حاکم
امام علی علیه السلام فرمودند:
اِنَّ فى جَهَنَّمَ رَحىً تَطْحَنُ، اَفَلا تَسْئَلُونى ما طَحْنُها؟ فَقیلَ لَهُ: فَما طَحْنُها یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ؟ قَالَ: اَلْعُلَماءُ الْفَجَرَةُ، وَ الْقُرّاءُ الْفَسَقَةُ، وَ الْجَبابِرَةُ الظَّلَمَةُ، وَ الْوُزَراءُ الْخَوَنَةُ، وَ الْعُرَفاءُ الْکَذَبَةُ؛
در جهنّم آسیابى وجود دارد که همواره کار مى کند. آیا نمى پرسید که چه چیزى را خرد مى کند؟ پرسیده شد: خوراک این آسیاب چیست؟ حضرت فرمودند: دانشمندان فاجر و منحرف، قاریان فاسق، حکمرانان ستمگر، وزیران خائن و کارشناسان دروغگو، خوراک آن آسیاب هستند!
میزان الحکمه، جلد دوم، صفحه 173، حدیث 2922
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اذَا کانَ امَرَاؤکمْ خِیارَکمْ وَأغْنِیاؤکمْ سُمَحَاءَکمْ وأمْرُکمْ شُورى بَینَکمْ فَظَهْرُ الأرْضِ خَیرٌ لَکمْ مِنْ بَطْنِهَا. واذَا کانَ امَراؤکمْ شِرَارَکمْ وأغْنِیاؤکمْ بُخَلاءکمْ وَامُورُکمْ الى نِسَائکمْ فَبَطْنُ الأرْضِ خَیرٌ لَکمْ مِنْ ظَهْرِهَا.
هرگاه فرمانروایان شما نیکانتان باشند و توانگران شما بخشندگانتان و کارهایتان با شور و مشورت، روى زمین براى شما بهتر است از درون آن و هرگاه فرمانروایانتان بَدان شما و ثروتمندانتان بخیلانتان باشند و کار شما به دست زنانتان افتد، زیر زمین بهتر است براى شما از روى زمین.
میزان الحکمه: 1/ 178؛ تحف العقول: 36
پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمودند:
صِنْفانِ مِنْ اُمَّتى اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتى وَ اِذا فَسَدا فَسَدَتْ اُمَّتى. قیلَ: یارَسُولَ اللّه ِ صلى الله علیه و آله وَ مَنْ هُمْ؟ قالَ صلى الله علیه و آله: الفُقَهاءُ وَ الأُمَراءُ؛
دو صنف و گروه از امّت من هستند که اگر صالح باشند، امّت من هم خوب و شایسته مى شوند و اگر فاسد شوند، امّت من نیز به فساد مى گرایند. پرسیدند: اى رسول خدا! آن دو گروه کدامند؟ پیامبراکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: فقیهان و زمامداران.
[بحارالانوار، ج 74 ص 154]
امام على علیه السّلام فرمودند:
تِسْعَةُ اَشْياءَ قَبيحةٌ وَ هِىَ مِنْ تِسْعَةِ اَنـْفُسٍ اَقبَحُ مِنها مِنْ غَيْرِهِمْ: ضيقُ الذَّرْعِ مِنَ الْـمُلوكِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الاَْغْنياءِ وَ سُرْعَةُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَماءِ وَ الصِّبا مِنَ الْكُهولِ وَ الْقَطيعَةُ مِنَ الرُّؤوسِ وَ الْكِذْبُ مِنَ الْـقُضاةِ وَ الزَّمانَةُ مِنَ الاَْطِبّاءِ وَ الْبَذاءُ مِنَ النِّساءِ وَ الطَّيشُ مِن ذَوِى السُّلْطانِ؛
نُه چيز زشت است، اما از نه گروه زشت تر: درماندگى و ناتوانى از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمى از دانشمندان؛ حركات بچگانه از ميانسالان؛ جدايى حاكمان از مردم؛ دروغ از قاضيان؛ بيمارى كهنه از پزشكان؛ بدزبانى از زنان و سختگيرى و ستمگرى از سلاطين.
دعائم الإسلام، ج 1، ص 83
امام على علیه السّلام فرمودند:
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَليَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ وَلْيَكُنْ تَاْديبُهُ بِسيرَتِهِ قَبْلَ تَأْديبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛
كسى كه خود را پيشواى مردم قرار داده، بايد پيش از آموزش ديگران، خود را آموزش دهد و پيش از آن كه ديگران را با زبان، ادب بياموزد، باكردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب آموز خود بيش از آموزگار و ادب آموز مردم، شايسته تجليل است.
غرر الحكم، ح 7016.