گهرهای نبوی
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
اَلاَ اُخْبِرُكُمْ بِاَشرارِكُمْ؟ قالُوا: بَلى يارَسُولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله. قالَ صلى الله عليه و آله: اَلْمَشّاؤُونَ بِالَّنميمَةِ، اَلْمُفَرِّقُونَ بَيْنَ الأَحِبَّةِ، اَلباغُونَ لِلْبَراءِ الْعَيْبَ؛
آيا به شما خبر دهم كه بدترين شما كيست؟ گفتند: آرى اى رسول خدا. فرمودند: سخن چينان، آنان كه ميان دوستان تفرقه ايجاد مى كنند، و آنان كه براى افراد بى گناه، در پى عيب هستند.
[من لايحضره الفقيه، ج 4 ص 375]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
لِلْمُؤمِنِ عَلَى الْمُؤمِنِ سَبْعَةُ حُقُوقٍ واجِبَةٍ مِنَ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ عَلَيه: اَلِأجْلالُ فى عَيْنِهِ، وَ الْوُدُّ لَهُ فى صَدْرِهِ، وَ المُواساةُ لَهُ فى مالِهِ، وَ اَنْ يُحَرِّمَ غَيْبَتَهُ، وَ اَنْ يَعُودَهُ فى مَرَضِهِ، وَ اَنْ يُشَيِّعَ جِنازَتَهُ وَ اَنْ لايَقُولَ فيهِ بَعْدَ مَوْتِهِ اِلاّ خَيْرا؛
مؤمن برگردن برادر مؤمنش هفت حقّ واجب دارد كه از سوى خدا بر او واجب شده است: 1 ـ در چشمش به ديده احترام به او بنگرد. 2 ـ در دلش محبّت او را داشته باشد. 3 ـ در مالش او را هم شريك سازد. 4 ـ غيبت او را حرام بشمارد. 5 ـ هنگام بيمارى از او عيادت كند. 6 ـ جنازه اش را تشييع كند. 7 ـ پس ازمرگش، جز خيروخوبى درباره او نگويد.
[من لايحضره الفقيه، ج 4 ص 398]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
اَحْسَنُ الهَدْىِ هَدْىُ الأنْبياءِ، وَ اَشْرَفُ الْقَتْلِ قَتْلُ الشُّهَداء. وَ اَعْمَى الْعَمى الضَّلالَةُ بَعْدَ الْهُدى، وَ خَيْرُ الأَعْمالِ ما نَفَعَ، وَ خَيْرُالْهُدى مَااتُّبِعَ، وَ شَرُّ الْعَمى عَمَى القَلْبِ؛
بهترين روش و سلوك، راه و روش پيامبران است، برترين مرگ، كشته شدنِ شهيدانِ است، بدترين و كورترين كورى، گمراهى پس از هدايت است، بهترين كارها آن است كه سودمند باشد، بهترين هدايت، آن است كه مورد پيروى قرار گيرد و بدترين كورى، كورىِ دل است.
[الاختصاص، ص 342]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
اَيُّهَا النّاسُ! اِنَّ رَبَّكُمْ واحِدٌ و اِنَّ اَباكُمْ واحِدٌ كُلُّكُمْ لأَِمَ وَ آدَمُ مِنْ تُرابٍ «اِنَّ اَكرَمَكُمِْ عِنْدَ اللّه ِ اَتْقيكُمْ» وَ لَيْسَ لِعَرَبىٍّ عَلى عَجَمِىٍّ فَضْلٌ اِلاّ بِالتَّقْوى؛
اى مردم! پروردگارتان يكى است، پدرتان هم يكى است، همه شما از آدميد و آدم از خاك است. «گرامى ترين شما نزدخداوند، پرهيزكارترين شماست» عرب را بر عجم هيچ برترى نيست، مگر به تقوا.
[تحف العقول، ص 34]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
حُبّى و حُبُّ اَهْلِ بَيْتى نافِعٌ فى سَبْعَةِ مَواطِنَ اَهْوالُهُنَّ عَظيمَةٌ: عِنْدَ الوَفاةِ و فِى الْقَبْرِ وَ عِنْدَالنُّشُورِ وَ عِنْدَالِكتابِ وَ عِنْدَ الحِسابِ وَ عِنْدَ الميزانِ وَ عِنْدَ الصِّراطِ؛
محبّت من و محبّت اهل بيت من در هفت جا كه هراس آنها بسيار بزرگ است، سودمند است: 1 ـ هنگام مرگ، 2 ـ در قبر، 3 ـ هنگام برانگيخته شدن، 4 ـ هنگام دريافت نامه اعمال، 5 ـ هنگام حسابرسى، 6 ـ هنگام سنجش اعمال، 7 ـ هنگام عبور از صراط.
[امالى صدوق، ص 18]
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله به یکى از اصحاب خویش فرمودند:
اَحْبِبْ فِى اللّه ِ وَ ابْغِضْ فِى اللّه ِ وَ والِ فِى اللّه ِ وَ عادِ فِى اللّه ِ فَاِنَّهُ لَنْ تُنالَ وُلاِیَةُ اللّه ِ اِلاّ بِذلِک، وَ لایَجِدُ رَجُلٌ طَعْمَ الإیمانِ وَاِنْ کَثُرَتْ صَلاتُهُ وَ صِیامُهُ حَتّى یَکُونَ کَذلِک؛
در راه خدا دوست بدار و براى خدا دشمن بدار، براى خدا موالات و دوستى کن و براى خدا دشمنى کن، یقینا جز با این، به ولایت خدا نخواهى رسید. و هرگز کسى طعم ایمان را نمى یابد، هر چند نماز و روزه اش فراوان باشد، مگر آن که چنین باشد.
[وسائل الشیعه، ج 11 ص 440]
پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند:
طُوبى لِمَنْ طابَ خُلْقُهُ وَطَهُرَتْ سَجِيَّتُهُ وَصَلُحَتْ سَريرَتُهُ وَحَسُنَتْ عَلانَيِتُهُ وَاَنْفَقَ الْفَضْلَ مِنْ مالِهِ وَاَمْسَكَ الْفَضْلَ مِنْ قَوْلِهِ وَاَنْصَفَ النّاسَ مِنْ نَفْسِهِ؛
خوشا به حال كسى كه اخلاقش پاكيزه باشد و خصلت و رفتارش پاك، باطن و درونش اصلاح شود، و ظاهرش نيكو بـاشد، اضافه مالش را انفاق كند، و حرف اضافه اش را نگه دارد و نگويد، و با مردم با انصاف رفتار كند.
[اصول كافى، ج 2، ص 144]
أبی هریره گوید: پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند:
إذا مَرَرتُم بِرِیاضِ الجَنَّةِ فَارتَعوا. قُلتُ: یا رَسولَ اللّه ِ، وما رِیاضُ الجَنَّةِ؟ قالَ: المَساجِدُ. قُلتُ: ومَا الرَّتعُ یا رَسولَ اللّه ِ؟ قالَ: سُبحانَ اللّه ِ وَالحَمدُ للّه ِِ ولا إلهَ إلَا اللّه ُ وَاللّه ُ أکبَرُ.
هرگاه از باغ هاى بهشت گذر کردید، [در آن] گردش کنید. گفتم: اى پیامبر خدا! باغ هاى بهشت چیستند؟ پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: مسجدها. گفتم: اى پیامبر خدا! گردش کردن چیست؟ پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: گفتن سبحان اللّه (پاک است خدا)، الحمد للّه (ستایش، از آن خداست)، لا إله إلّا اللّه (معبودى جز خدا نیست) و اللّه أکبر (خدا، بزرگ ترین است).
سنن الترمذى: ج 5 ص 532 ح 3509 ؛ کنز العمّال: ج 7 ص 651 ح 20739 .
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
عَلَيْكُمْ بِمَكارِمِ الاْخْلاقِ، فَإنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ بَعَثَني بِها، وَ إنَّ مِنْ مَكارِمِ الاْخْلاقِ: أنْ يَعْفُوَالرَّجُلُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ، وَ يُعْطِيَ مَنْ حَرَمَهُ، وَ يَصِلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَ أنْ يَعُودَ مَنْ لايَعُودُهُ؛
بر شما باد رعايت مكارم اخلاق، كه خداوند مرا بر آن ها مبعوث نمود، و ـ بعضي از ـ آن ها عبارتند از: كسي كه بر تو ظلم كند ـ به جهت غرض شخصي ـ او را ببخش، كسي كه تو را نسبت به چيزي محروم گرداند كمكش نما، با شخصي كه با تو قطع دوستي كند رابطه دوستي داشته باش، شخصي كه به ديدار تو نيايد به ديدارش برو.
بحارالأنوار، ج 66، ص 375، ح 24.