حکمت‌های نهج البلاغه
امام علی علیه السّلام فرمودند:
إِذَا كَانَتْ لَكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ حَاجَةٌ فَابْدَأْ بِمَسْأَلَةِ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِهِ صلى الله عليه وآله ثُمَّ سَلْ حَاجَتَكَ فَإِنَّ اللَّهَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُسْأَلَ حَاجَتَيْنِ فَيَقْضِيَ إِحْدَاهُمَا وَ يَمْنَعَ الْأُخْرَى؛
آنگاه كه حاجتي به درگاه الهي داشتي نخست بر پيامبرش(صلى الله عليه وآله) درود فرست و سپس نيازت را بخواه، كه خداوند كريم تر از آن است كه از دو حاجت يكي را بر آورَد و ديگري را وانهد.
نهج البلاغه، حکمت 353
امام علی علیه السّلام فرمودند:
يَا أَسْرَى الرَّغْبَةِ أَقْصِرُوا فَإِنَّ الْمُعَرِّجَ عَلَى الدُّنْيَا لَا يَرُوعُهُ مِنْهَا إِلَّا صَرِيفُ أَنْيَابِ الْحِدْثَانِ أَيُّهَا النَّاسُ تَوَلَّوْا مِنْ أَنْفُسِكُمْ تَأْدِيبَهَا وَ اعْدِلُوا بِهَا عَنْ ضَرَاوَةِ عَادَاتِهَا؛
اي اسيران هوس، آهسته تر آن كه دل به دنيا داده و بدان روي كرده است تنها صداي پاي مرگ او را ترسانَد كه ديگر خيلي دير شده است. اي مردم، به تربيت نفس خود پردازيد و آن را از سقوط در دامچاله هاي عادات زشت باز داريد.
نهج البلاغه، حکمت 351
امام علی علیه السّلام فرمودند:
أَيُّهَا النَّاسُ لِيَرَكُمُ اللَّهُ مِنَ النِّعْمَةِ وَجِلِينَ كَمَا يَرَاكُمْ مِنَ النِّقْمَةِ فَرِقِينَ إِنَّهُ مَنْ وُسِّعَ عَلَيْهِ فِي ذَاتِ يَدِهِ فَلَمْ يَرَ ذَلِكَ اسْتِدْرَاجاً فَقَدْ أَمِنَ مَخُوفاً وَ مَنْ ضُيِّقَ عَلَيْهِ فِي ذَاتِ يَدِهِ فَلَمْ يَرَ ذَلِكَ اخْتِبَاراً فَقَدْ ضَيَّعَ مَأْمُولًا؛
اي مردم، خدا بايد شما را به هنگام نعمت ترسان بيند همان گونه كه در موقع بلا و سختي. كسي كه دستش باز و روزيش فراخ گشته و آن را آزمايش الهي نديده قطعاً از رويداد وحشتناكي آرميده است، و كسي كه روزيش تنگ شده و آن را امتحان نديده اجر خود را از دست داده است.
نهج البلاغه، حکمت 350
امام علی علیه السّلام فرمودند:
عَزَّى علی عَلَيْهِ السَّلَامُ قَوْماً عَنْ مَيِّتٍ مَاتَ لَهُمْ فَقَالَ إِنَّ هَذَا الْأَمْر لَيْسَ لَكُمْ بَدَأَ وَ لَا إِلَيْكُمُ انْتَهَى وَ قَدْ كَانَ صَاحِبُكُمْ هَذَا يُسَافِرُ فَعُدُّوهُ فِي بَعْضِ أَسْفَارِهِ فَإِنْ قَدِمَ عَلَيْكُمْ وَ إِلَّا قَدِمْتُمْ عَلَيْهِ؛
امام علی(علیه السّلام) جمعي را كه فردي از آنان درگذشته بود، چنين تسليت گفتند: اين شتري است كه درِ خانه همه خوابيده است. دوست شما گويا به مسافرت رفته است، پس او را در سفر بينگاريد كه اگر باز نگشت شما بر او وارد خواهيد شد.
نهج البلاغه، حکمت 349
امام علی علیه السّلام به بعضی از یارانشان فرمودند:
لَا تَجْعَلَنَّ أَکْثَرَ شُغْلِکَ بِأَهْلِکَ وَ وَلَدِکَ فَإِنْ یَکُنْ أَهْلُکَ وَ وَلَدُکَ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَوْلِیَاءَهُ وَ إِنْ یَکُونُوا أَعْدَاءَ اللَّهِ فَمَا هَمُّکَ وَ شُغْلُکَ بِأَعْدَاءِ اللَّهِ؛
بیشترین دلمشغولی خود را به زن و فرزند قرار مده، که اگر از دوستان خدا باشند خداوند دوستدارانش را تباه نکند، و اگر از دشمنان خدا باشند پس چرا فکر و وقت خود را صرف آنان کنی
نهج البلاغه، حکمت 344
امام علی علیه السّلام فرمودند:

آن كه در عيبِ خود نگرد به عيبِ ديگران نرسد، و آن كه به روزي الهي رضا دهد بر آنچه از دست دهد غم نخورَد، و آن كه تيغ تجاوز بركشد بدان كشته شود، و آن كه خود را در كارها به رنج افكنَد هلاك شود، و آن كه خود را در گرداب افكنَد غرق شود، و آن كه در جاهاي بد رود بد نام شود، و آن كه زياد سخن گويد زياد خطا كند، و آن كه خطاي زياد كند شرم او كم شود، و آن كه شرمش ناچيز شود پارساييش كم گردد، و آن كه پارساييش كم شود دلش بميرد، و آن كه دلش بميرد در آتش رود، و آن كه در عيبهاي مردم نگرد و آنها را بد انگارد ولي براي خود روا دارد دقيقاً او همان احمق است. قناعت ثروتي است بي پايان. و آن كه زياد به ياد مرگ افتد با كمِ دنيا خشنود شود، و آن كه بداند سخن او بخشي از كردار اوست كم سخن گويد جز در آنچه مفيد افتد.
نهج البلاغه، حکمت 341
امام علی علیه السّلام فرمودند:

اي مردم، از خدا پروا كنيد چه بسيار آرزومندي كه به آرزويش نرسد، و سازنده سرايي كه حسرت سكونت بر دلش مانَد، و گرد آورنده اي كه بزودي بگذارد و بگذرد، و شايد هم از راه باطل فراهم آورده و حقّي را باز داشته باشد، دست به حرام آلاييده و به خاطر جمع ثروت، پذيراي گناهان شده باشد، پس بار سنگيني به دوش گرفته و اندوهگنانه و حسرت زده بر پروردگارش وارد شده در حالي «كه دنيا و آخرت را از دست داده. و اين است زيانكاري آشكار».
نهج البلاغه، حکمت 336