عضویت العربیة English
دوشنبه، 5 آذر 1403 ( جهش تولید با مشارکت مردم )
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: هرکه عبادت‌هاى خالصانه‌اش را نزد خداوند بفرستد، خداوند بهترین مصلحت‌ها را بر او فرو فرستد. مجموعه ورّام ج 2 ص 108
حلال و حرام
امام علی علیه السّلام فرمودند:
إنَّ أعْظَمَ الحَسَراتِ يَوْمَ القِيامَةِ حَسْرَةُ رَجُلٍ كَسَبَ مالاً فى غَيرِ طاعَةِ اللّه ِ فَوَرِثَهُ رَجُلاً فَأَنفَقَهُ فى طاعَةِ اللّه ِ سُبْحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الجَنَّةَ وَ دَخَلَ بِهِ الأوَّلُ النّارَ؛
بزرگترين حسرت روز قيامت حسرت خوردن كسى است كه مالى را از راه غير حلال به دست آورد و براى فرد ديگر به ارث گذارد. و او آنرا در راه اطاعت و بندگى خدا صرف كرده و بواسطه آن وارد بهشت گردد و اولى به واسطه آن مال حرام (نخورده) وارد جهنّم گردد.
[ بحارالانوار ج 103 ص 12 ح 57.]
امام علی علیه السّلام فرمودند:
إذا أحَبَّ اللّه ُ سُبْحانَهُ عَبْداً بَغَّضَ إلَيْهِ المالَ وَقَصَّرَ مِنْهُ الآمالَ، إذا أرادَاللّه ُ بِعَبْدٍ شَرّاً حَبَّبَ إلَيْهِ المالَ وَبَسَطَ مِنْهُ الآمالَ؛
وقتى خداوند بنده اى را دوست بدارد، مال وثروت را پيش اومنفور وناپسند جلوه مى دهد وآرزوهاى اورا كوتاه مى كند وچون خداوند بدى بنده اى را اراده كند، مال وثروت را محبوب او قرارمى دهد وآرزوهايش را گسترش مى دهد. خداوند متعال بدى هيچ يك از بندگان خود را نمى خواهد مگراينكه خود بنده اعمالى را انجام دهد كه مورد خشم پروردگار خود قرار گيرد كه دراين صورت خداهم اورا رها مى سازد وبه خودش وامى گذارد.
[ غررالحكم ج 3 ص 166 ح 4111 و 4110.]
محمد بن هارون گويد:
قُلْتُ لأبِى الْحَسَنِ الهادى عليه السلام: رُوينا عَنْ آبائِكَ إنَّهُ يَأْتى عَلَى النّاسِ زَمانٌ لايَكُونُ شَئىٌ أعَزُّ مِن أَخٍ أنيسٍ أوْ كَسْبِ دِرْهَمٍ مِنْ حَلالٍ، فَقالَ لى: يا أبا مُحَمَّد إنَّ العَزيزَ مَوْجُودٌ وَ لكِنَّكَ فى زَمانٍ لَيْسَ شَئىٌ أعسَرَ مِنْ دِرْهَمِ حَلالٍ وَ أَخٍ فِى اللّه ِ عَزَّ وَجَلَّ؛
به امام هادى (عليه السلام) عرض كردم: از پدران شما براى ما نقل شده كه زمانى بر مردم مى آيد كه هيچ چيز كمياب تر از برادرى مونس و همدم يا كسب درهمى از راه حلال نباشد. امام هادی(عليه السلام) در جوابم فرمودند: انسان كمياب، موجود است ولى تو در زمانى هستى كه هيچ چيز سخت تر از به دست آورد مال حلال و برادر دينى نيست.
[ بحارالانوار 103 ص 10 ح 43.]
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
لَيْسَ مِنْ نَفْسٍ إلاّ وَ قَدْ فَرَضَ اللّه ُ لَها رِزْقاً حَلالاً، يَأْتيها فى عافِيَةٍ وَ عُرِضَ لَها بِالْحَرامِ مِنْ وَجْهٍ آخَرَ فَإنْ هِىَ تَناوَلَتْ شَيْئاً مِنَ الحَرامِ قاصَّها مِنَ الحَلالِ الَّذى فَرَضَ لَها وَ عِنْدَاللّه ِ سِواهُما فَضْلٌ كَثيرٌ وَ هُوَ قَولُهُ: « وَ اسئَلُوا اللّه َ مِن فَضْلِهِ»؛ [ سوره نساء آيه 32.]
خداوند براى هر انسان رزق حلالى را مشخص و حتمى كرده است كه به طور كامل به او خواهد رسيد، و از طرفى رزق حرامى از طريق ديگر به او عرضه مى شود، پس اگر از آن حرام مقدارى برداشت به همان اندازه از مال حلال او كم مى شود و پيش خدا علاوه بر آن دو مال، زيادى و افزونى است كه خداوند در قرآن فرمايد: از فضل و زيادى كه پيش خدا است از او درخواست كنيد.
[ بحارالانوار ج 103 ص 11 ح 49.]
بزنطى گوید: به امام رضا علیه السلام گفتم: فدایت شوم! دعا کن خدا به من روزى حلال عطا کند. حضرت فرمودند:
أَتَدْرى مَا الحَلالُ؟ قُلْتُ: الَّذى عِندَنا الْکَسْبُ الطّیِّبُ. فَقالَ: کانَ عَلِىُّ بْنُ الحُسَیْنِ یَقُولُ: أَلْحَلالُ هُوَ قُوتُ المُصْطَفَیْنِ ثُمَّ قالَ: قُلْ أَسْئَلُکَ مِنْ رِزْقِکَ الواسِعِ.
مى دانى حلال چیست؟ گفتم: پیش ما حلال همان کسب پاک و پاکیزه است. حضرت فرمودند: امام سجاد علیه السلام مى فرمودند: حلال، غذاى برگزیدگان است. سپس فرمودند: این چنین بگو! خدایا از تو روزى فراخ مى خواهم. (شاید منظور این است که روزى خدا آن قدر گسترده و زیاد است که نیازى نیست انسان پى حرام برود.)
[ کافى ج 5 ص 89.][ بحارالانوار ج 103 ص 11 ح 47.]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
ألمالُ مالُ اللّه ِ عَزَّ وَجَلَّ جَعَلَهُ وَدايِعَ عِنْدَ خَلْقِهِ وَ أَمَرَهُمْ أَن يَأكُلُوا مِنْهُ قَصْداً وَ يَشْرَبُوا مِنْهُ قَصْداً، وَيَلبِسُوا مِنْهُ قَصْداً، وَيَنكَحُوا مِنْهُ قَصْداً، وَيَرْكَبُوا مِنْهُ قَصْداً وَ يَعُودُوا بِما سِوى ذلِكَ عَلى فُقَراءِ المُؤمِنينَ، فَمَنْ تَعَدّى ذلِكَ كانَ ما أَكَلَهُ حَراماً وَما شَرِبَ مِنْهُ حَراماً، وَ ما لَبِسَهُ مِنْهُ حَراماً، وَما نَكَحَهُ مِنْهُ حَراماً، وَ ما رَكِبَهُ مِنْهُ حَراماً؛
ثروت از آنِ خداست و او آن را نزد بندگان خود امانت گذاشته و دستور داده است كه از آن درحدّ متعارف بخورند و بياشامند ولباس تهيه كنند و ازداوج كنند وبراى سوارى از آن استفاده كنند و بقيه آن را به مؤمنان نيازمند يارى دهند، بنابراين كسى كه در هرقسمت از آن حدّ معمول تجاوز كند و بيشتر مصرف كند، مرتكب گناه شده است و آنچه زيادى خورده يا آشاميده يا پوشيده يا در امر ازدواج و سوارى صرف كرده است، حرام است.
[ بحارالانوار ج 103 ص 16 ح 74.]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
يَقُولُ إبْليسُ لَعَنَهُ اللّه ُ، ما أعْيانى فِى ابنِ آدَمَ فَلَنْ يُعينى مِنهُ واحِدَةٌ مِنْ ثَلاثٍ: أَخذُ مالٍ مِن غَيرِ حِلِّهِ، أوْ مَنْعِهِ مِن حَقِّهِ، أوْ وَضْعِهِ فى غَيْرِ وَجْهِهِ؛
ابليس ملعون مى گويد: در مورد بنى آدم، هرچه مرا خسته و ناتوان كند، يكى از اين سه چيز مرا نسبت به آدميزاد ناتوان نمى كند (يعنى در مورد فريب آنان موفق مى شوم): به دست آوردن مال از راه غير حلال،جلوگيرى كردن او از پرداخت واجب مالى،يا مصرف كردن آن در راه ناروا و حرام.
[ خصال صدوق ص 132 ح 141.]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:

دعاى چهار نفر مستجاب نمى شود: 1 ـ کسى که در خانه بنشیند و بگوید: خدایا روزى مرا برسان که خداوند به او مى گوید: آیا دستور ندادم که پى روزى بروى و تلاش کنى؟ 2 ـ مردى که مغلوب زنش شده است، که خداوند مى گوید: آیا اختیار او را به دستِ تو واگذار نکردم؟ 3 ـ فردى که داراى مال و ثروت باشد و آن را تباه کند و گوید: خدایا روزیم را برسان که خداوند مى فرماید: آیا دستور ندادم که میانه رو باش و اسراف نکن. سپس این آیه را خواندند:« وَ الَّذینَ إذا أَنفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَینَ ذلِکَ قَواماً»[سوره فرقان آیه 67.]؛ بندگان خدا کسانى هستند که هنگام انفاق اسراف نمى کنند و بخل هم نمى ورزند بلکه میان این دو راه میانه را مى گیرند. 4 ـ مردى که پول داشته و آن را قرض داده بدون آن که سندى بگیرد خداوند مى فرماید، مگر تو را دستور ندادم که شاهد بگیرى؟
[ بحارالانوار ج 103 ص 12 ح 53.]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ زَوَّجَهُ اللّه ُ مِنَ الحُورِالعينِ كَيْفَ يَشاءُ: كَظمُ الغَيْظِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى السُّيُوفِ للّه ِِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ رَجُلٌ أَشْرَفَ عَلى مالٍ حَرامٍ فَتَرَكَهُ للّه ِِ عز و جل؛
سه خصلت است كه در هر كه باشد وارد بهشت مى شود و خداوند از حوريان بهشتى نصيب او مى كند، هر طور و هرقدر كه او بخواهد: 1 ـ فرو بردن خشم 2 ـ صبر ومقاومت بر شمشيرها به خاطر خداى متعال. 3 ـ وقتى كسى به مال حرام مى رسد، آن را بخاطر خدا ترك كند.
[ بحارالانوار 75: 171 ح 5.]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
مِن أَشَدِّ ما فَرَضَ اللّه ُ عَلى خَلْقِهِ ذِكْرُ اللّه ِ كَثيراً ثُمَّ قالَ: لاأَعنى سُبْحانَ اللّه ِِ وَ الحَمْدُللّه ِِ وَ لاإلهَ إلاَّ اللّه ُ وَ اللّه ُ أكبَرُ وَ اِءنْ كانَ مِنهُ، وَلكِنَّ ذِكْرَاللّه ِ عِندَ ما أَحَلَّ وَ حَرَّمَ، فَاِءنْ كانَ طاعَةً عَمِلَ بِها وَ اِءن كانَ مَعْصِيَةً تَرَكَها؛
يكى از سخت ترين واجبات بر بندگان خدا، ياد كردن زياد خدا است. سپس فرمودند: مقصودم ذكر «سبحان اللّه والحمدللّه و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر» نيست، گرچه آن هم ياد خداست، ولى منظورم اين است كه در برخورد با آنچه كه خدا حلال يا حرام كرده خدا را ياد كند، اگر اطاعت خدا بود به آن عمل كند و اگر معصيت الهى بود آن را رها كند.
[ كافى ج 2 ص 80 ح 4.]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
إذا وَقَعَتِ اللُّقْمَةُ مِنْ حَرامٍ فى جَوْفِ العَبْدِ لَعَنَهُ كُلُّ مَلَكٍ فِى السَّماواتِ وَفِى الأرْضِ وَ مادامَتِ اللُّقْمَةُ فى جَوْفِهِ لايَنظُرُاللّه ُ إلَيْهِ وَمَنْ أَكَلَ اللُّقْمَةَ مِنَ الحَرامِ فَقَدباءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللّه ِ فَاِءنْ تاب؛
هنگامى كه لقمه حرام در شكم انسانى قرار گيرد هر فرشته اى كه در آسمانها و زمين است او را لعنت مى كند، و تا وقتى كه آن لقمه در شكم اوست خدا به او نگاه نمى كند، و هركسى كه لقمه حرام بخورد بسوى خشم خدا رفته است، پس اگر توبه كند خدا مى پذيرد، و اگر قبل از توبه بميرد، آتش به او سزاوارتر است.
[ جامع الاحاديث ص 289.]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
مَن أَكَلَ لُقْمَةَ حَرامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلاةٌ أَرْبَعينَ لَيْلَةً، وَلَمْ تُسْتَجَب لَهُ دَعْوَةٌ أَربَعينَ صَباحاً، وَكُلُّ لَحْمٍ يُنبِتُهُ الحَرامُ فَالنّارُ أَوْلى بِهِ، وَ إنَّ اللُّقْمَةَ الواحِدَةَ تُنبِتُ اللَّحْمَ؛
كسى كه لقمه حرام بخورد تا چهل شب نمازش قبول نمى شود، و دعايش تا چهل روز مستجاب نمى شود، و گوشتى كه آن لقمه حرام مى روياند به آتش سزاوارتر است، آرى يك لقمه هم گوشت مى روياند!
[ بحارالانوار ج 66 ص 313 ح 7.]