عضویت
العربیة
English
پنجشنبه، 1 آذر 1403
( جهش تولید با مشارکت مردم )
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: هرکه عبادتهاى خالصانهاش را نزد خداوند بفرستد، خداوند بهترین مصلحتها را بر او فرو فرستد. مجموعه ورّام ج 2 ص 108
مجموعه برنامه ها و مسابقات ماه مبارک رمضان (99)
اعمال روزانه ماه مبارک رمضان
اوقات شرعی مراکز استانها در سال 1399
ویژه نامه پرسمان کرونا
تولیدات صوت و فیلم پرتال فرهنگی راسخون
آینده اینجاست
عدالت برای همه
پرسش و پاسخ های موضوعی
سوالات خود را از مشاوران ما بپرسید
کلیپ تصویری | سرود ملی جمهوری اسلامی ایران با کیفیت بسیار بالا
مقالات
چندرسانهای
گالری تصاویر
مشاوره
پرسش و پاسخ
انجمنها
اخبار و تحلیل
احادیث
سبک زندگی
نرم افزار
موبایل
مشاهیر
پیامک
ویژه نامه
تولیدات فرهنگی
ادامه...
مسیر جاری
صفحه اصلی
موضوعات
احادیث
سایر موضوعات
حکمتهای نهج البلاغه
حکمتهای نهج البلاغه
امام علی علیه السّلام فرمودند:
إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَهُ يقال حشمه و أحشمه إذا أغضبه و قيل أخجله و احتشمه طلب ذلك له و هو مظنة مفارقته؛
آنگاه كه مؤمن برادرش را به خشم آورَد از او جدا شود. بعضي گويند معني چنين است: اگر برادر مؤمن را به خجالت و خشم آورد زمينه جدايي و دوري را فراهم آورده است.
نهج البلاغه، حکمت 472
امام علی علیه السّلام فرمودند:
شَرُّ الْإِخْوَانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ لأن التكليف مستلزم للمشقة و هو شر لازم عن الأخ المتكلف له فهو شر الإخوان ؛
بدترين دوست كسي است كه دوستان را به زحمت اندازد. زيرا به زحمت افكندن، مستلزم مشقّت است كه از آن دوست رسد، پس او بدترين دوستان است.
نهج البلاغه، حکمت 471
امام علی علیه السّلام فرمودند:
أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَخَفَّ بِه صَاحِبُهُ ؛
بدترين گناه آن است كه گنه كار ناچيزش انگارد.
نهج البلاغه، حکمت 469
امام علی علیه السّلام، آن گاه که «زیاد بن ابیه» را به جانشینی «عبداللّه بن عبّاس» به فرمانروایی فارس گسیل می داشت در سخنی طولانی او را از پیشدستی در گرفتن مالیات برحذر داشت و چنین فرمودند:
اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیْفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ یَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَیْفَ یَدْعُو إِلَى السَّیْفِ ؛
عدالت را اجرا کن و از ستمگری و حیف و میل برحذر باش، که ستمگری مردم را در به در کند و حیف و میل سرانجام به جنگ و درگیری کشد.
نهج البلاغه، حکمت 468
امام علی علیه السّلام فرمودند:
الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ و قد روى بعضهم هذا الكلام عن النبى صلى الله عليه واله ؛
قناعت ثروتي است بي پايان. بعضي اين حديث را از رسول خدا - درود خدا بر او و خاندانش - روايت كرده اند.
نهج البلاغه، حکمت 467
امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِيدُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ لَكَادَ الْعَفِيفُ أَنْ يَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَةِ ؛
پاداش مجاهدي كه در راه خدا به شهادت رسيده برتر از پاكدامني نيست كه توان گناه دارد و گناه نكند، كه پاكدامن در آستانه فرشته شدن است.
نهج البلاغه، حکمت 466
به امام علی علیه السّلام عرض کردند: ای امیر مؤمنان، چرا خضاب نمی کنید؟ حضرت فرمودند:
الْخِضَابُ زِینَةٌ وَ نَحْنُ قَوْمٌ فِی مُصِیبَةٍ یُرِیدُ وَفَاةَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و آله ؛
خضاب آرایش است و ما خاندان در سوگیم. و از «سوگ» منظورشان رحلت رسول خدا صلى الله علیه و آله بود.
نهج البلاغه، حکمت 465
امام علی علیه السّلام در طلب باران چنین دعا فرمودند:
اللَّهُمَّ اسْقِنَا ذُلَلَ السَّحَائبِ دُونَ صِعَابِهَا و هذا من الکلام العجیب الفصاحة و ذلک أنه علیه السلام شبه السحائب ذوات الرعود و البوارق و الریاح و الصواعق بالإبل الصعاب التی تقمص برحالها و تتوقص برکبانها و شبه السحائب الخالیة من تلک الروائع بالإبل الذلل التی تحتلب طیعة و تقتعد مسمحة ؛
بار خدایا، ابرهای پربارِ گوش به فرمانت را بر ما ببار، و از رعد و برق ابرهای نافرمان برکنارمان دار. و این از سخنان فصیح شگفت آور است که امام ابرهای رعدآور و برق خیز و بادها و صاعقه ها را به «شتر رموک» که بار خود را اندازد و سوار خود را بر زمین زند تشبیه نموده، و ابرهایی را که از اینها تهی باشد به «شتر رام» که به راحتی دوشیده شود و به آسانی سواری دهد، مانند فرموده است.
نهج البلاغه، حکمت 464
از امام علی علیه السّلام در باره توحید و عدل پرسیدند، حضرت فرمودند:
التَّوْحِیدُ أَلَّا تَتَوَهَّمَهُ وَ الْعَدْلُ أَلَّا تَتَّهِمَهُ ؛
«توحید» آن است که پرده پندار پاره کنی، و «عدل» آن است که خدا را بدانچه نبایست متّهم نسازی.
نهج البلاغه (ترجمه مرحوم فیض)، حکمت 462
امام علی علیه السّلام فرمودند:
يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَ بَاهِتٌ مُفْتَرٍ و هذا مثل قوله عليه السلام هَلَكَ فِيَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌ قَالٍ ؛
در باره من دو گروه به هلاكت رسند: دوستدار افراطي، و دروغگوي بهتان زننده. و اين كلام مانند حديث ديگري است كه فرمودند: در باره من دو تن هلاك شوند: دوستدار از حد گذرنده، و دشمني كه بي جهت دشمني ورزد و افترا بندد.
نهج البلاغه، حکمت 461
امام علی علیه السّلام فرمودند:
يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ عَضُوضٌ يَعَضُّ الْمُوسِرُ فِيهِ عَلَى مَا فِي يَدَيْهِ وَ لَمْ يُؤْمَرْ بِذَلِكَ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ تَنْهَدُ فِيهِ الْأَشْرَارُ وَ تُسْتَذَلُّ فِيهِ الْأَخْيَارُ وَ يُبَايِعُ الْمُضْطَرُّونَ وَ قَدْ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه واله عَنْ بَيْعِ الْمُضْطَرِّينَ ؛
زماني سخت در انتظار مردم است كه توانگران از بخل، آنچه را در دست دارند به دندان گيرند در حالي كه چنين دستوري ندارند.
نهج البلاغه، حکمت 460
امام علی علیه السّلام فرمودند:
فِی کَلَامٍ لَهُ وَ وَلِیَهُمْ وَالٍ فَأَقَامَ وَ اسْتَقَامَ حَتَّى ضَرَبَ الدِّینُ بِجِرَانِهِ ؛
امام علی (علیه السّلام) در ضمن سخنانی فرمودند: او فرمانروایی امور مردم را به دست گرفت، پس آنان را سامان داد و خود پایمردی کرد تا دین استقرار یافت.
نهج البلاغه، حکمت 459
امام علی علیه السّلام فرمودند:
الْعَيْنُ وِكَاءُ السَّهِ و هذه من الاستعارات العجيبة كأنه شبه السه بالوعاء و العين بالوكاء فإذا أطلق الوكاء لم ينضبط الوعاء و هذا القول في الأشهر الأظهر من كلام النبي صلى الله عليه واله و قد رواه قوم لأمير المؤمنين عليه السلام و ذكر ذلك المبرد في كتاب المقتضب في باب اللفظ بالحروف و قد تكلمنا على هذه الاستعارة في كتابنا الموسوم بمجازات الآثار النبوية؛
چشم به منزله «بند» نشستنگاه است، هر كه را خواب درربايد كنترل از دست دهد. و اين كلام از استعاره هاي شگفت است. گويي نشستنگاه را به مشكي مانند كرده است و چشم را به بند مشك، كه اگر آن بند رها شود كنترل از دست رود و آنچه در آن است پراكنده گردد. مشهور آن است كه اين سخن از پيامبر - درود خدا بر او و خاندانش - است ولي گروهي آن را از امير مؤمنان - سلام خدا بر او - روايت كرده اند. «مبرّد» آن را در كتاب خود المقتضب آورده است، و ما در كتابمان مجازات الَّاثار النّبويّه از آن ياد كرده ايم.
نهج البلاغه، حکمت 458
امام علی علیه السّلام در ستایش انصار (یاران پیامبر که در مدینه ایمان آوردند) فرمودند:
هُمْ وَ اللَّهِ رَبُّوا الْإِسْلَامَ کَمَا یُرَبَّى الْفَلُوُّ مَعَ غِنَائِهِمْ بِأَیْدِیهِمُ السِّبَاطِ وَ أَلْسِنَتِهِمُ السِّلَاطِ ؛
به خدا سوگند، ایشان اسلام را با توانگری، دستهای بخشنده و زبانهای گویا و بُرنده خود پرورش دادند همان گونه که کرّه اسب تازه از شیر گرفته را پرورند.
نهج البلاغه، حکمت 457
امام علی علیه السّلام فرمودند:
إِنَّ لِبَنِي أُمَيَّةَ مِرْوَداً يَجْرُونَ فِيهِ وَ لَوْ قَدِ اخْتَلَفُوا فِيمَا بَيْنَهُمْ ثُمَّ كَادَتْهُمُ الضِّبَاعُ لَغَلَبَتْهُمْ و المرود هاهنا مفعل من الإرواد و هو الإمهال و الإنظار و هذا من أفصح الكلام و أغربه فكأنه عليه السلام شبه المهلة التي هم فيها بالمضمار الذي يجرون فيه إلى الغاية فإذا بلغوا منقطعها انتقض نظامهم بعدها ؛
بني اميّه را مهلتي است كه در آن مي تازند گرچه ميانشان اختلاف افتد، آنگاه كفتارها (فرومايگان) به جنگشان روند و به زمينشان افكنند. كلمه «مِروَد» به معناي مهلت دادن است، و اين از فصيح ترين و شگفت ترين كلمات است. گويي امام علی (علیه السّلام) مهلتي را كه بني اميّه دارند تشبيه به ميدان مسابقه اسب دواني فرموده كه تا پايان خط مي تازند و آنگاه كه به پايان رسيدند تشكيلاتشان درهم خواهد ريخت.
نهج البلاغه، حکمت 456
امام علی علیه السّلام فرمودند:
الدُّنْيَا خُلِقَتْ لِغَيْرِهَا وَ لَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسِهَا ؛
دنيا براي دنيا آفريده نشده بلكه براي آخرت است.
نهج البلاغه، حکمت 455
امام علی علیه السّلام فرمودند:
رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِيهِ ؛
چه بسيار كسان كه از تعريف ديگران فريفته شوند.
نهج البلاغه، حکمت 454
امام علی علیه السّلام فرمودند:
الْغِيبَةُ جُهْدُ الْعَاجِزِ؛
بدگويي پشت سر ديگران، سلاح ناتوانهاست.
نهج البلاغه، حکمت 453
امام علی علیه السّلام فرمودند:
يَغْلِبُ الْمِقْدَارُ عَلَى التَّقْدِيرِ حَتَّى تَكُونَ الْآفَةُ فِي التَّدْبِيرِ و قد مضى هذا المعنى فيما تقدم برواية تخالف هذه الألفاظ؛ گاه «تقدير» بر «تدبير» غلبه كند تا آنجا كه گاهي آفت در تدبير آيد. اين معني پيشتر در روايتي با الفاظ ديگر آورده شد.
گاه «تقدير» بر «تدبير» غلبه كند تا آنجا كه گاهي آفت در تدبير آيد. اين معني پيشتر در روايتي با الفاظ ديگر آورده شد.
نهج البلاغه، حکمت 451
امام علی علیه السّلام فرمودند:
عَلَامَةُ الْإِيمَانِ أَنْ تُؤْثِرَ الصِّدْقَ حَيْثُ يَضُرُّكَ عَلَى الْكَذِبِ حَيْثُ يَنْفَعُكَ وَ أَنْ لَا يَكُونَ فِي حَدِيثِكَ فَضْلٌ عَنْ عِلْمِكَ وَ أَنْ تَتَّقِيَ اللَّهَ فِي حَدِيثِ غَيْرِكَ؛
نشانه ايمان، گزينش راستگويي بر دروغگويي است آنجا كه راستي به زيانت و دروغ به سودت باشد. ديگر آنكه بيش از داناييت سخن مگو، و سوم آنكه در باره ديگران با احتياط و خداترسي سخن گو.
نهج البلاغه، حکمت 450
1
2
3
>
>>