نبایدهای اقتصادی
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
لَمّا سَألَهُ هِشامُ بنُ الحَكَمِ عن عِلَّةِ تَحريمِ الرِّبا: إنّهُ لَو كانَ الرِّبا حلالاً لَتَرَكَ الناسُ التِّجاراتِ وما يَحتاجونَ إلَيهِ فحَرَّمَ اللّه ُ الرِّبا لتَفِرَّ الناسُ عنِ الحرامِ إلى التِّجاراتِ وإلى البَيعِ والشِّراءِ فَيَتَّصِلَ ذلكَ بَينَهُم في القَرضِ؛
در پاسخ به پرسش هشام ابن حكم از علّت تحريم ربا: اگر ربا حلال بود، مردم كار تجارت و كسب مايحتاج خود را رها مى كردند. پس خداوند ربا را حرام فرمود، تا مردم از حرامخوارى دست كشيده، به تجارت و خريد و فروش روى آورند و زيادى مال را به يكديگر قرض دهند.
بحار الأنوار : 24/119/103
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ألا وإنّ الرُّوحَ الأمينَ نَفَثَ في رُوعِي أ نّهُ لَن تَمُوتَ نفسٌ حتّى تَستَكمِلَ رِزقَها، فاتَّقُوا اللّه َ وأجمِلُوا في الطَّلَبِ ، ولا يَحمِلْ أحَدَكُم استِبطاءُ شَيءٍ مِنَ الرِّزقِ أن يَطلُبَهُ بغَيرِ حِلِّهِ ، فإنّهُ لا يُدرَكُ ما عِندَ اللّه إلاّ بطاعَتِهِ؛
همانا جبرئيل در دلم چنين افكند كه هيچ كس نميرد تا روزيش را به طور كامل دريافت كند ، پس از خدا پروا كنيد و در طلب روزى ميانه روى كنيد و دير رسيدن روزى شمارا وادار نكند كه آن را از راه غير حلال بجوييد ؛ زيرا آنچه نزد خداست جز با طاعت او به دست نمى آيد .
الكافي : 2 / 74 / 2
امام رضا علیه السّلام فرمودند:
إذا كُـنتَ فـي تِجـارَتِكَ وحَضَرَتِ الصّلاةُ فلا يَشغَلْكَ عنها مَتْجَرُكَ ، فإنَّ اللّه َوَصفَ قَوما ومدَحَهُم فقالَ : رِجالٌ لا تُلهيهم ... وكـانَ هؤلاءِ القَـومُ يَتَّجِـرونَ ، فإذا حَضَرَتِ الصّلاةُ تَرَكوا تِجارَتَهُم وقاموا إلى صَلاتِهِم ، وكانوا أعظَمَ أجْرا مِمَّن لا يَتَّجِرُ فيُصَلّي؛
هرگاه در حال كسب و كار بودى و وقت نماز رسيد كسب تو را از نماز باز ندارد؛ زيرا خداوند مردمى را چنين توصيف كرده و ستوده است : مردانى كه هيچ تجارت ... اين مردم كاسب بودند امّا چون گاه نماز مى رسيد دست از كسب و كار مى شستند و به نماز بر مى خاستند . مزد و پاداش اينان بيش از كسانى بود كه كاسبى نمى كردند و نماز مى خواندند .
بحار الأنوار : 103 / 100 / 40
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
إنَّ أطيَبَ الكَسبِ كَسبُ التُّجّارِ الذينَ إذا حَدَّثُوا لم يَكذِبُوا ، وإذا ائتُمِنُوا لم يَخُونُوا ، وإذا وَعَدُوا لم يُخلِفُوا ، وإذا اشتَرَوا لم يَذُمُّوا ، وإذا باعُوا لم يُطرُوا ، وإذا كانَ علَيهِم لم يَمطُلُوا ، وإذا كانَ لَهُم لَم يُعَسِرُوا ؛
هـمانا پاكيزه ترين شغل ، شغل بـازرگانانى است كه چون سخنى گويند دروغ نگويند و هر گاه امانتى به آنها سپرده شود، خيانت نكنند و هر گاه وعده دهند ، خلف وعده نكنند و وقتى چيزى مى خرند، از آن نكوهش نكنند و وقتى چيزى مى فروشند، تعريف و تبليغ نكنند و هر گاه بدهكارند (در پرداخت بدهى خود)، تعلل نورزند و هر گاه طلبكار باشند (براى گرفتن طلب خود)، فشار نياورند .
كنزالعمّال : 9340 و 9341