راسخون - یار همیشه همراه : علما و دانشمندان

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
العُلَماءُ اُمَناءُ اللّه عَلى خَلقِهِ؛
عالمان، امناى خدا در ميان خلق اويند .
كنز العمّال : 28675 منتخب ميزان الحكمه : 402

امام على علیه السّلام فرمودند:
العُلَماءُ حُكّامٌ عَلَى النّاسِ؛
عالمان، فرمانرواى بر مردمند.
غرر الحكم : 507

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
عُلَماءُ شيعَتِنامُرابِطونَ في الثَّغرِ الّذي يَلي إبليسَ وعَفاريتَهُ ، يَمنَعونَهُم عَنِ الخُروجِ عَلى ضُعَفاءِ شيعَتِنا ، وعَن أن يَتَسَلَّطَ علَيهِم إبليسُ وشيعَتُهُ؛
علماى شيعه ما ، نگهبانان مرزى هستند كه در آن سويش ابليس و ديوهاى او قرار دارند و جلو يورش آنها به شيعيانِ ناتوان ما و تسلّط يافتن ابليس و پيروان او بر آنان را ، مى گيرند .
الإحتجاج : 1 / 13 / 7 منتخب ميزان الحكمه : 402

امام كاظم علیه السّلام فرمودند:
لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِيٍّ ، ومَعرِفَهُ العالِمِ بِالعَقلِ ؛
علم، جز از عالـم ربّانى به دست نيايد (يا آن را جز از عالم ربّانى نبايد فرا گرفت) و شناخت چنين عالمى به خرد است .
مستدرك الوسائل : 11 / 258 / 12926 منتخب ميزان الحكمه : 400

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
فَضلُ العالِمِ عَلى العابِدِ بِسَبعينَ دَرَجَةً ، بَينَ كُلِّ دَرَجَتَينِ حُضْرُ الفَرَسِ سَبعينَ عاما ؛ وذلكَ أنَّ الشَّيطانَ يَضَعُ البِدعَةَ لِلنّاسِ فيُبصِرُها العالِمُ فيَنهى عَنها ، والعابِدُمُقبِلٌ عَلى عِبادَتِهِ لا يَتَوَجَّهُ لَها ولا يَعرِفُها ؛
عـالـم ، هفتاد درجـه بـر عابد برترى دارد كه فاصله هر درجه از ديگرى به اندازه اى است كه يك اسب هفتاد سال بدود . علّت اين برترى آن است كه شيطان در ميان مردم بدعتى مى گذارد و دانشمند به آن پى مى برد و مردم را از آن نهى مى كند ، امّا عابد سرگرم عبادت خود است و به بدعت نه توجهى دارد و نه آن را مى شناسد .
روضه الواعظين : 17 منتخب ميزان الحكمه : 398

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
وَالّذي نَفسُ مُحَمَّدٍ بِيَدهِ ! لَعالِمٌ واحِدٌ أشَدُّ عَلى إبليسَ مِن ألفِ عابِدٍ ؛لأِنَّ العابِدَ لِنَفسِهِ والعالِمَ لِغَيرِهِ ؛
سـوگند كـه بـه آن كه جان محمّد در دست اوست ، هر آينه وجود يك عالِم براى ابليس سخت تر از هزار عابد است ؛ زيرا عابد در فكر خود است و عالم در انديشه ديگران .
كنز العمّال : 28908 منتخب ميزان الحكمه : 398

امام على علیه السّلام فرمودند:
هَلَكَ خُزّانُ الأموالِ وهُم أحياءٌ ، والعُلَماءُ باقونَ ما بَقِيَ الدَّهرُ ، أعيانُهُم مَفقودَةٌ ، وأمثالُهُم في القُلوبِ مَوجودَةٌ ؛
مـال انـدوزان، با آن كه زنـده اند مـرده اند و اهل علم ، تا دنيا هست زنده اند. پيكرهايشان از ميان مى رود ، اما يادشان در دلها هست .
نهج البلاغة : الحكمة 147 منتخب ميزان الحكمه : 396

امام على علیه السلام در پاسخ به مردى که از آن حضرت سؤالى مشکل آفرین پرسید، فرمودند:
سَلْ تَفَقُّها، ولا تَسْأل تَعَنُّتا؛ فإنّ الجاهِلَ المُتَعَلِّمَ شَبیهٌ بالعالِمِ، وإنَّ العالِمَ المُتَعَسِّفَ (المُتَعَنِّفَ) شَبیهٌ بالجاهِلِ المُتَعَنِّتِ؛
به قصد یاد گرفتن بپرس، نه براى آزردن و خطا گرفتن؛ زیرا جاهلى که درصدد آموختن باشد همانند عالم است و عالمى که در بیراهه قدم نهد همچون جاهلى است که به قصد خطا گرفتن مى پرسد.
نهج البلاغه : حکمت 320

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
لا يَنبَغي لِمَن لم يَكُن عالِما أن يُعَدَّ سَعيدا ؛
كسى كه عالم نباشد سزاوار نيست كه خوشبخت شمرده شود .
تحف العقول : 364 منتخب ميزان الحكمه : 272

امام على علیه السّلام فرمودند:

از جمله حقوق شخص دانشمند بر تو این است که (هر گاه در میان جمعى بود) بر همگان سلام کنى و به او نیز اختصاصا سلام گویى، روبه رویش بنشینى، در حضور او با دست و چشم و ابرو اشاره نکنى، در مخالفت با نظر او نگویى: «فلانى چنین گفته است». نزد او از کسى غیبت نکنى، در مجلسش درگوشى صحبت نکنى، جامه اش را نگیرى، اگر خسته بود، در سؤال کردن اصرار نورزى. از طول مجالسش به تنگ نیایى؛ زیرا حکایت همنشینى با او حکایت درخت خرمایى است که انتظار مى کشى تا کى از آن چیزى براى تو بیفتد.
کنزالعمّال : 29363

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
يُـهلِكُ اللّه سِـتّا بِسِتٍّ : الاُمَراءَ بـالجَورِ ، والعَربَ بالعَصَبيَّةِ ، والدَّهاقِينَ بالكِبرِ ، والتُّجّارَ بالخِيانَةِ ، وأهلَ الرُّستاقِ بالجَهلِ ، والفُقَهاءَ بالحَسَدِ ؛
خداوند شش گروه را به سبب شش خصلت نابود مى كند : فرمانروايان را به سبب ستمگرى ، عرب ها را به سبب تعصّب ، ملاّكان را به سبب كبر ، بازرگانان را به سبب خيانت ، روستاييان را به سبب نادانى و فقيهان را به سبب حسادت .
بحار الأنوار : 78 / 207 / 67

امام على علیه السّلام فرمودند:
أبغَضُ العِبادِ إلى اللّه سبحانه العالِمُ المُتَجَبِّرُ ؛
منفورترين بندگان نزد خداى سبحان دانشمند زورگو است .
غرر الحكم : 3164 منتخب ميزان الحكمه : 76

امام حسن عسکری علیه السّلام فرمودند:
في صِفَةِ عُلَماءِ السُّوءِ: وهُم أضَرُّ عَلى ضُعَفاءِ شيعَتِنا مِن جَيشِ يَزيدَ عَلى الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليهما السلام و أصحابهِ ، فإنَّهُم يَسلُبونَهُمُ الأرواحَ والأموالَ ، وهؤلاءِ عُلَماءُ السُّوءِ ... يُدخِلونَ الشَّكَّ والشُّبهَةَ عَلى ضُعَفاءِ شيعَتِنا فيُضِلّونَهُم ؛
امام عسكرى عليه السلام در وصف علماى بدكردار فرمودند: زيان آنها براى شيعيان ناتوان (و آسيب پذير) ما بيشتر از زيان سپاه يزيد براى حسين بن على عليهماالسلام و ياران اوست ؛ زيرا آنها جان و مال ايشان را گرفتند و اين علماى بدكردار ... در دل شيعيان ناتوان ما شكّ و شبهه مى اندازند و گمراهشان مى كنند .
الإحتجاج : 2 / 512 / 337

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
مَلعونٌ مَلعونٌ عالِمٌ يَؤمُّ سُلطانا جائرا ، مُعينا لَهُ عَلى جَورِهِ ؛
ملعون است، ملعون است، آن عالمى كه پيشواى سلطانى ستمگر باشد و او را در ستمگريش يارى دهد.
بحار الأنوار : 75 /381 /45

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
مَنِ ازدادَ عِلما ولَم يَزدَدْ هُدىً ، لَم يَزدَدْ مِنَ اللّه إلاّ بُعدا ؛
هر كه علمش فزونى گيرد و هدايتش افزون نشود ، جز بر دورى او از خدا افزوده نگردد .
تنبيه الخواطر : 2 / 21 منتخب ميزان الحكمه : 404

امام على علیه السّلام فرمودند:
قَصَمَ ظَهري عالِمٌ مُتَهَتِّكٌ، وجاهِلٌ مُتَنَسِّكٌ، فالجاهِلُ يَغُشُّ النّاسَ بِتَنَسُّكِهِ،والعالِمُ يُنَفِّرُهُم بِتَهَتُّكِهِ ؛
دانـشمند پـرده در و عابد نـادان ، پشـت مـرا شكستند؛ زيرا نادان با عبادت خود مردم را فريب مى دهد و دانشمند با تباهكاريهاى خود آنان را فرارى مى دهد .
منيه المريد : 181 منتخب ميزان الحكمه : 402

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
أشَدُّ النّاسِ عَذاباعالِمٌ لا يُنتَفَعُ مِن عِلمِهِ بِشَيءٍ ؛
در ميان مردمان (گنهكار) سخت ترين عذاب را عالمى دارد كه از علم خود كمترين سودى نبرد .
بحار الأنوار : 2 / 37 / 53

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
مامِن أحَدٍ يَموتُ مِن المؤمنينَ أحَبَّ إلى إبليسَ مِن مَوتِ فَقيهٍ؛
براى شيطان ، مرگ هيچ مؤمنى خوشايندتر از مرگ يك فقيه نيست.
الكافي : 1 / 38 / 1 منتخب ميزان الحكمه : 454

امام رضا علیه السّلام فرمودند:
من علاماتِ الفِقهِ الحِلمُ والعِلمُ والصَّمتُ؛
از نشانه هاى فقاهت (و دين فهمى)، بردبارى و دانش و خاموشى است.
الاختصاص : 232 منتخب ميزان الحكمه : 454

امام كاظم علیه السّلام فرمودند:
فَضلُ الفَقيهِ علَى العابِدِ كَفَضلِ الشَّمسِ علَى الكواكِبِ ، ومَن لم يَتَفَقَّهْ في دِينِهِ لم يَرضَ اللّه ُ لَهُ عَمَلاً ؛
برترى فقيه بر عابد ، همچون برترى خورشيد است بر ستارگان و هر كه در دين خود دانا نشود ، خداوند هيچ عملى از او را نپسندد .
بحار الأنوار : 78 / 321 / 19

حدیث

احادیث

حدیث معتبر

احادیث معتبر

بانک احادیث