حضرت فاطمه علیهاالسلام
روزى حضرت على علیه ‏السلام به حضرت فاطمه علیهاالسلام گفتند: آیا غذایى در خانه هست تا بخورم؟ حضرت فاطمه علیهاالسلام گفتند:
... ما کان شَیْى‏ءٌ اُطْعِمْناهُ مُذْ یَوْمَیْنِ اِلاّ شَیْىٌ‏ء کُنْتُ اُو ثِرُکَ بِهِ عَلى نَفْسى وَ عَلى ابْنَىَّ هذَیْنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ. فَقالَ عَلِىٌّ علیه‏السلام: یا فاطِمَةُ اَلاّ کُنْتِ اَعْلَمْتینى فَاَبْغیکُمْ شَیْئا؟ فَقالَت علیهاالسلام: یااَبَاالْحَسَنِ اِنّى لَأَسْتَحى مِنْ‏اِلهى اَنْ تُکَلِّفَ نَفْسَکَ ما لا تَقْدِرُ عَلَیْهِ؛
آنچه که در دو روز گذشته خورده‏‌اید غذایى بوده که من و دو فرزندم ـ حسن و حسین ـ نخورده و براى شما نگه داشته بودیم. حضرت على علیه‏ السلام گفتند: چرا به من اطلاع نداده بودی تا براى شما غذایى تهیه کنم؟ حضرت فاطمه علیهاالسلام گفتند: اى ابوالحسن! من از خداى خود شرم دارم که خودت را به خاطر آنچه که نسبت به آن توانایى ندارى به زحمت اندازى.
تفسیر فرات کوفى: 83
امام على علیه‏ السلام فرمودند:
اِنَّ فاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله لَمْ تَزَلْ مَظْلومَةً مِنْ حَقِّها مَمْنُوعَةً وَ عَنْ میراثِها مَدْفُوعَةً لَمْ‏تُحْفَظْ فیها وَصیَّةُ رَسُولِ‏ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله وَ لا رُوعِىَ فیها حَقُّـهُ وَ لاحَـقُ ‏اللّه‏ِ عَـزَّوَجَلَّ وَ کَفى بِاللّه‏ِ حاکِما وَ مِنَ الظّالِمینَ مُنْتَقِما؛
فاطمه دختر پیامبر خدا صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله همواره مظلوم بود و از حق خود و ارث پدر محروم گردید و درباره او به توصیه پیامبر عمل نشد و حق پیامبر و خداى بزرگ نسبت به فاطمه مراعات نشد و خدا به عنوان داور و انتقام گیرنده از ستمگران کافى است.
امالى شیخ طوسى، ص 155
روزى پیامبر اکرم صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله، حضرت فاطمه علیهاالسلام را دیدند که پوششى از پلاس شتر بر دوش انداخته با دستانشان خمیر مى ‏کردند و فرزندشان را شیر مى‏ دادند. ـ با مشاهده این صحنه ـ اشک بر چشمان پیامبر اکرم صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله حلقه زد و فرمودند:
یا بِنْتاهُ تَعَجَّلى مَرارَةَ الدُّنْیا بِحَلاوَةِ الاْخِرَةِ، فَقالَتْ علیهاالسلام: یا رَسُولَ‏اللّه‏ِ اَلْحَمْدُلِلّهِ عَلى نَعْمائِهِ وَالشُّکْرُ لِلّهِ عَلى آلائِهِ؛
دخترم به خاطر شیرینى آخرت تلخى دنیا را تحمل کن. حضرت فاطمه علیهاالسلام در پاسخ گفتند: نعمت ها و موهبت هاى بى‏‌پایان حق را سپاسگزارم.
مناقب، ج 3، ص 342
حضرت فاطمه علیهاالسلام گویند: شنیدم پیامبر اکرم صلّى‏ اللّه‏ علیه ‏و ‏آله مى‏ فرمودند:
اِنَّ فِى‏الْجُمْعَةِ لَساعَةٌ لا یُراقِبُها رَجُلٌ مُسْلِمٌ یَسْأَلُ‏اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ فیها خَیْرا اِلاّ اَعْطاه... وَقالَ هِىَ اِذا تَدَلّى نِصْفُ عَیْنِ الشَّمْسِ لِلْغُروبِ... وَکانَتْ فـاطِمَةُ علیهاالسلام تَقُولُ لِغُلامِها: اِصْعَدْ عَلَى الضَّرابِ ـ الظراب ـ فَاِذا رَأَیْتَ عَیْنَ الشَّمْسِ قَدْ تَدَلّى لِلْغُرُوبِ فَاءَعْلِمْنى حَتّى اَدْعُوَ؛
در روز جمعه ساعتى است که هرکس آن را مراقبت کند و در آن لحظه دعا کند دعایش مستجاب شود، و آن زمانى است که نیمى از خورشید غروب کرده باشد. حضرت فاطمه علیهاالسلام براى درک آن ساعت به خدمتکارش مى ‏گفت: بر فراز بلندى برو و هرگاه دیدى نیمه خورشید غروب نمود مرا خبر کن تا دعا کنم.
معانى الاخبار: 399
امام کاظم علیه ‏السلام از پدرانشان نقل مى ‏کنند:
کانَتْ فاطِمَةُ علیهاالسلام اِذا دَعَتْ تَدْعُو لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَ لا تَدْعُو لِنَفْسِها، فَقیلَ لَها یا بِنْتَ رَسُولِ‏اللّهِ صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله اِنَّکِ تَدْعینَ لِلنّاسِ وَ لا تَدْعینَ لِنَفْسِکِ، فَقالَتْ علیهاالسلام: اَلْجارَ ثُمَّ الدّارَ؛
هرگاه حضرت فاطمه علیهاالسلام دعا مى‏ کرد، براى زنان و مردان مؤمن دعا مى‏ کرد و براى خود دعا نمى‏ کرد. به ایشان گفته شد: چرا شما براى مردم دعا مى‏ کنید اما براى خودتان دعا نمى‏ کنید؟ فرمودند: اول همسایه آنگاه درون خانه.
علل الشرائع، ج 1، ص 216
امام صادق علیه‏السلام فرمودند:
عاشَتْ فاطِمَةُ علیهاالسلام لَمْ تُرَکاشِرَةً وَ لا ضاحِکَةً تَأْتى قُبُورَ الشُّهَداءِ فى کُلِّ جُمُعَةٍ مَرَّتَیْنِ اَلاِْْنَیْنِ وَالخَمیسِ فَتَقُوُلُ: هیهُنا کانَ رَسُولُ‏اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله وَ هیهُنا کانَ الْمُشْرِکُونَ؛
حضرت فاطمه علیهاالسلام ـ پس از پیامبر اکرم صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله ـ خندان و خوشحال دیده نشد. هر هفته دو بار ـ روزهاى دوشنبه و پنجشنبه ـ بر سر تربت شهیدان احد مى ‏آمد. آنگاه ـ به یاد خاطرات گذشته ـ مى ‏گفت: پیامبر اکرم صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله در اینجا مستقر بود و مشرکین در آنجا.
کافى، ج 6، ص 561
امام صادق علیه‏ السلام فرمودند:
اِنَّما سُمِیَّتْ فاطِمَةُ علیهاالسلام مُحَدَّثَةً لاَِنَّ الْمَلائِکَةَ کانَتْ تَهْبِطُ مِنَ السَّماءِ فَتُنادیها کَما تُنادى مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرانَ فَتَقُولُ: یا فاطِمَةُ اِنَّ اللّه‏َ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَاصْطَفاکِ عَلى نِساءِ الْعالَمینَ، یا فاطِمَةُ اقْنُتى لِرَبِّکِ وَ اسْجُدى وَ ارْکَعى مَعَ الرّاکِعینَ، فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یُحَدِّثُونَها؛
حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام به آن جهت «محدَّثه» نام گرفت که ملائکه از آسمان فرود م ى‏آمدند و او را صدا مى ‏زدند همان گونه که مریم علیهاالسلام را ندا مى‏ دادند و مى ‏گفتند: «اى فاطمه، خدا تو را برگزید و پاکیزه ساخت و بر همه زنان عالم برترى داد. اى فاطمه همواره خدا را عبادت کن و براى او سجده نما و همراه با رکوع کنندگان به درگاه او رکوع کن».
علل الشرائع، ص 216
امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:
اِنَّ فاطِمَةَ علیهاالسلام بِنْتَ‏رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله کانَتْ مَسْبَحَتُها مِنْ خُیُوطِ صُوفٍ مُفَتَّلٍ عَلَیْهِ عَدَدَ التَّکْبیراتِ فَکانَتْ علیهاالسلام تُدیرُها بِیَدِها تُکَبِّرُ وَ تُسَبِّحُ اِلى اَنْ قُتِلَ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَاسْتَعْمَلَتْ تُرْبَتَهُ وَعَمِلَتِ التَّسابیحَ فَاسْتَعْمَلَها النّاسُ؛
تسبیح حضرت فاطمه علیهاالسلام نخى بود که بر آن به تعداد تکبیرات ـ 34 عدد ـ گره زده بود و آن را در دستش مى ‏چرخانید و تکبیر و تسبیح مى‏ گفت، تا وقتى که حمزه شهید شد، تسبیحى از تربت او ساخت. و از آن پس ساختن تسبیح در میان مردم رواج یافت.
وسائل الشیعه، ج 4، ص 1033
امام صادق علیه ‏السلام فرمودند:
کانَ لِأُمّى فاطِمَةَ علیهاالسلام صَلاةٌ تُصَلّیها عَلَّمَها جِبْرَئیلُ، رَکْعَتانِ تَقْرَءُ فِى‏الْأُولى «اَلْحَمْدَ» مَرَّةً وَ «اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ»، مِأَةَ مَرَّةٍ وَ فِى الثّانِیَةِ «اَلْحَمْدَ» مَرَّةً، وَ مِأَةَ مَرَّةٍ «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ»، فَاذِا سَلَّمْتَ سَبَّحْتَ تَسْبیحَ الطاهِرَةِ علیهاالسلام؛
مادر ما فاطمه علیهاالسلام همواره دو رکعت نماز مى‏ خواند که جبرئیل به او آموخته بود، در رکعت اوّل آن پس از حمد صد بار سوره قدر و در رکعت دوم پس از حمد صد بار سوره توحید را مى‏ خوانى، و پس از سلام نماز، تسبیحات حضرتش را نیز مى ‏گویى.
جمال الاسبوع: 173
امام على علیه ‏السلام به مادرشان فاطمه بنت اسد گفتند:
اِکْفى فاطِمَةَ علیهاالسلام بِنْتَ رَسُولِ ‏اللّه‏ ِصلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله ما کانَ خارِجاً مِنَ‏السَّقىِ وَ غَیْرِهِ وَتَکْفیکَ ما کانَ داخِلاً مِنَ الْعَجْنِ وَ الطَّحْنِ وَ غَیْرِ ذلِکَ؛
شما کارهاى خارج از خانه همچون تهیه آب و ... را به عهده بگیرید و فاطمه دختر پیامبر اکرم صلّى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله به امور داخل خانه همچون آردکردن و خمیرگرفتن و... مى ‏پردازد.
انساب الاشراف 2: 37 ح 36
امام على علیه ‏السلام فرمودند:
ـ فَوَاللّه‏ ِـ ما اَغْضَبْتُها وَ لا اَکْرَهْتُها عَلى اَمْرٍ حَتى قَبَضَهَا اللّه‏ ُ عَزَّوَجَلَّ اِلَیْهِ وَ لا اَغْضَبَتْنى وَلا عَصَتْ لى اَمْرا. وَلَقَدْ کُنْتُ اَنْظُرُ اِلَیْها فَتَنْکَشِفُ عَنِّى الْهُمُومُ وَ الأَحْزانُ.
به خدا سوگند هیچ گاه فاطمه علیهاالسلام را به خشم نیاوردم و او را بر کارى ـ که میل نداشت ـ وادار نکردم تا روزى که خداوند او را برد و او نیز هیچ گاه مرا به خشم نیاورد و از فرمان من سرپیچى نکرد و هرگاه که به او مى ‏نگریستم نگرانی ها و غم ها از من زدوده مى‏ شد.
کشف الغمة، ج1، ص 363
امام على علیه‏السلام فرمودند:
وَکانَتْ فاطِمَةُ علیهاالسلام لاتَدَعُ اَحَدا مِنْ اَهْلِها یَنامُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ ـ لَیلَهَ‏القَدرِ ـ وَ تُداویهِمْ بِقِلَّةِ الطَّعامِ وَ تَتَأَهَّبُ لَها مِنَ النَّهارِ وَ تَقُولُ: مَحْرُومٌ مَنْ حُرِمَ خَیْرُها.
حضرت فاطمه علیهاالسلام نمى‏ گذاشت کسى از اهل ‏خانه در شبهاى قدر به خواب رود. به آنان غذاى کم مى‏داد و از روز قبل براى احیاى شب قدر آماده مى ‏شد و مى‏فرمودند: محروم کسى ‏است که از برکات این شب محروم باشد.
دعائم الاسلام، ج 1: 282
سلمان مى ‏گوید: روزى دیدم فاطمه علیهاالسلام نشسته و در پیش رویش آسیابى بود که با آن جو آرد مى‏کرد و بر دسته آسیاب خون جارى بود و حسین علیه ‏السلام نیز در گوشه خانه گریه مى ‏کرد. گفتم: اى دختر پیامبر خدا دستانت تاول زده است در صورتى که فضه حاضر است ـ و مى ‏تواند کمک کند ـ. حضرت فرمودند:
اَوْصانى رَسُولُ‏اللّه‏ِ صلّى ‏اللّه‏ علیه ‏و ‏آله اَنْ تَکُونَ الْخِدْمَةُ لَها یَوْما وَ لى یَوْما فَکانَ اَمْسِ یَوْمَ خِدْمَتِها.
پیامبر خدا صلّى‏ الّله‏ علیه ‏و ‏آله به من توصیه نموده که یک روز او کار کند و یک روز من و دیروز نوبت او بوده است.
خرایج و جرایح: 530