حاکم
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
النَّظَرُ إلَى العالِمِ عِبادَةٌ ،والنَّظَرُ إلَى الإمامِ المُقسِطِ عِبادَةٌ ، وَالنَّظَرُ إلَى الوالِدَينِ بِرَأفَةٍ وَرحمَةٍ عِبادَةٌ ، وَالنَّظَرُ إلى أخٍ تَوَدُّهُ في اللّه عز و جل عِبادَةٌ .
نگريستن به دانشمند عبادت است ، نگريستن به پيشواى دادگر عبادت است ، نگاهِ دلسوزانه و مهرآميز به پدر و مادر عبادت است و نگريستن به برادرى كه براى خداوند عز و جل دوستش دارى عبادت است .
أمالي الطوسيّ: 454 / 1015 منتخب ميزان الحكمه: 354
امام على عليه السّلام فرمودند:
إنَّ في سلطانِ اللّه عِصمَةً لأِمرِكُم، فَأعطُوهُ طاعَتَكُم غَيرَ مُلَوَّمَةٍ (مُتَلَوِّمِينَ) ولا مُستَكرَهٍ بها، واللّه لَتَفعَلُنَّ أو لَيَنقُلَنَّ اللّه عَنكُم سلطانَ الإسلامِ، ثُمَّ لا يَنقُلُهُ إلَيكُم أبدا حتّى يَأرِزَ الأمرُ إلى غَيرِكُم؛
همانا سلطان خدا (حكومت و رهبرى دين حقّ) مايه نگهدارى و سامان يافتن كار شماست؛ پس بی درنگ و با ميل و اختيار او را اطاعت كنيد. سوگند به خدا كه يا اين كار را مى كنيد يا خداوند سلطان اسلام (حكومت حقّه اسلامى) را از شما مى گيرد و ديگر هرگز آن را به شما منتقل نمى كند، تا به دست ديگرى سپرده شود .
نهج البلاغة: الخطبة 169 منتخب ميزان الحكمه: 278
امام على عليه السّلام فرمودند:
لاَبُدّ لِلنَّاسِ مِنْ أمِيرٍ بَرٍّ أوْ فَاجِرٍ ، يَعْمَلُ فِي إمْرَتِهِ المُؤْمِنُ وَيَسْتَمْتِعُ فِيهَا الكَافِرُ ، وَيُبَلِّغُ اللّه ُ فِيهَا الأجَلَ ، ويُجْمَعُ بِهِ الفَيْءُ ، وَيُقَاتَلُ بهِ العَدُوُّ ، وَتَأمَنُ بِهِ السُّبُلُ ، وَيُؤْخَذُ بِهِ لِلضّعِيفِ مِنَ القَوِيِّ ، حَتّى يَسْتَرِيحَ بَرٌّ وَيُسْتَراحَ مِنْ فَاجِرٍ ؛
مــردم را ناچار فرمانروايى بايد ؛ نيكوكار يا تبهكار ؛ زيرا در حكومت او فرد با ايمان كار خويش (اطاعت خدا) مى كند و كافر بهره خويش مى برد و خداوند با وجود حكومت هركس را به اجل مقدّر مى رساند و به وسيله او مالياتها جمع آورى مى شود و با دشمن جنگيده مى شود و راهها ايمن مى گردد و حقّ ناتوان از زورمند ستانده مى شود و نيكوكار آسايش مى بيند و از تبهكار در امان مى مانند .
بحار الأنوار: 75 / 358/ 72 منتخب ميزان الحكمه: 26
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله به عبدالرحمن بن سمره فرمودند:
یا عبدَالرَّحمنِ بنَ سَمُرَةَ، لاتَسألِ الإمارَةَ؛ فإنَّکَ إذا اُعطِیتَها عَن مَسألَةٍ وُکِلتَ فیها إلى نَفسِکَ، وإنْ اُعطِیتَها عَن غَیرِ مَسألَةٍ اُعِنتَ علَیها.
اى عبدالرحمن بن سمره، داوطلب امارت مشو؛ زیرا اگر با تقاضاى تو این منصب به تو سپرده شود در اداره آن به خودت واگذار مى شوى و اگر بدون تقاضاى تو به تو واگذار شود، در اداره آن یارى مى شوى.
سنن أبی داود: 2929 منتخب میزان الحکمه: 618
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
ثَلاثَةٌ تَجِبُ على السُّلطانِ لِلخاصَّةِ والعامَّةِ: مُكافأةُ الُمحسِنِ بالإحسانِ لِيَزدادُوا رَغبَةً فيهِ ، وتَغَمُّدُ ذُنوبِ المُسيءِ لِيَتُوبَ ويَرجِعَ عَن غَيِّهِ (عَتبهِ) ، وتَألُّفُهُم جَميعا بالإحسانِ والإنصافِ ؛
سـه چيز اسـت كـه بـر زمامدار واجب است درباره خواص و عوام رعايت كند: پاداش نيكوكار را به نيكى دادن تا بر رغبت مردم به كارهاى نيك افزوده شود ، پوشاندن گناهان بدكار تا توبه كند و از گمراهى و انحراف خود برگردد و ايجاد الفت ميان همه آنان از طريق احسان و رعايت انصاف و داد .
تحف العقول: 319 منتخب ميزان الحكمه: 618
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
مَـن تَـوَلّى أمرا مِن اُمورِ النّاسِ فَـعَدَلَ وفَتَحَ بابَهُ ورَفَعَ شَرَّهُ ونَظَرَ في اُمورِ النّاسِ ، كانَ حَقّا علَى اللّه عز و جل أن يُؤمِنَ رَوعَتَهُ يَومَ القِيامَةِ ويُدخِلَهُ الجَنَّةَ ؛
هر كس زمام امرى از امور مردم را به دست گيرد و عدالت پيشه كند و درِ خانه خود را به روى مردم بگشايد و شرّ نرساند و به امور مردم رسيدگى كند ، بر خداوند عز و جل است كه در روز قيامت او را از ترس و هراس ايمن گرداند و به بهشتش بَرَد .
بحار الأنوار: 75 / 340 / 18