راسخون - یار همیشه همراه : نبایدهای اقتصادی

امام علی علیه السّلام فرمودند:
لاتُحَقِّرُوا ضُعَفَا إخْوَانِكُمْ، فَإِنَّهُ مَنْ اِحْتَقَرَ مُؤمِناً لم يَجْمَعِ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بَيْنَهُمَا في الْجَنَّةِ إِلا أَنْ يَتُوبَ.
برادران خود را که دچار ضعف (مالي) هستند خوار و حقير نشماريد که هر کس مومني را خوار شمارد خدا در ميان آنها در بهشت جمع نخواهد کرد مگر آنکه توبه کند.
الخصال، ص 614، ح 10

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
إنّما الشَّحيح مَنْ منع حقَّ الله و أنفقَ في غَيرِ حقِّ اللهِ عزّوجل.
بخيل كسي است كه از پرداخت حق خدا (مانند زكات و خمس) خودداري نموده، در راه غير خدا بذل و بخشش مي‌كند.
معاني الاخبار، ص 246

از امام حسن عليه السّلام در مورد معناي بخل پرسيدند، حضرت فرمودند:
هو أنْ يَري الرَّجلُ ما أنفقهُ تَلَفاً و ما أمسَكَهُ شرَفا.
بخل آن است كه انسان آنچه را انفاق و خرج مي‌كند از دست رفته و بيهوده بپندارد و آنچه را كه نگه مي‌دارد، مايه شرف و بزرگي بداند.
بحار الانوار، ج 75، ص 113

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
حَسْبُ البَخيلِ مِنْ بُخلِهِ سوء الظنِّ بِرَبِّهِ، مَن ‌أيْقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعطيِّه.
براي (گنه‌گار بودن) بخيل همين بس كه به پروردگارش بدگمان است، كسي كه به جايگزيني انفاق و بخشش از طرف خداوند يقين داشته باشد، نيكو بخشش مي‌كند.
بحار الانوار، ج 70، ص 307

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
إنْ كانَ الخَلَفُ مِنَ الله عزّوجل حقّاً فَالبُخلُ لِماذا؟
اگر جايگزيني انفاق و بخشش از طرف خداوند حق است (که حق است)، پس بخل ورزيدن براي چه؟
بحار الانوار، ج 75، ص 190

امام علی علیه السّلام فرمودند:
عَجِبتُ لِلبَخيلِ يَستَعجِلُ الفقرَ الذي مِنهُ هَرَبَ و يَفُوتُهُ الغِنَي الذي إيّاه طَلَبَ فَيَعيشُ في الدّنيا عَيْشَ الفُقراء و يُحاسَبُ في الاخرةِ حِسابَ الأغنياء.
در شگفتم از براي شخص بخيل كه مي‌شتابد به سوي تنگدستي و فقري كه از آن گريزان است و مال و ثروتي را كه مي‌جويد از دست مي‌دهد، لذا در دنيا مانند فقيران زندگي مي‌كند و در آخرت مانند توانگران به حسابش رسيدگي مي‌شود.
نهج البلاغه، حکمت 121

امام علی علیه السّلام فرمودند:
أبْخَلُ النّاس مَن بَخِلَ علي نَفسِهِ بِمالِهُ و خَلَّفَه لِوارثِهِ.
بخيل‌ترين مردم كسي است كه با ثروتش بر خود بخل ورزد و آن را براي وارثش بر جاي نهد.
غررالحكم، ص 103

امام علی علیه السّلام فرمودند:
البخيلُ يَبْخلُ علي نَفسهِ باليَسيرِ مِن دنياهُ و يَسْمَحُ لِوارثهِ بِكلّها.
بخيل جز به مقدار كمي از دارائي خود، بر خودش بخل مي‌ورزد و (بعد از مدتي) تمام دارائي خود را به وارثش مي‌بخشد.
غررالحكم، ص 19

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَنْ بَخَلَ بِمالهُ ذَلَّ و مَنْ بَخَلَ بِدينِهِ جَلَّ.
كسي كه در مال خود بخل ورزد، خوار و ذليل گردد و آن كسي كه نسبت به دين خود بخل ورزد، عزيز و بزرگوار شود.
غررالحكم، ص 335

امام علی علیه السّلام فرمودند:
البُخلُ باخراجِ ما أفْترضه الله سُبْحانه من الأموالِ أقْبَحُ البُخل.
بخل ورزيدن نسبت به پرداخت آنچه خداوند سبحان (از اموال) واجب كرده است، زشت‌ترين نوع بخل است.
غررالحكم، ص 19

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
كَسبُ الحَرامِ يَبينُ في الذُّرِّيَّةِ؛
(اثر) كسب حرام، در نسل آشكار مى شود.
الكافي: ج 5، ص 125، ح 4

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
يُحْشَـرُ الحَكّارونَ وقَتَلَهُ الأنْفُـسِ إلى جَهَنّمَ في دَرَجةٍ ؛
محتكران و آدم كشان در جهنّم هم رديف و هم درجه اند .
كنز العمّال :9739

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَن يَكسِبْ مالاً مِن غَيرِ حَقِّهِ يَصرِفْهُ في غَيرِ أجرِهِ؛
هر كس مالى را به ناحقّ كسب كند، آن را در راهى خرج كند كه اجرى نداشته باشد .
تحف العقول : 94

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
مَن لَم يُبالِ مِن أينَ اكتَسَبَ المالَ لَم يُبالِ اللّه ُ مِن أينَ أدخَلَهُ النّارَ؛
هركس باكى نداشته باشد كه از كجا كسب مال كند، خداوند باكى نداشته باشد كه از كجا به دوزخش بَرَد .
بحار الأنوار : 103 / 13 / 63

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
لا خَيرَ فيمَن لا يُحِبُّ جَمعَ المالِ مِن حَلالٍ ، يَكُفُّ بهِ وَجهَهُ ويَقضي بهِ دَينَهُ ويَصِلُ بهِ رَحِمَهُ؛
خيرى نيست در كسى كه دوست نداشته باشد از راه حلال مال گرد آورد ، تا به وسيله آن آبرويش را نگه دارد و بدهكاريش را بپردازد و صله رحم به جا آورد .
الكافي : 5 / 72 / 5

امام علی علیه السّلام فرمودند:
حُبُّ المالِ يُوهِنُ الدِّينَ ، ويُفسِدُ اليَقينَ ؛
مال دوستى، دين را سست و يقين را تباه مى كند.
غرر الحكم : 4876

امام علی علیه السّلام فرمودند:
لا وِزرَ أعظَمُ مِن وِزرِ غَنيٍّ مَنَعَ الُمحتاجَ ؛
گناهى، بـزرگتر از گـناه ثروتمندى نيست كه نيازمند را از حقّش محروم كرده باشد .
غررالحكم : 10738

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَنِ اتَّجَرَ بغَيرِ فِقهٍ فَقَدِ ارتَطَمَ في الرِّبا؛
آن كـه بـدون دانستن احكام ديـن ، تجارت و كسب كند ، به ورطه ربا درافتد.
نهج البلاغه، حكمت 447

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
لَمّا سَألَهُ هِشامُ بنُ الحَكَمِ عن عِلَّةِ تَحريمِ الرِّبا: إنّهُ لَو كانَ الرِّبا حلالاً لَتَرَكَ الناسُ التِّجاراتِ وما يَحتاجونَ إلَيهِ فحَرَّمَ اللّه ُ الرِّبا لتَفِرَّ الناسُ عنِ الحرامِ إلى التِّجاراتِ وإلى البَيعِ والشِّراءِ فَيَتَّصِلَ ذلكَ بَينَهُم في القَرضِ؛
در پاسخ به پرسش هشام ابن حكم از علّت تحريم ربا: اگر ربا حلال بود، مردم كار تجارت و كسب مايحتاج خود را رها مى كردند. پس خداوند ربا را حرام فرمود، تا مردم از حرامخوارى دست كشيده، به تجارت و خريد و فروش روى آورند و زيادى مال را به يكديگر قرض دهند.
بحار الأنوار : 24/119/103

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لعن اللَّه الرّبا و آکله و کاتبه و شاهده و هم یعلمون؛
خدا ربا و رباخوار را با نویسنده و شاهد معامله ربا اگر واقفند لعنت کند.
نهج الفصاحه

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث