گهرهای باقری
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
لَوَ اَنَّ رَجُلاً اَحَبَّ رَجُلاً فِىاللّه لاَثابَهُ اللّه ُ عَلى حُبِّهِ وَ اِنْ كانَ المَحْبُوبُ فِى عِلْمِ اللّه ِ مِن اَهْلِ النّارِ وَلَوَاَنَّ رَجُلاً اَبَغَضَ رَجُلاً للّه ِِ لاَثابَهُ عَلى بُغْضِهِ اِيّاهُ، وَ اِنْ كانَ المُبْغَضُ فِى عِلْمِ اللّه ِ مِنْ اَهْلِ الجَنَّةِ؛
اگر كسى مردى را در راه خدا دوست بدارد، خداوند به او پاداش محبتش را مى دهد، گرچه آن شخص محبوب در علم الهى اهل آتش باشد و اگر كسى شخصى را در راه خدا دشمن بدارد، خداوند پاداش بغض و خشم او را مى پردازد، گرچه شخص مورد خشم و نفرت در علم الهى از اهل بهشت باشد.
مصادقة الأخوان، ص 50.
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
اَوحَى اللّه َ تَعالى الِى مُوسى عليه السلام: اِنّ مِنْ عِبادى مَنْ يَتَقَرَّبُ بِالحَسَنَةِ فَاُحكِمُهُ فِى الجَنَّةِ، فَقالَ مُوسى: يا رَبِّ ما تِلْكَ الحَسَنَةُ؟ قالَ: يَمْشى فِى حاجَةِ اَخيهِ المُؤمِن قُضِيَت اَوْ لَمْ تُقْضَ!
خداوند به موسى عليه السلام وحى كرد كه: بعضى از بندگان من آن قدر كار نيك انجام مى دهد كه او را در بهشت حاكم و برقرار مى سازم. موسى گفت: خدايا آن كار نيك چيست؟ خداوند متعال فرمود: براى تأمين نياز برادرش تلاش مى كند، موفق به قضاى حوائج او بشود يا نشود.
مصادقة الاخوان، ص 66 .
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
ما مِنْ خُطْوَةٍ اَحَبُّ [إلَى] اللّه ِ مِنْ خُطْوَتَينِ: خُطْوَةٌ تَشُدُّ صَفّاً فى سَبيلِ اللّه ِ وَ خُطْوَةٌ إلِى ذى رَحِمٍ قاطِعٍ وَ ما مِنْ جُرعَةٍ اَحَبُّ [الِىَّ] مِنْ جُرعَتَيْنِ: جُرْعَةُ غَيْظٍ رَدَّها مُؤمِنٌ بِحِلْمٍ وَ جُرعَةُ مُصيبَةٍ رَدَّها مُؤمِنٌ بِصَبْرٍ وَ ما مِنْ قَطْرَةٍ اَحَبُّ الِىَ اللّه ِ مِنْ قَطْرَتَينِ: قَطْرَةُ دَمٍ فِى سَبيلِ اللّه ِ وَقَطْرَةُ دَمْعٍ فِى سَوادِاللَّيلِ لايُريدُ بِها إلاَّاللّه َ عَزَّوَجَلَّ.
دو گام است كه از آن محبوب تر نزد خدا نيست: 1. گامى به سوى جبهه ها براى تحكيم صف مجاهدان راه خدا. 2. گامى به سوى خويشاوندى كه پيوند خويش گسسته است. دو جرعه است كه از آن محبوب تر نزد خدا نيست: 1. جرعه اى از خشم كه مؤمن آن را با حلم فرو برد. 2. جرعه اى از مصيبت كه با صبر آن را باز گرداند. و دو قطره است كه از آن نزد خدا بهتر نيست: 1. قطره اى خون در راه خدا، 2. قطره اى اشك در سياهى شب كه جز براى خدا نيفشاند.
معدن الجواهر و رياضة الخواطر، ص 27.
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
مَنْ كَذَبَ ذَهَبَ جَمالُهُ، وَ مَنْ ساءَ خُلقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ وَ كَثُرَتْ هُمُومُهُ وَتَظاهَرَ عَلَيْهِ الْنِّعمَةَ فَلْيُكْثِر مِنَ الشُّكْرِ، وَ مَنْ كَثُرَتْ هُمُومُهُ فَليُكثِرْ مِنْ الاِسْتِغفارِ، وَ مَنْ اَلَحَّ عـَلَيْهِ الفَقرُ، فَليَقُلْ « لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه ِ العَلِىّ العَظيمِ»؛
هر كس دروغ بگويد آراستگى او برود، هر كس اخلاقش بد شود خـود را عذاب مى دهد و اندوهش فراوان مى شود. هر كس نعمت ها پيايى بر او فرود آيد، بايد زياد شكر كند. هر كس اندوهش زياد شود، بسيار استغفار كند. و هر كس فقر بر او فشار آورد، بگويد: «لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه ِ العَلِى العَظيمِ»
معدن الجواهر و رياضة الخواطر، ص 34.
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
تِسْعُ خِصالٍ خَصَّ اللّه ُ بِها رُسُلَهُ فَاْمتَحِنُوا أنفُسَکُمْ فَإنْ کانت فَیکُمْ فَاحْمَدُوا اللّه َ تَعالى عَلَیْها فاْسَاَلُوُهُ فِیْها، وَ هُمُ: الیَقینُ وَ القَناعَةُ وَ الصَّبْرُ وَ الشُّکْرُ وَ الحِلْمُ وَ حُسْنُ الخُلْقِ وَ السَّخاءُ وَ الشَّجاعَةُ وَ التَّنَزُّهُ؛
نُه خصلت است که خداوند آن ها را از ویژگیهاى پیامبرانش قرار داده است. پس خود را بیازمایید بنگرید اگر آنها را دارید، خدا را حمد و ستایش کنید و اگر ندارید از او بخواهید. آن ها عبارتند از:
معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص 34.
امام باقر علیه السّلام فرمودند:
كُلُ عَيْنٍ باكِيَةٌ يَوْمَ القِيامَةِ اِلاّ ثَلاثَ عُيُونٍ: عَيْنٌ سَهَرَتْ فِى سَبيلِ اللّه ِ وَ عَيْنٌ فاضَت مِنْ خَشْيَةِ اللّه ِ وَ عَيْنٌ غَضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللّه ِ؛
نُه خصلت است كه خداوند آن ها را از ويژگيهاى پيامبرانش قرار داده است. پس خود را بيازماييد بنگريد اگر آنها را داريد، خدا را حمد و ستايش كنيد و اگر نداريد از او بخواهيد. آن ها عبارتند از: يقين، قناعت، صبر، شكر، حلم، حسن خلق، سخاوت، شجاعت، پاكيزگى و پارسايى.
معدن الجواهر و رياضة الخواطر، ص 34.
یکى از یاران امام باقر علیه السلام به آن حضرت عرض کرد: شیعیان در منطقه ما زیادند. حضرت فرمودند:
هَلْ یَعْطِفُ الغَنِىُّ عَلى الفَقیرَ، وَ یَتَجاوَزُ المُحْسِنُ عَنْ المُسى ء وَ یَتَواسُونَ؟ قُلْتُ: لا، قالَ علیه السلام: لَیْسَ هؤُلاءِ الشّیعَةَ، الشَّیعَةُ مَنْ یَفْعَلُ هذا؛
آیا توانگر آنان بر فقیر مهر مى ورزد؟ و نیکوکار از بدکار مى گذرد؟ و مواسات و بذل و بخشش مالى دارند؟ گفت: خیر. حضرت فرمودند: اینان شیعه نیستند. شیعه کسى است که چنین باشد.
قضاء حقوق المؤمنین، الشیخ ابو على الصورى، ص 21، ح 22.
امام باقر علیه السلام درباره آیه «کل شى هـالک الاّ وجـهه» به ابوحمزه ثمالى فرمودند:
فَیَهلِکُ کُلُّ شَىءٍ وَ یَبْقَى الوَجْهُ اَنّ عَزَّوَجَلَّ اَعْظَمُ مِنْ اَنْ یُوصَفَ بِالوَجهِ وَلِکن مَعُناهُ کُلُّ شَى ءٍ هالِکٌ اِلاّ دینُهُ وَ الوَجْهُ الذّى یُؤتى مِنهُ؛
هر چیز نابود مى شود و وجه باقى مى ماند. خداوند بزرگ تر از آن است که وجه (چهره) داشته باشد و معناى آیه این است که همه چیز نابود مى شود الاّ دین خدا و سمت و سویى که مردم از آن به سمت خدا رو مى آورند.
معانى الاخبار، ص 12.