سپاس
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لِمُوسَى بْنِ عِمْرانَ: يا مُوسى اُشْكُرْنِى حَقَّ شُكْرى، قالَ: يا رَبِّ كَيْفَ اَشْكُرُكَ حَقَّ شُكْرِكَ وَالنِّعْمَةُ مِنْكَ، وَالشُّكْرُ عَلَيْها نِعْمَةٌ مِنْكَ؟ فَقالَ اللّهُ تَبارَكَ وَتَعالى: اِذا عَرَفْتَ ذلِكَ مِنّى فَقَدْ شَكَرْتَنى حَقَّ شُكْرى؛
خداوند متعال به موسى بن عمران(علیه السّلام) فرمود: حقّ سپاسگزارى مرا ادا كن، حضرت موسى گفت: پرودگارا چگونه حقّ شكُر تو را انـام دهم در حالي كه نعمت از تو است و شكر بر نعمت هم خود نعمتى از توست؟ خداوند فرمود: اگر همين را بدانى همين اداى واقعى شُكر من است.
[ بحارالأنوار، ج 71، ص 55 .]
امام سجاد علیه السلام به بعضى از فرزندشان سفارش کردند و فرمودند:
یا بُنَىَّ اُشْکُرِ اللّه َلِمَنْ اَنْعَمَ عَلَیْکَ، وَ اَنْعِمْ عَلى مَنْ شَکَرَکَ، فَاِنَّهُ لا زَوالَ لِلنِّعْمَةِ اِذا شَکَرْتَ وَلا بَقاءَ لَها اِذا کَفَرْتَ؛
اى فرزندم! خدا را به خاطر نعمتى که از دیگران به تو مى رسد سپاسگزار باش و به کسى که از تو قدردانى کرد عطا کن، چرا که وقتى نعمتى سپاسگزارى شود از بین نخواهد رفت، و وقتى که ناسپاسى شود دوام نخواهد یافت.
[ بحارالأنوار، ج 71، ص 49 .]
از امام صادق علیه السلام سئوال شد: آیا شکر حدّى دارد که وقتى بنده انجام داد سپاسگزارى محسوب شود؟ حضرت فرمودند:
نَعَمْ. قُلْتُ: ما هُوَ؟ قالَ: یَحْمِدُاللّهَ عَلى کُلِّ نِعْمَةٍ عَلَیْهِ فِى اَهْلٍ وَمالٍ وَاِنْ کانَ فِیما اَنْعَمَ عَلَیْهِ فِى مالِهِ حَقٌّ اَدّاهُ؛
آرى. راوى گفت: آن حدّ چیست؟ حضرت فرمودند: خدا را بر هر نعمتى که به او داده، چه در مال یا خانواده، ستایش کند و اگر به نعمت مالى، حقّى تعلق گرفته، آن را ادا کند.
[ مَحَجَّةُ البیضاء، ج 7، ص 150 .]
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
وَاَدْنَى الشُّكْرِ رُؤْيَةُ النِّعْمَةِ مِنَ اللّهِ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ يَتَعَلَّقُ الْقَلْبُ بِها دُونَ اللّهِ وَالرِّضا بِما اَعْطاهُ، وَاَنْ لاتَعْصِيَهُ بِنِعْمَتِهِ وَتُخالِفَهُ بِشَىٍٔ مِنْ اَمْرِهِ وَنَهْيِهِ بِسَبَبِ نِعْمَتِهِ؛
پائين ترين درجه شكر، ديدن همه نعمتها از جانب خدا، بدون اين كه دل به چيزى غير خدا وابسته باشد و خشنودى به داده خداست، و اين كه با نعمت خدا گناه نكنى و به واسطه نعمت، امر و نهى خدا را مخالف نكنى.
[ بحار الانوار، ج 71، ص 52 .]
امام صادق علیه السلام به نقل از پدرانشان علیهم السلام فرمودند:
اَلطّاعِمُ الشّاکِرُ لَهُ مِنَ الاَْجْرِ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ الْمُحْتَسِبِ وَ الْمُعافِى الشّاکِرُ لَهُ مِنِ الاَْجْرِ کَاَجْرِ الْمُبْتَلَى الصّابِرِ وَ الْغَنِىُّ الشّاکِرُ لَهُ مِنَ الاَْجْرِکَاَجْرِ الَْمحْرُومِ الْقانِعِ؛
پاداش طعام خور سپاسگزار، همانند پاداش روزه دار در راه خداست، و پاداش انسان سالم سپاسگزار مثل پاداش گرفتار صبور است، و اجر توانگر سپاسگزار همانند اجر انسان محروم قناعت پیشه است.
[ بحارالأنوار، ج 71 ، ص 54 .]