راسخون - یار همیشه همراه : عقل و عاقل

عضویت العربیة English

شنبه، 8 دی 1403 ( جهش تولید با مشارکت مردم )

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: هرکه عبادت‌هاى خالصانه‌اش را نزد خداوند بفرستد، خداوند بهترین مصلحت‌ها را بر او فرو فرستد. مجموعه ورّام ج 2 ص 108

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَعْقَلُ النّاسِ مَنْ كانَ بِعَيْبِهِ بَصيرا وَ عَنْ عَيْبِ غَيْرِهِ ضَريرا؛
عاقل ترين مردم كسى است كه به عيب هاى خويش بينا و از عيوب ديگران، نابينا باشد.
غررالحكم، ح 3233 .

امام كاظم علیه السّلام فرمودند:
كَما لا يَقومُ الْجَسَدُ اِلاّ بِالنَّفْسِ الحَيَّةِ فَكَذلِكَ لا يَقومُ الدّينُ اِلاّ بِالنِّيَّةِ الصّادِقَةِ وَ لا تَثْبُتُ النِّيَّةُ الصّادِقَهُ اِلاّ بِالْعَقْلِ؛
همان گونه كه قوام جسم، تنها به جانِ زنده است، قوام ديندارى هم تنها به نيّت پاك است و نيّت پاك، جز با عقل حاصل نمى شود.
تحف العقول، ص 396 .

امام على علیه السّلام فرمودند:
اَعْقَلُ النّاسِ مَنْ غَلَبَ جِدُّهُ هَزْلَهُ وَ اسْتَظْهَرَ عَلى هَواهُ بِعَقْلِهِ؛
عاقل كسى است كه جدّى اش از شوخى اش بيشتر باشد و با كمك عقلش بر هوا و هوسش پيروز گردد.
غررالحكم، ح 3355.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اِحْتَمِلْ ما يَمُرُّ عَلَيْكَ فَاِنَّ الاْحْتِمالَ سِتْرُ الْعُيوبِ وَ اِنَّ الْعاقِلَ نِصْفُهُ اِحْتِمالٌ وَ نِصْفُهُ تَغافُلٌ؛
در برابر آنچه بر تو مى گذرد، بردبار باش، زيرا بردبارى، عيب ها را مى پوشاند. به راستى كه نيمى از عقل، بردبارى و نيمه ديگرش خود را به غفلت زدن است.
غررالحكم، ح 2378 .

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اَلْعاقِلُ اِذا تَـكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ اَتْبَعَها حِكْمَةً وَ مَثَلاً وَ الاَْحْمَقُ اِذا تَـكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ اَتْبَعَها حِلْفا؛
عاقل، هر گاه سخن بگويد، آن را با سخنى حكيمانه و ضرب المثل همراه سازد و نادان هرگاه سخن بگويد، آن را با سوگند همراه كند.
شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد،ج20،ص289،ح306.

امام على علیه السّلام فرمودند:
لَيْسَ الْعاقِلُ مَنْ يَعْرِفُ الْخَيْرَ مِنَ الشَّرِّ وَ لكِنَّ الْعاقِلَ مَنْ يَعْرِفُ خَيْرَ الشَّرَّيْنِ؛
عاقل، آن نيست كه خوب را از بد تشخيص دهد. عاقل، كسى است كه از ميان دو بد، آن را كه ضررش كمتر است، بشناسد.
مطالب السئول، ص 250.

امام على علیه السّلام فرمودند:
مَنْ شاوَرَ ذَوِى الْعُقولِ اسْتَضاءَ بِاَنْوارِ الْعُقولِ؛
هر كس با عقلا مشورت كند، از نور عقل ها بهره مى برد.
غررالحكم، ح 8634

امام كاظم علیه السّلام فرمودند:
اِنَّ لُقْمانَ قالَ لاِبْنِهِ: يا بُنَىَّ اِنَّ الدُّنْيا بَحْرٌ عَميقٌ قَدْ غَرِقَ فيها عالَمٌ كَثيرٌ فَلتَكُنْ سَفينَتُكَ فيها تَقْوَى اللّه ِ وَ حَشْوُهَا الاْيمانَ وَ شِراعُهَا التَّوَكُّلَ وَ قَيِّمُهَا الْعَقْلَ وَ دَليلُهَا الْعِلْمَ وَ سُكّانُهَا الصَّبْرَ؛
لقمان به فرزندش فرمود: فرزندم! دنيا دريايى عميق است كه بسيارى در آن غرق شدند. پس بايد در اين دريا، كشتى ات تقواى الهى، بار آن ايمان، بادبانش توكل بر خدا، ناخدايش عقل، راهنمايش علم و سكانش (فرمانش) صبر باشد.
كافى، ج 1، ص 16، ح 12.

امام على علیه السّلام فرمودند:
اِنَّ بِذَوِى الْعُقولِ مِنَ الْحاجَةِ اِلَى الاَْدَبِ كَما يَظْمَأُ الزَّرْعُ اِلَى الْمَطَرِ؛
نياز عاقلان به ادب، همانند نياز كشتزار به باران است.
غررالحكم، ح 3475.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
اَلْعَقْلُ حِفْظُ التَّجارِبِ وَ خَيْرُ ما جَرَّبْتَ ما وَعَظَكَ؛
عقل، اندوختن تجربه ها (و عمل به آن) است و بهترين تجربه، آن است كه پندت داده.
نهج البلاغه، نامه 31.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
فَسادُ الاَْخْلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاءِ وَ صَلاحُ الاَْخْلاقِ بِمُنافَسَةِ الْعُقَلاءِ وَ الْخَلْقُ اَشْكالٌ فَكُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ؛
معاشرت با نابخردان، اخلاق را فاسد و رقابت با عقلا اخلاق را اصلاح مى نمايد و مردم متفاوتند، و هر كس بر حسب طينت خود رفتار مى كند.
بحارالأنوار، ج 78، ص 82 ، ح 78.