمیکنند. رئیس مجلس در پایان این بازدید سرزده بامدادی در گفت وگویی با بیان اینکه گزارشهای مردمی در روزهای اخیر حکایت از صفوف طولانی در برخی مراکز تزریق دوز دوم واکسن داشت، گفت: به نظر میرسد هم مراکز تزریق محدود است و هم پیامک به افراد ارسال نمیشود، لذا نظم و انضباط تزریق دوز اول دیده نمیشود. قالیباف با تأکید بر اینکه در این زمینه در اجرا شاهد اشکالات جدی هستیم گفت: مسؤولان این حوزه حتی اگر محدودیتی در میزان واکسن دارند باید همان مقدار را به نحوی مدیریت کنند تا شاهد این نابسامانیها نباشیم. وی در ادامه افزود: گلهمندی دیگر سالمندان این است که با وجود آنکه از ساعات اولیه خودشان حضور یافته و روی برگهای ثبت نام میکنند، اما وقتی مراکز آغاز به کار میکنند به این فهرستهای مردمی توجهی نمیشود. رئیس مجلس در پایان در پاسخ به درخواستهای مردمی که خواستار پیگیری این مشکلات توسط وی بودند، گفت: این مسائل و مشکلات را من حتما از مسؤولان پیگیری میکنم و باید تأثیر آن در این صفوف دیده شود. وی تأکید کرد: دولت و مسؤولان وزارت بهداشت موظف هستند هرچه زودتر این مشکلات را برطرف کرده و فرآیند تزریق واکسن به اقشار مختلف بویژه سالمندان را به نحوی ساماندهی کنند که نیاز به حضور و ازدحام آنها در نخستین ساعات بامداد مقابل مراکز دریافت واکسن نباشد.
اولیانوف: موضوع نیروگاه اتمی بوشهر تأثیری بر مذاکرات وین ندارد
نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی گفت موضوع نیروگاه اتمی بوشهر و اختلافات احتمالی ایران و روسیه بر سر این مسأله، ارتباطی با مذاکرات وین ندارد. اولیانوف در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک اظهار داشت: اختلافات احتمالی روسیه و ایران در نیروگاه هستهای بوشهر نمیتواند بر روند مذاکرات درباره احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که هماکنون در وین در جریان است، تأثیر بگذارد. وی در ادامه تصریح کرد: چنین گمانه زنیهایی واقعیت ندارد. اگر مشکلی در روابط بین نهادهای اقتصادی به وجود آید، این نمیتواند بر روند مذاکرات وین بر سر احیای برجام تأثیر بگذارد. پیش از این برخی رسانهها ادعا کرده بودند تهران و مسکو در نیروگاه هستهای بوشهر در رابطه با مسائل مالی اختلافنظر دارند که گفته میشود میتواند بر روند مذاکرات وین تأثیرگذار باشد.
روزنامه خراسان
اعلام زمان واریز یارانه معیشتی تیر ماه
فارس- سازمان هدفمندسازی یارانهها اعلام کرد یارانه معیشتی تیر ماه ساعت ۲۴ روز پنج شنبه مورخ ۱۰ تیر به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود. همانند دورههای قبل، خانوادههای یک نفره ۵۵، دو نفره ۱۰۳، سه نفره ۱۳۸، چهار نفره ۱۷۲ و خانوادههای پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند کرد.
واریز مرحله دوم سود سهام عدالت در آینده نزدیک
تسنیم- مدیر عامل شرکت سپردهگذاری اوراق بهادار گفت: پس از آن که در سال گذشته ۱۳۰ شرکت سود سهامداران خود را از طریق سامانه «جامع توزیع سود» واریز کردند در روزهای پایانی سال گذشته مرحله نخست سود ۴۴ میلیون نفر از مشمولان سهام (عدالت) به میزان ۵۰ درصد نیز از طریق سامانه فوق انجام شد.
روزنامه ایران
نگرانی نهاد امریکایی از روابط چین و ایران
خبر اول اینکه، یک نهاد پژوهشی امریکایی با اشاره به زمینههای مختلف گسترش همکاریها میان ایران و چین، این همکاری را در تقابل با نظام بینالمللی تحت رهبری امریکا دانسته است. به گزارش ایسنا، پایگاه اینترنتی کمیسیون بررسی روابط اقتصادی-امنیتی امریکا و چین در گزارشی با ابراز نگرانی از روابط روبه پیشرفت ایران و چین نوشت: روابط چین و ایران در یک همکاری محدود عمل گرایانه ریشه دارد، اما در سالهای اخیر توسعه یافته و به شراکتی رسیده که بیشتر در تقابل با نظام بینالمللی تحت رهبری امریکاست. در ادامه این گزارش با بیان اینکه پکن مخالفت تهران با امریکا را تقویت کننده نفوذ رو به افزایش چین میبیند ادعا شده که یک گواه آن اشاعه اطلاعات نادرست ضد امریکایی چین توسط ایران در طی شیوع بیماری همهگیر کرونا بوده است. همچنین در این گزارش آمده است: چین علیرغم کاهش چشمگیر تعامل اقتصادیاش با ایران به خاطر پایبندی جزیی به تحریمهای امریکا، جایگاه خود را بهعنوان شریک اقتصادی ارشد ایران حفظ کرده است. با این وجود، ترفندهای متعددی که چین به کار میبندد، به آن اجازه داده است همچنان با تخطی از تحریمهای امریکا، نفت ایران را بخرد. چین همچنین با سرمایهگذاری در زیرساختهای انرژی و یکپارچگی منطقهای ایران بهدنبال ارتقای دسترسی آیندهاش به انرژی و مواد خام ایران است.
اصرار لاریجانی به اعلام دلایل رد صلاحیتش
خبر دیگر اینکه، یک چهره نزدیک به علی لاریجانی تأکید کرد که رئیس سابق مجلس همچنان بر خواسته خود برای اعلام دلایل ردصلاحیتش توسط شورای نگهبان تأکید دارد. بهروز نعمتی، نماینده ادوار مجلس در گفتگو با «برنا» گفت: کسی که میخواهد رئیسجمهوری باشد اگر مشکلی دارد باید به مردم توضیح داده شود و مردم بدانند. آقای لاریجانی چندین بار گفته است که من هر مشکلی دارم بیان کنید؛ اگر دوستان مشکلی در آقای لاریجانی دیدند بیان کنند، ولی وقتی ما را رد صلاحیت کردند هیچ حرفی به ما زده نشد تا دقیقه نود به ما گفته شده بود که تأیید صلاحیت میشویم، ولی بعد به ما گفته شد که جلسه تشکیل نشده است و این مشخص میکند، دوستان نمیخواهند با واقعیتها روبهرو شوند. وی افزود: بیانات رهبر معظم انقلاب کاملاً روشن است. گفتند ظلم شده و بروید جبران کنید، ولی جبران نکردند. امروز آقای لاریجانی مدعی است و میگوید از طرف من، مشکلم را به مردم اعلام کنید. میگویند من راضی هستم اگر مشکلی دارم که باعث آبروریزی من میشود شما این کار را انجام بدهید من راضی هستم.
تکذیب شایعات مربوط به تفکیک اسامی آرای باطله
دست آخر اینکه، مشاور وزیر کشور شایعات مربوط به تفکیک اسامی آرای باطله را کاملاً کذب دانست و گفت: آرای باطله شامل آرای سفید و با نامهای متفرقه است که حجم آرای سفید بیش از دو برابر آرای با نام بوده است. بهگزارش ایرنا، روحالله جمعهای روز گذشته ضمن اعلام این مطلب در حساب کاربری خود در توئیتر با هشتگ انتخابات تأکید کرد: تنها مرجع اعلام جزئیات انتخابات وزارت کشور است. این واکنش مشاور وزیر کشور پس از آن بود که حمیدرضا ترقی از فعالان سیاسی اصولگرا مدعی شد «از مجموع ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار رأی باطله، حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار رأی با نام محمود احمدینژاد در انتخابات اخیر به صندوق ریخته شد.»
روزنامه شرق
ورود لاپید به امارات متحده
یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، روز گذشته وارد ابوظبی شد. به گزارش ایسنا، لاپید حین سوارشدن به هواپیما برای رفتن به ابوظبی گفت: سفر تاریخیام را به امارات آغاز میکنم. از زمان عادیسازی روابط میان امارات و اسرائیل در سپتامبر ۲۰۲۰ با نظارت آمریکا، پروازهای هوایی مستقیمی میان دو طرف انجام شده و دو طرف به تبادل سفرا پرداختهاند. قرار بود بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق این رژیم، ماه مارس گذشته به امارات سفر کند، اما اختلافاتی با اردن درباره ورود به حریم هوایی این کشور باعث لغو سفر شد. نتانیاهو فوریه نیز سفرش به امارات و بحرین را به دلیل محدودیتهای کرونایی لغو کرد.
لاپید در سفر دوروزه در افتتاح سفارتخانه اسرائیل در ابوظبی و کنسولگری در دوبی شرکت میکند و با شماری از مقامات امارات متحده عربی ملاقات خواهد کرد.
عبدالله بنزاید آلنهیان، وزیر خارجه و همکاری بینالمللی امارات متحده عربی میزبان لاپید خواهد بود. وزیر خارجه اسرائیل اخیرا با او تلفنی گفتگو کرده و تأکید کرده بود که در انتظار همکاری با آلنهیان برای برقراری روابطی گرم است. این سفر، نخستین سفر یک وزیر خارجه اسرائیل به امارات و نخستینبار است که یک مقام رسمی عالیرتبه اسرائیل پس از شکلگیری پیمان ابراهیم به ابوظبی سفر میکند. اسرائیل و امارات متحده عربی سال گذشته روند برقراری روابط دیپلماتیک و گشایش سفارتخانهها را بهعنوان یکی از بخشهای توسعه و تقویت روابط دوجانبه براساس پیمان ابراهیم آغاز کردند. پس از امارات، بحرین، سودان و مراکش نیز روابط خود را با اسرائیل عادیسازی کردند.
مخالفت بایدن با سفر بنسلمان
یک پیام فاششده از پادشاه عربستان نشان میدهد که جو بایدن اجازه سفر محمد بنسلمان به آمریکا و دیدار با او را نمیدهد. به گزارش ایسنا، به نقل از سعودی لیکس، براساس پیام فاششده از پادشاه عربستان، رئیسجمهوری آمریکا دستور تشکیل تیم حرفهای برای استفاده فوری از سرمایهگذاریهای عربستان در آمریکا و کمک دوستان و همپیمانان عربستان برای فشار بر وزارت خارجه آمریکا جهت پایان محدودیتهای اعمالشده بر سفر محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان را داده بود.
طبق این پیام محرمانه، او خواسته بود به محمد بنسلمان اجازه سفر به آمریکا و دیدار با جو بایدن، رئیسجمهوری این کشور در سریعترین زمان ممکن داده شود یا بایدن برای سفر به عربستان تشویق شود. پادشاه عربستان این نامه محرمانه را در هشتم آوریل امضا کرد. ۲۹ مارس ریما، دختر بندر بنسلطان، سفیر عربستان در واشنگتن نامهای را از وزارت خارجه آمریکا درباره مخالفت بایدن با سفر محمد بنسلمان و دیدار با او دریافت کرد.
۱۷ فوریه جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد: همسطح بایدن ملک سلمان بنعبدالعزیز، پادشاه عربستان است و در زمان مناسب با او تماس گرفته خواهد شد. بایدن هرگونه مکالمه یا دیدار با محمد بنسلمان را رد میکند. جن ساکی گفت: هیچ برنامهای برای تماس بین بایدن و محمد بنسلمان وجود ندارد. در سیاستمان درباره عربستان بازنگری میکنیم. روزنامه نیویورکتایمز نیز نوشت: روابط استراتژیک میان عربستان و آمریکا در دوره بایدن ادامه دارد، اما مثل دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ نیست.